1. ደጋጊምና ዳግማይ ስጋ ንውለድ ዲና?

ብዛዕባ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ እንተኾይኑ፡ ኣብኡ ብዙሕ ስነ-መጐታዊ ዘይምስምማዕን ምልክታት ሕቶን ክንረክብ ንኽእል ኢና። ኣብ ዳግመ-ውላድ ዝተገብረን ብሂፕኖሲስን ስፖንታይን ዝኽርን ተጠቒምካ ዝተገብረ መጽናዕቲ’ውን ከምኡ። ነዚ ብመንጽር እቶም ዝቕጽሉ ኣብነታት ከነጽንዖ ኢና፤

ስለምንታይ ዘይንዝክር? እቲ ቀዳማይን ብርግጽ ድማ እቲ ዝበለጸ ምኽኑይን ሕቶ ንናይ ቀደም ህይወትና ዝምልከት፤ “ስለምንታይ ኢና መብዛሕትኡ ግዜ ብዛዕባኦም ዋላ ሓንቲ ዘይንዝክር?” ብሓቂ ብድሕሬና ሰንሰለት ሕሉፍ ህይወት እንተሃልዩና፡ ብዙሕ ዝርዝራት ናይዚ ሕሉፍ ህይወት ከም ስድራቤት፡ ቤት ትምህርቲ፡ መንበሪ፡ ስራሕ፡ እርጋን ክንዝክር ምኽኣልና ስነ-መጐታዊ ኣይምኾነን ድዩ? ካብዚ ህይወት እዚ ኣማኢት፡ ዋላ እውን ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ፍጻመታት ብቐሊሉ ክንዝክር ንኽእል እኳ እንተኾንና፡ ስለምንታይ ነዚ ነገራት እዚ ካብቲ ናይ ቀደም ህይወትና ዘይንዝክሮ? ስለዚ እዚ እቶም ናይ ቀደም ህይወት ፈጺሞም ከምዘይነበሩ ንጹር መርትዖ ኣይኮነን ድዩ፣ ምኽንያቱ እንተዘይኮይኑ ብርግጽ ምዘከርናዮ? 

   ኣባል ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመን ኮይንካ ኣብ ዳግመ-ውላድ ትኣምን እንተኾንካ፡ ስለምንታይ ብዛዕባ እዞም ናይ ቀደም ህይወት ዋላ ሓንቲ ዘይትዝክሮ ንነብስኻ ክትሓትት ይግባእ። ሓያሎ ደገፍቲ ዳግመ-ውላድ ነዚ ናይ ቀደም ህይወት ክንዝክሮ ከም እንኽእል ዝኽሕዱ ምዃኖም እውን ኣብ ግምት ኣእቱ። ዋላ እቲ ምናልባት ልዕሊ ዝኾነ ሰብ ኣብ 1800ታት ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ዳግማይ ስጋዊ ርክብ ከም ዝፍለጥ ዝገበረ መስራቲ ቲዮሶፊካዊ ሕብረተሰብ ኤች.ቢ.

ምናልባት ኣብ ህይወት መዋቲ ሰብ፡ ኣብ ቅድሚ ሕጂ ብመልክዕ ህላወ ዝተፈጸመ ገለ ሓጢኣት ፍረን ሳዕቤንን ዘይከውን ናይ ነፍስን ስጋን ስቓይ የለን ክንብል ንኽእል። ብኣንጻሩ ግን ህሉው ህይወቱ ናይቶም ሓንቲ ዝኽሪ እኳ ዘጠቓልል ኣይኮነን። (1)

ዕብየት ብዝሒ ህዝቢ።  እቲ ካልኣይ ክገጥመና ዘለዎ ጸገም ዕብየት ብዝሒ ህዝቢ እዩ። ዳግመ-ውላድ ሓቂ እንተኾይኑን ሓደ ሰብ ኩሉ ግዜ ሞክሻ እንተበጺሑ ካብቲ ዑደት እንተወጺኡን ሽዑ ቁጽሪ ሰባት ኣብ ምድሪ ክጎድል ኣለዎ - ወይ እንተወሓደ ክውስኽ የብሉን። ብኻልእ ኣዘራርባ፡ ሕጂ ኣብ ምድሪ ካብቲ ቅድሚ ሕጂ ዝነበረ ሰባት ክውሕዱ ይግባእ።

   ስለምንታይ እዩ እቲ ዅነታት ብኣንጻሩ ዚኸውን፧ ሰባት ካብቲ ዑደት ስለዝወጹ ኩሉ ግዜ ብዝሒ ህዝቢ ክጎድል ኣብ ዝግብኣሉ እዋን፡ ኣብ ክንድኡ፡ ኩሉ ግዜ ይውስኽ ኣሎ፡ ስለዚ ሕጂ ካብቲ ቅድሚ 500 ዓመት ዝነበረ ኣስታት 10 ዕጽፊ፡ ቅድሚ 2000 ዓመት ድማ ኣስታት 30 ዕጽፊ ዝበዝሑ ሰባት ኣለዉ። ብሓቂ ኣብዚ ሕጂ እዋን ኣብ ምድሪ ካብ ዝኾነ እዋን ንላዕሊ ሰባት ይበዝሑ ኣለዉ፡ ቁጽሮም ድማ ኣብ ዘመናት ኩሉ ግዜ እናወሰኸ መጺኡ።

   ከም ሓቂ፡ ህዝቢ ዘይህልወሉ ዜሮ ነጥቢ ቅድሚ ምብጻሕና፡ ካብ ገለ ኣሽሓት ዓመታት ንላዕሊ ንድሕሪት ክንምለስ ኣይምተገደድናን - ስሌታት ኣብቲ ሕጂ ዘሎ ዕብየት ብዝሒ ህዝቢ መሰረት ብምግባር። (ምስ ዘፍጥረት 1፡28 ኣነጻጽሮ፡ "ብዝሒ ፍረዩ፡ ንምድሪ ምልኣያ...")።

   ዕብየት ብዝሒ ህዝቢ ብዓይኒ ዳግመ-ውላድ ናይ ብሓቂ ጸገም እዩ፣ ብፍላይ ገለ ነፍሳት ካብቲ ዑደት ሓራ እንተወጺአን። እዚ ንሪኢንካርነሽን ዝድግፍ ኣይኮነን፤ ይጋጮ እዩ።

ምብራቓውን ምዕራባውን ዳግመ-ውላድ። ሓደ መለለዪ ናይ ምብራቓውያን ኣረኣእያ፡ ሰብ እንስሳ ወይ ተኽሊ ከይተረፈ ክኸውን ከም ዝኽእል ክኸውን ከሎ፡ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ግን ደቂ ሰባት ሰብ ኮይኖም ከም ዝጸንሑ ይግመት። እቲ ዝኣረገን ዝያዳ መበቆላውን ኤስያዊ ኣረኣእያ ንኹሉ ዓይነት ህይወት ዘጠቓልል እዩ፤ ስለዚ ድማ እዩ ምስግጋር ነፍሳት ተባሂሉ ዝጽዋዕ። ንኣብነት፡ ኦላቪ ቩኦሪ (ገጽ 82  ፡ Hyvät henget ja pahat ) ነዚ መግለጺ ናይቲ ቻይናዊ ህዝባዊ ሃይማኖት ኣቕሪቡ ኣሎ፤

ቻይናዊ ህዝባዊ ሃይማኖት ብዛዕባ ዳግመ-ውላድ ዝምልከት ኣረኣእያ የጠቓልል። ነፍሲ ብኹሉ ቤት ፍርዲ ድሕሪ ምሕላፋ፡ ዳግማይ ናብ ዓለም ክትውለድ እያ። ሓደ ሰብ ዳግማይ ስጋ ዝውለደሉ መልክዕ ኣብቲ ናይቲ ሰብ ቅድሚ ሕጂ ዝነበሮ ህይወት ይምርኮስ። እቶም ንእንስሳ ዘቤት ሕማቕ ኣተሓሕዛ ዝገበሩ ድማ እንስሳ ዘቤት ኮይኖም ክውለዱ እዮም። በዚ ምኽንያት ሃይማኖታውያን ቻይናውያን እንስሳታት ኣይቀትሉን እዮም። ላኦትሰ ድሮ “ንእንስሳታት ምሕዝነት ኩን። ኣቦታትካ ክኾኑ ይኽእሉ እዮም።"

ስለዚ እዚ መዳይ እዚ ስለምንታይ ኣብ ምዕራባውያን ብዙሕ ዘይተዓበየ ኢልና ክንሓትት ንኽእል ኢና። ኣዝዩ ሳሕቲ – ወይ ፈጺምና – ሓደ ሰብ ዓሳ ወይ ባክተርያ ከም ዝነበረ፡ ንኣብነት ኣብ ዝሓለፈ ህይወቱ ኣንቢብና ኢና፤ ንኸምዚ ዝኣመሰለ ናይ ቀደም ህይወትከ መን ይዝክሮ፧ ካልእ ርኡይ ዝመስል ሕቶ፡ ኣብ ዝሓለፈ ህይወትና ከም ባክተርያ ወይ ከም ኣግራብ ከይተረፈ ንነብር እንተ ኔርና፡ ሽዑ እንታይ ተማሂርና? ብርግጽ ባክተርያን ኣግራብን ዝኾነ ርድኢት የብሎምን።  ብዙሓት ሰባት ነገስታት ወይ ካልኦት ፍሉጣት ሰባት ከም ዝነበሩ ይኣምኑ ኣብ መጽናዕትታት ዳግመ-ውላድ ግን፡ መብዛሕትኡ ግዜ ሓደ ሰብ ኣብ ናይ ቀደም ህይወቱ እንስሳ ከም ዝነበረ ኣይንሰምዕን ኢና - እዚ ዓይነት ዛንታታት ፍጹም ይጎድል።

   ኣብ መንጎ ምዕራባውያንን ምብራቓውያንን ኣረኣእያ ንምንታይ ከምዚ ዝኣመሰለ ዓቢ ፍልልይ ኣሎ ኢልና ብዝግባእ ክንሓስብ ንኽእል ኢና። ሰባት ዝኾነ ጭቡጥ ሓቂ ከምዘይፈልጡ ካልእ መርትዖ ኣይኮነን ድዩ? ሓሳባቶም ሓቂ ንምርግጋጽ ኣጸጋሚ ወይ ዘይከኣል እምነት ዝተመስረተ እዩ።

ኣብ መንጎ ሪኢንካርነሽን ዘሎ ፍልልይ።  ካልእ ኣብ ውሽጢ ሪኢንካርነሽን ዝጋጮ ኣብ መንጎ ሪኢንካርነሽን ዘሎ ዝተፈላለየ ፍልልያት እዩ፣ እዚ ድማ ኣብ ካልእ ዓለም ዘሕልፎ ግዜ እዩ። ርእይቶታት ከከም ባህሊ ወይ ሕብረተሰብ ኣዝዩ ዝተፈላለየ እዩ። እዞም ዝስዕቡ ኣብነታት ነዚ ፍልልያት እዚ ዘርእዩ እዮም፤

- ኣብ ማእኸላይ ምብራቕ ኣብ ዝርከብ ማሕበረሰብ ድሩስ ሰባት ኣብ ቀጥታዊ ዳግመ-ውላድ ይኣምኑ፤ ፍልልይ የለን።

- ኣብ ምንቅስቓስ መስቀል ጽጌረዳ፡ ዳግማይ ምውላድ ኣብ ነፍሲ ወከፍ 144 ዓመት ክኸውን ትጽቢት ይግበር  ።

- ኣንትሮፖሶፊ ኣብ 800 ዓመት ፍልልይ ዳግማይ ምውላድ ይኣምን።

- ተመራመርቲ ዳግመ-ውላድ፡ እቲ ፍልልይ መብዛሕትኡ ግዜ ካብ 5 ክሳብ 60 ዓመት ከም ዝኸውን ይግምቱ።

ስለዚ ጽቡቕ ሕቶ፡ ካብዞም ኣረኣእያታትን እምነታትን ኣየናይ እዩ ቅኑዕ፡ ወይስ ኩሎም ጌጋ እዮም? እዞም ሰባት እዚኣቶም ብዛዕባ እዚ ጭቡጥ ሓበሬታ ከም ዘይብሎም፡ ከምኡ’ውን ናይ ነፍሲ ወከፍ ሰብ ናይ ሓሶት እምነት ሕቶ ጥራይ ምዃኑ ዘረጋግጹ ድዮም እዚ ተጋራጫውነት? ምናልባት እዚ ፍልልያትን ናይ ቀደም ህይወትን ፈጺሙ ኣይነበረን።

   ካልእ ዝኸበደ ጸገም ኣብታ ካልእ ዓለም ንዓሰርተታት ወይ ኣማኢት ዓመታትን ዋላ’ውን ብዙሕ ግዜን እንተጸኒሕና ንምንታይ ካብኦም ዝኾነ ዝኽሪ ዘይብልና? ስለምንታይ ኢና ነዚ ኣብ መንፈሳዊ ዓለም ዘሕለፍናዮ ፍልልያት ከምቲ ናይ ቀደም ህይወትና ዘይንፈልጦ? ገሊኦም ነዚ ናይ ምዝካር ዘይምህላው ምናልባት ዝኽርና ተደምሲሱ ክኸውን ይኽእል እዩ ብምባል የረድእዎ። ዝኽርና እንተ ተደምሲሱ ግና ከመይ ጌርና ኢና ዳግመ-ውላድ ከም ዝፍጸም ከነረጋግጽ? ካብቲ ናይ ቀደም ህይወትናን ኣብ መንጎኡ ዝነበረ ፍልልያትን ዝኾነ ነገር እንተዘይዘኪርና፡ ዳግማይ ስጋዊ ርክብ ዝድግፍ መርትዖታት ኣዝዩ ድሩት እዩ።

ኪኖ ዶብ ምትእስሳርን ዳግማይ ስጋዌን።  ብዙሓት ኣባላት ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመን ኣብ ዳግመ-ውርደት ዝኣምኑ እውን ካብ መናፍስቲ ምዉታት መልእኽቲ ከም ዝረኽቡ ምእማን ልሙድ እዩ። ዳግመ-ውላድ እውን ሓቂ እዩ ዚመስሎም እኳ እንተ ዀኑ፡ ምስ ምዉታት ኪተሓሓዙ ኸም ዚኽእሉ ብሓቂ ይኣምኑ እዮም። ካብቶም ድሮ ኪኖ ዶብ ዝሰገሩ ሰባት መልእኽቲ ከም ዝቕበሉ ዝኣምኑሉ ፍሉይ መንፈሳዊ መደባት ከዳልዉ ይኽእሉ። ንኣብነት፡ ሓደ ካብቶም ኣዝዮም ፍሉጣት መራኸቢ ብዙሃን ዝዀነ ነፍስሄር ለስሊ ፍሊንት፡ ምስ ከም በዓል ማሪሊን ሞንሮ፡ ቫለንቲኖ፡ ንግስቲ ቪክቶርያ፡ ማሃትማ ጋንዲ፡ ሸክስፒር፡ ሾፒንን ካልኦት ፍሉጣት ሰባትን ርክብ ፈጢሩ።

   ብዙሓት ኣባላት ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመን ኣብ ግምት ዘየእትውዎ ነገር እንተሃልዩ፡ እዞም ክልተ ጉዳያት - ዳግማይ ምውላድን ምስ ምዉታት ርክብን - ብኸመይ ብሓንሳብ ቅኑዓት ክኾኑ ከምዝኽእሉ እዩ። ክንእክቦም እንተፈቲንና ኣብ ኢድና ዕግርግር ጥራይ እዩ ክህልወና። ነዚ ኣብ ዝቕጽሉ ኣብነታት ክንርእዮ ንኽእል ኢና፤

ምስ መን ክንራኸብ ንኽእል?  እቲ ቀዳማይ ጸገም ነቲ እንራኸበሉ ሰብ ምልላይ እዩ። ሓደ ሰብ ብድሕሪኡ ዓሰርተ ዝተፈላለዩ ስጋዌታት ኣብ ምድሪ እንተሃልይዎን ንሱ ድማ ከም ማቴዎስ ዝበሃል ሰብ ኮይኑ ካብ ዶብ ሓሊፉ ጥራይ እንተኾይኑን ካብዞም ዓሰርተ ሰባት ምስ ኣየናይ ኢና ንራኸብ ዘለና?

   ነዚ ዝገልጽ ነዚ ዝስዕብ ዝርዝር ርአ። ስጋዌ ብመስርዕ ግዜ ተሰሪዑ እዩ - ኣብ ዝተፈላለየ ህይወቱ ኣስማት ናይ ሓደ ሰብ ጥራይ እዩ ዝቕየር። ኣብ ምድሪ ዳሕረዋይ ስጋ ዝለበሰ ማቴዎስ ክኸውን ከሎ እቲ ቀዳማይ ድማ ኣሮን እዩ።

1. ኣሮን

2. ኣዳም

3. ኢያን

4. ዋልት።

5. ሪቻርድ

6. ዋይን

7. ያእቆብ

8. ኤድዋርድ

9. ዊልያም

10. ማቴዎስ

እቲ ጸገም እዞም ዓሰርተ ሰባት ብሓቂ ሓደ ሰብ ጥራይ ክኾኑ ከለዉ፡ ሽዑ ምስቶም ዓሰርተ ሰባት ክንራኸብ ንኽእል ዲና ወይስ ምስቲ ኣብ ምድሪ ናይ መወዳእታ ዝነብር ዝነበረ ማቴዎስ ጥራይ? ወይስ ሓደን ሓደን ኣብ ስግር ዶብ ዘሎ ሰብ ከከም ኣድላይነቱ ዝተፈላለየ ተራ ይጻወት፣ ስለዚ ሓንሳብ ማቴዎስ፣ ሓንሳብ ኣሮን፣ ሓንሳብ ሪቻርድ፣ ሓንሳብ ድማ ካልእ ሰብ ይኸውን? እቲ ዝገርም ግን እቶም ስግር ዶብ ምትእስሳር ኣለና ኢሎም ዝኣምኑ መብዛሕትኡ ግዜ ከምዚ ዓይነት ጸገማት ኣይገጥሞምን እዩ። ኩሉ ግዜ ምስ ዝደልይዎ ሰባት ርክብ ከም ዘለዎም ይኣምኑ። ይኹን እምበር ብመንጽር እዚ ኣብነት እዚ ኣብ ሕቶ ዘእቱ እዩ።

እቲ ሰብ ዳግማይ ስጋ ተወሊዱ ሕጂ ኣብ ምድሪ ዝነብር እንተኾይኑኸ?  በቲ ዝሓለፈ መስመር ኣተሓሳስባ እንተቐጺልና፡ እቲ ብድሕሪኡ ዓሰርተ ስጋ ዝለበሰ ሰብ፡ ሕጂ ኣብ ምድሪ ከም ፍጹም ሓድሽ ሰብ ዳግማይ ተሰጋጊሩ ኣሎ ኢልና ክንሓስብ ንኽእል፤ ሕጂ ከም ጋሪ ተመሊሱ ኣሎ። ስለዚ፡ መበል ዓሰርተ ሓደ ስጋዌ ናይ ሓደ ሰብ ኣብ ምድሪ እዩ።

   ኣብዚ ዓይነት ጉዳይ ዘሎ ጸገም ሕጂ ቅድሚ እዚ ሕጂ ዘሎ ዓሰርተ ሰባት (ኣሮን፡ ዊልያም ወዘተ፡ ብማቴዎስ ዝውዳእ) ምስ ሓደ ርክብ ክንገብር እንተፈቲንና፡ እቲ ሰብ ሕጂ ኣብ ምድሪ ስለ ዝነብር ብኸመይ ክንዕወት ንኽእል? ንኣብነት እታ ኣብ ላዕሊ ዝተጠቕሰት ለስሊ ፍሊንት ምስ ማሪሊን ሞንሮን ካልኦት ፍሉጣት ሰባትን ርክብ ከም ዝነበራ ይእመን ነይሩ ግን እዞም ሰባት ድሮ ዳግማይ ናብ ምድሪ ተመሊሶም እንተዝውለዱ እዚ ምትእስሳር እዚ ብኸመይ ክግበር ይኽእል ነይሩ? ፍጹም ዘይከኣል ክኸውን ኣይምተገበአን ድዩ? (ሌስሊ ፍሊንት ምስዞም ኣብ ምድሪ ዘለዉ ሰባት ብሓድሽ ስጋዌኦም እንተዝራኸቦም ክኸውን ይኽእል ነይሩ።)  ስለዚ ነዞም ክልተ ፍልስፍናታት ኣብ ሓደ ከነእትዎም እንተንፍትን ዓበይቲ ጸገማት ኣለዉ።

ሓደ ሰብ ምስ ገዛእ ርእሱ ርክብ ክህልዎ ይኽእል ድዩ?  መበል ዓሰርተ ሓደ ስጋ ዝለበሰ ጋሪ ምስ ሓደ ካብቶም ቅድሚ ሕጂ ስጋ ዝለበሱ ሰባት ክራኸብ ዝፍትነሉ ኩነታት እውን ከጋጥመና ይኽእል እዩ። ብሓቂ ምስ ሓደ ካብቶም ቅድሚ ሕጂ ስጋ ዝለበሱ ወይ ምስ ኩሎም ኣብ ሓደ እዋን ርክብ ክገብር ክፍትን ይኽእል እዩ። እቲ ሕቶ፡ እዚ ሰብ ባዕሉ ሕጂ ኣብ ምድሪ እምበር ኪኖ ዶብ ስለዘይኮነ፡ ከመይ ኢሉ ክኸውን ይኽእል? እዚ ናይ ክልተ ቦታታት ጸገም እዩ: ከመይ ኢሉ ሓደ ሰብ ኣብ ክልተ ቦታታት ብሓንሳብ ክኸውን ይኽእል? ክኸውን ከም ዘይክእል ክንርኢ ንኽእል ኢና።

ስለምንታይ እዮም ሰባት ገና ኣብቲ ዑደት ዘለዉ ? ዳግመ-ውላድ ኣብ ቀጻሊ ዑደት ምዕባለ ከምዘለና፡ ሕጊ ካርማ ድማ ብመሰረት ኣብ ዝሓለፈ ህይወትና ዝነበርናዮ ይሽልምን ይቐጽዓናን ዝብል ሓሳብ የጠቓልል። ስልጡን ባህርያትን ሰናይነትን ኣብ ዓለም እናማዕበልና ምስ ከድና ብቐጻሊ ክውስኽ ይግባእ።

ኣብዚ ግን ብመንጽር ዳግመ-ውላድ ዓቢ ጸገም ኣሎ። ዓለም ብፍጹም ኩሉ ግዜ ናብ ዝሓሸ ኣንፈት ትኸይድ ኣይኮነትን፣ ናብ ዝኸፍአ ኣንፈት እያ ትኸይድ ዘላ (ከምቲ ጳውሎስ ዝበሎ "ግናኸ ነዚ ምልክት ግበሩ፡ ኣብ ዳሕሮት መዓልትታት ዜስካሕክሕ ግዜ ክህሉ እዩ። ሰባት ፈተውቲ ገዛእ ርእሶም፡ ፈተውቲ ገንዘብ፡ ምጅሃር ትዕቢተኛታት፡ ጸርፊ፡ ንወለዶም ዘይእዘዙ፡ ዘይመስገኑ፡ ዘይቅዱሳን፡ 2ጢሞ 3፡1,2)። መጠን ገበን እናነከየ ዘይኮነስ እናወሰኸ ይኸይድ ኣሎ።ቀደም ኣብ ገጠራት ኩሉ ግዜ ማዕጾ ምዕጻው ወይ ሰራቒ ምጥቃም ኣድላዪ ኣይነበረን። ኣላርም ንሰረቕቲ ፈሪሖም፡ ሎሚ ግን ኣብ ጥቕሚ ይውዕሉ ኣለዉ።ብተመሳሳሊ ኣብ ዝሓለፈ ክፍለ ዘመን ኣብ ታሪኽ ወዲ ሰብ ክልተ ካብቶም ኣዝዮም ኣዕነውቲ ውግኣት ተኻይዶም፡ ብሚልዮናት ዝቑጸሩ ሰባት ቀቲሎም እዮም።ኣብዚ መዳይ ዝኾነ ምዕባለ እንተተራእዩ፡ ንሱ ኣብ ሰባት ዘይኮነስ ኣብ ኣጽዋርን ቴክኖሎጅን ጥራይ እዩ ጸኒሑ።

ብኣንጻሩ ድሮ ብድሕሪኦም ኣሽሓት ስጋ ዝለበሱ እንተሃልዮም፡ ኩሉ በደላት ኣብዚ እዋን’ዚ ክውዳእ ኣይግባእን ድዩ? ሕማቕ ካርማ ምስ ሕማምን ድኽነትን ካልእ ስቓይን ተደሚሩ ኩሉ ግዜ ኣብ ዝሓለፈ ህይወትና ሳዕቤን ግጉይ ተግባራት እንተኾይኑ፡ ኩሉ ሰብ ድሮ ብዛዕባ ሳዕቤን ተግባራቱ ኣብ ኣሽሓት ስጋዌ ክመሃር ኣይግባእን ድዩ? ስለምንታይ ግና ገና ኣብ ‘ዑደት’ ኢና ዘለና፡ ኩሉ ሰብ ድሮ ካብ ሳዕቤን ተግባራቱ ናይ ምምሃር ተመክሮታት ማእለያ ዘይብሉ እንተኾይኑ ንምንታይ ካብኡ ንላዕሊ ምዕባለ ዘይተሰጋገረ? ኣብዚ ኣብ መንጎ ክልቲኦም ርኡይ ተጋራጫውነት ኣሎ፣ ሓደ ካብቲ ኣንጻር ዳግማይ ስጋ ዝዛረብ ሓያል ነገራት እዩ።

ኣብ ምድርን ኪኖ ዶብን ዘሎና ህይወት። ብፍላይ ምዕራባውያን ኣምር ዳግመ-ውላድ ድሕሪ ሞትና ዕረፍቲ ከነሕልፍ በብእዋኑ ዶብ ሰጊርና ንኸይድ ዝብል ሓሳብ ዘጠቓልል እዩ። ብተወሳኺ ድሕሪ ሞትን ኪኖ ዶብን ህይወት ክዝረብ ከሎ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ብሃዋህው ስኒትን ሰላምን ፍቕርን ዝተመልአ ምዃኑ ይግለጽ። ንኣብነት ኣብታ ብራውኒ ሊና ሉካነን ዝተጻሕፈት ፍሉጥ መጽሓፍ "Kuolemaa ei ole" እዚ ኣረኣእያ ብንጹር ቀሪቡ ኣሎ። እቲ ዝቕጽል ጥቕሲ ካብታ መጽሓፍ (ገጽ 209, 221) ኮይኑ፡ እታ ጸሓፊት "ዓባየይ" እትበሃል ካብ ኪኖ ዶብ ብኣውቶማቲክ ጽሑፍ መልእኽቲ ትመሓላልፍ (ብሓቂ፡ ዓባየይ ናይቲ ጸሓፊት ኮይና ዝተራእየት መታለሊ መንፈስ እያ ነይራ) .እቲ መልእኽቲ ኪኖ ዶብ ንዝነበረ ህይወት ዘመልክት ኮይኑ፡ ድሕሪኡ ምስቲ ኣብ ምድሪ ዘሎ ፍቕሪ ዘይብሉን ዝሑልን ሃዋህው ይወዳደር፤

እቲ ፍቕሪ ንሰባት የራኽቦም። ቃላት፡ ኣካላዊ ምንቅስቓስን መብርሂን ኣየድልን እዩ። ስጋዊ ፍቕሪ የለን። ኩሉ ፍቕሪ መንፈሳዊ እዩ። ሰባት ደቂ ተባዕትዮ ይኹኑ ደቂ ኣንስትዮ ይኹኑ ቆልዑ ብዘየገድስ ብሓደ ዓይነት መንገዲ ይፋቐሩ። ሓቀኛ ፍቕሪ ኣብ ምድሪ ከይተረፈ ከምኡ ኮይኑ ግን ብሰንኪ ድሩት ኣካላትና ብዝተፈላለየ መንገዲ ይግለጽ።

   ኣብ ምድሪ ዘለዉ ሰባት ኣብ ፍቕሪ ዘይብሉን ዝሑልን ሃዋህው እዮም ዝነብሩ። ኣብ ምድሪ ግን ንመሃር ኢና፡ ኣብዚ ድማ ደጋጊምና ተመሊስና ናይ ሓቀኛ ፍቕሪ ትምህርቲ ክንመሃር፡ ከከም ምዕባለና ክንመሃርን ክንመላለስን፡ ንጐረባብትና ከነገልግልን ከነፍቅርን ይግባእ።

   (...) ኣብ ምድሪ ሓደ ሰብ ኣብቲ ካልእ ክውንነት ዘሎ ፍቕርን ጽባቐን ክግምቶ ኣይክእልን እዩ። ሰባት ናብዚ ክመጹ ከለዉ፡ በቲ ብቓላት ጥራይ ክግለጽ ዘይክእል ሕብርታትን ሰላምን ጽባቐን ይግረሙ።

እንተኾነ ግና ኪንዮ ዶብ ዝነብር ህይወት ከምኡ ካብ ኮነ (ንኻልኦት ዘሳቐዩ ክኾኑ ዝኽእሉ ዘይንሳሑ ገበርቲ እከይ፡ ከም በዓል ሂትለር ዝኣመሰሉ ብሚልዮናት ዝቐተሉ ሰባት፤ ከምኡ ድዩ ዘጋጥሞም?) ንምንታይ ኣብዚ ምድሪ ሓደ ዓይነት ሃዋህው ዘይሰፍን እዩ። ? ኩላትና ካብቲ ኩሉ ዝተፈላለየ ዝኾነሉ ዶብ ወጺእና እንተኾንና፡ ስለምንታይ ኣብዚ ምድሪ’ውን ተመሳሳሊ ነገር ዘይፍጸም? እዚ ጸገም ክኸውን የብሉን ምኽንያቱ ኣብኡን ኣብዚን ሓደ ዓይነት ሰባት ምህላዎም ሕቶ ስለዝኾነ - እቲ ቦታ ጥራይ እዩ ተቐይሩ።

   እዚ ካልእ ጸገም ዳግማይ ምውላድ እዩ፤ ስለምንታይ ኣብዘን ክልተ ቦታታት ሓደ ዓይነት ሰባት ብፍጹም ዝተፈላለየ መንገዲ ይነብሩ፤ ከከም መንበሪ ቦታኦም ብተመሳሳሊ ጽቡቕን ሕማቕን ባህሪ ኣለዎም። ልክዕ ከምቲ ብዛዕባ ፍልልያት ይኹን ብዛዕባ ዝሓለፈ ህይወትና ዋላ ሓንቲ ዘይምዝካር ዓቢ ጸገም እዩ።

ኣድላዪ እንተዘይኮይኑ ንምንታይ ኣብ ምድሪ ትውለድ?  ብፍላይ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ድሕሪ ሞት ዘሎ ህይወት ሓጎስን ሰላምን ካብ ኩሉ ሰንሰለት ንዋታዊ ነገራት ሓርነትን ምዃኑ ይምህሩ (እዚ ኣቐዲምና ኣብ ዝሓለፈ ሕጡበ-ጽሑፍ ጠቒስናዮ ኢና)፣ ኣብ ምድሪ መዓስ ዳግማይ ስጋ ክንወልድ ወትሩ ክንመርጽ ከም እንኽእል ይምህሩ ፣ ብፍላይ "ብሰንኪ ኣእምሮኣዊ ዕብየትና"። እዚ ንኣብነት ኣብ  Mitä on New Age?  (ብካቲ ኦጃላ ገጽ 22)። ኣብ ምድሪ ተመሊስና ዳግማይ ስጋ ክንወልድ ከለና ከይተረፈ ኩነታት ምንባር ክንመርጽ ከም እንኽእል እታ መጽሓፍ ትገልጽ።

  ከምኡ’ውን ብሰንኪኦም ድሕሪ ዝተወሰነ ግዜ ካብ ኣስትራል ወጺእና ናብ ታሕተዋይ ደረጃ ምንቅጥቃጥ፡ ናብ ኣካላዊ ንጥረ ነገርን ሓድሽ ስጋዌን ክንምለስ ኢና። እንተኾነ ግን ቅድሚኡ ኩነታትን ናይ መጻኢ ህይወትና እዋንን ክንመርጽ ኢና።

  (...) ወለድና፡ ኣዕሩኽና፡ ጎረባብትና ንመርጽ...

ይኹን እምበር፡ ድሕሪ ሞት ዚነብር ህይወት ኵሉ ሓጐስን ሰላምን እንተ ዀይኑ፡ ስለምንታይ ኢና ናብ ምድሪ ዳግማይ ክንስጋእ ንደሊ፧ ብሰንኪ ሕማቕ ካርማ (ንኣብነት ሂትለርን ካልኦት ብዙሓት ገበርቲ እከይን) መከራ ከም ዝጽበየና እንተንፈልጥ፡ ኣብ ምድሪ ዳግማይ ስጋ ክለዓል ዝደሊ ሰብ የለን። ካብ ዶብ ወጻኢ "ሕጉስ መዓልታት" ከነሕልፍ ምመረጽና - ንነብስና ጥራይ ዝሓስቡ ስለ ዝኾንና - ናብዚ ድማ ኣይምተመልስናን። ሽዑ፡ መሬት ብርግጽ ምሉእ ብምሉእ ምድረበዳ ምኾነትን፡ እዚ ሕጂ ዘሎ ዓቢ ብዝሒ ሰባት ኣይምሃለወን።

   ብሰንኪ ድሌት ምዕባለ ኣእምሮና ኣብዚ ተመሊስና ዳግማይ ስጋ ምወለድና እውን ኣብ ሕቶ ዘእቱ እዩ። እዚ ኣብ ሕቶ ዘእቱ እዩ ምኽንያቱ ምናልባት 90 ሚእታዊት ሰባት ብዛዕባ እዚ ፈጺሞም ኣይሓስቡን ይኾኑ። እቲ ኣዝዩ ኣገዳሲ ምኽንያት ዳግመ-ውላድና እንተዝኸውን ነይሩ፡ ብርግጽ ካብ መጀመርታ ንኣእምሮና ምሓዘ ነይሩ፡ ግን ከምኡ ኣይኰነን።

   ብፍላይ ኣብቲ ምዕራባውያን ብዛዕባ ዳግመ-ውላድ ዚርአ ኣረኣእያ ዚርአ ሓደ ጸገም፡ ምስቲ መበቈላዊ ኣረኣእያ ኤስያ ዘይቃዶ ምዃኑ እዩ። ኣብ ምብራቕ እቲ ዕላማ ካብቲ ዑደት ምውጻእ እዩ ግን ድሮ ዕላምኦም እንተዝበጽሑ ንምንታይ ኣብ ምድሪ ዳግማይ ስጋ ክወልዱ ምደለዩ? ድሕሪ ሕጂ ኣብ ምድሪ ከይውለዱ ብምውሳን ጥራይ ዕላማኦም ምበጽሑ። ኣብ ምብራቕ በዚ ተኽእሎ እዚ ኣይኣምኑን እዮም፣ እዚ ኣረኣእያ እዚ ድማ መመሊሱ ሓደ ካብቶም ኣብ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ዝረኣዩ ተጋራጫውነት እዩ።

ሕጊ ካርማ ብኸመይ ይሰርሕ? ምስጢራት ዳግመ-ውላድ እንተርኢና ሓደ ካብኡ ሕጊ ካርማ እዩ። ብመሰረት እቲ ልሙድ ኣረኣእያ፡ ንሰባት ከከምቲ ናይ ቀደም ህይወቶም ከመይ ከም ዝነበሩ ወትሩ ክሽልም ወይ ክቐጽዖም ምእንቲ ክሰርሕ ይግባእ። ሓደ ሰብ ሕማቕ ነገር እንተገይሩ ወይ ሕማቕ ሓሳብ እንተሓሲቡ ውጽኢቱ ኣሉታዊ ክኸውን እዩ፤ ብኻልእ ሸነኽ ድማ ጽቡቕ ሓሳባት ኣወንታዊ ምዕባለ ከምጽእ እዩ።

   ይኹን እምበር፡ እቲ ምስጢር ዝኾነ ስብእና ዘይብሉ ሕጊ ብኸመይ ከምኡ ክሰርሕ ከም ዝኽእል እዩ። ዝኾነ ስብእና ዘይብሉ ሓይሊ ወይ ሕጊ ክሓስብ፡ ኣብ መንጎ ተግባራት ክፈላልዮ፡ ወይ’ውን ንዝገበርናዮ ነገር ክዝክር ኣይክእልን’ዩ - ልክዕ ከምቲ መጽሓፍ ሕግታት ከምኡ ክገብር ዘይክእል: ኩሉ ግዜ ፈጻሚ ሕጊ፡ ውልቃዊ ፍጡር የድልየካ፤ ሕጊ ጥራይ ከምኡ ክገብር ኣይክእልን እዩ።

   እቲ ስብእና ዘይብሉ ሕጊ እውን ንመጻኢ ህይወትና ዝኾነ መደብ ክገብር ወይ ክንውለደሉን እንነብረሉን ኩነታት ክውስን ኣይክእልን እዩ።እዚ ንጥፈታት እዚ ኩሉ ግዜ ሰብ ይሓትት፣ ሕጊ ካርማ ድማ ሰብ ኣይኮነን። ተራ ሕጊ ብኸመይ በዚ ኣብ ላዕሊ እተጠቕሰ መገዲ ኺዓዪ ይኽእል፧

   እቲ ካልኣይ ጸገም ሕጊ ካርማ ኩሉ ግዜ ብመሰረት ኣብ ዝሓለፈ ህይወትና ከመይ ከም ዝነበርናዮ ክሽልመናን ክቐጽዓናን እንተኾይኑ ስለምንታይ ብዛዕባ ሕሉፍ ህይወትና ዝኾነ ነገር ክንዝክር ዘይንኽእል? ብሰንኪ ናይ ቀደም ህይወትና እንቕጻዕ እንተ ኾይና፡ ስለምንታይ ንቕጻዕ ከም ዘለና እውን ክንፈልጥ ይግባእ። ምኽንያት መቕጻዕቲ ንጹር እንተዘይኮይኑ መሰረት ሕጊ እንታይ እዩ? እዚ ሓደ ካብቶም ምስ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ዝተኣሳሰሩ ምስጢራትን ምልክታት ሕቶን እዩ።

እቲ መጀመርታኸ፧  ኣብ ላዕሊ ኣብዚ ኣብ ምድሪ ዘሎ ህይወት ጥራይ ዝፍጠር ሕማቕ ካርማ ኣብ ግምት ኣእቲናዮ። ሪኢንካርነሽን ማለት ኣብዚ ናብ ምድሪ ደጋጊምና ንመለስ ማለት ምዃኑን ዳግማይ ስጋዌና ኩሉ ግዜ ኣብቲ ቅድሚ ሕጂ ዝነበርናሉ ኣገባብ ዝተመርኮሰ ምዃኑን ተማሂርና። ብሓፈሻ እንተወሓደ ኣብ ምብራቕ እቲ ናይ ዝሓለፈ ህይወት ካርማ ንዕጫናን ኣብዚ ህይወት ዘለና ተራን ዝውስን እዩ ተባሂሉ ይሕሰብ። ሕማቕ ካርማ ውጽኢት ናይቲ ዝሓለፈ ህይወትና ስለ ዝኾነ ሰባት ክገላገሉ ይፍትኑ ብፍላይ ኣብ ምብራቕ። ዕላማኦም ድሕሪ ደጊም ኣብ ምድሪ ዳግማይ ስጋ ክለብሱ ምእንቲ ከይግደዱ ካብ ዳግመ-ውላድ ነጻ ምዃን እዩ። ንኣብነት ቡዳ፡ እቲ ሸሞንተ ክፋላት ዘለዎ ጽርግያ ሓደ ካብቲ ነዚ ንምግባር ዝሕግዝ መንገዲ ምዃኑ ምሂሩ።

   ሰባት መብዛሕትኡ ግዜ ዘይሓስቡሉ ሓደ ነጥቢ መጀመርታ እዩ። እቲ መጀመርታ ከመይ ነይሩ፣ ገና ኣብ ምድሪ ዝነብር ሰብ ኣብ ዘይነበረሉን ብሰንኪ ዝሓለፈ ህይወት ሕማቕ ካርማ ኣብ ዘይነበረሉን እዋን? ኣብ ሓደ ቦታ መጀመርታ ክህሉ ኣለዎ፣ ኣብ ምድሪ ዋላ ሓንቲን ዝኾነ ሰብን ዘይብሉ።

   ጽቡቕ ሕቶ፡ መበገሲኡ እንታይ እዩ ነይሩ? እቲ ዝተረጋገጸ ታሪኽ ወዲ ሰብ፡ ሕርሻ፡ ናይ ምጽሓፍ ክእለት፡ ሴራሚክስ፡ ህንጻታትን ከተማታትን ኣብ ዝተፈጥረሉ እዋን ንልዕሊ 5000 ዓመታት ንድሕሪት ዝምለስ ኣይኮነን። ከምኡ’ውን ግሎብ፡ ኣብ ገጻ ዘሎ ህይወት፡ ወይ ጸሓይ ዘለኣለማዊ ክኸውን ኣይክእልን’ዩ - እንተዘይኮይኑ ዕቑር ጸዓት ጸሓይን በዚ ኸኣ ህይወት ኣብ ምድሪን ቅድሚ ነዊሕ እዋን ምተዛዘመ ነይሩ።

   ስለዚ ሓደ ምስጢር፡ “ሕማቕ ካርማ” መጀመርታ ብኸመይ እዩ ጐሊሑ ዚርአ፧ ኣብ ምድሪ ንህይወትና ብኸመይ ጽልዋ ከሕድር ጀሚሩ፣ ምኽንያቱ ቅድሚ ሕጂ ክንረኽቦ እንኽእል ዝነበረ ህይወት ስለዘይነበረና? ብሓፈሻ ኣብዚ ህይወት እዚ ኣብ ዝሓለፈ ህይወትና ዝዘራእናዮ ክንዓጽድ ከም ዘለና ክንኣምን ንመራሕ ኢና ግን ኣብ መጀመርታ ቅድሚኡ ዝነበረ ህይወት እንተዘይነይሩ እዚ ብዛዕባ ሕጊ ካርማ ዝምልከት ትምህርቲ ከመይ ኢሉ ሓቂ ክኸውን ይኽእል? ብሓቂ እዚ ማለት ኣብ መጀመርታ ካብቲ ዝሓለፈ ህይወትና ሕማቕ ካርማ እንተዘይህልወና ሽዑ ድሮ ፍጹማት ምኾንና ኔርና እሞ ዑደት ዳግመ-ውላድ ኣየድልየናን ነይሩ። ሓቂ እንተኾይኑ እቲ ካብ ናይ ቀደም ሕማቕ ህይወትና ዝወጽእ ሕማቕ ካርማ ጥራይ ፈጢሩን ቀጺሉን እንተዝኸውን እቲ ዑደት ከመይ ተፈጢሩ? እቲ ኣበጋሲ እንታይ እዩ ነይሩ?

   እዚ ነጥብታት እዚ በቲ ዝቕጽል ጥቕሲ ክግለጽ ይኽእል እዩ። እቲ ዑደት ምናልባት ካብ ማእከል ከመይ ክጅምር ከም ዝኽእል ዘመልክት ኮይኑ ግን ነቲ ናይ መጀመርታ ጸገም ኣብ ግምት ዘእተወ ኣይኮነን። ደራሲ ናይዚ መግለጺ ምስ መነኮሳት ቡድሃ ይዘራረብ፤

ኣብ ቤተ መቕደስ ቡድሃ ፑ-ኦር-ኣን ምስ ጕጅለ መነኮሳት ኮፍ ኢለ። እቲ ዕላል ናብቲ መንፈስ ሰብ ካበይ ይመጽእ ዝብል ሕቶ ተቐየረ። (...) ሓደ ካብቶም መነኮሳት ብዛዕባ እቲ ብቐጻሊ ብኣሽሓትን ሚልዮናትን ዓመታት ዝውሕዝ ዓቢ ዑደት ህይወት፡ ብሓድሽ መልክዕ ዝቕልቀል፡ ከከም ጽሬት ውልቃዊ ተግባራት ወይ ዝለዓለ ወይ ንታሕቲ ዝምዕብል፡ ነዊሕን ዝርዝርን መግለጺ ሂቡኒ። እዚ መልሲ እዚ ምስ ዘየዕገበኒ ሓደ ካብቶም መነኮሳት “ነፍሲ ካብ ምዕራባዊ ሰማይ ካብ ቡዳ መጺኣ እያ” ኢሉ መለሰሉ።ቀጺለ ድማ "ቡዳ ካበይ መጺኡ ነፍሲ ሰብከ ከመይ ትመጽእ" ኢለ ሓተትክዎ።ኣብኡ መመሊሱ ነዊሕ ኣስተምህሮ ብዛዕባ ዝሓለፉን መጻእን ቡዳታት ድሕሪ ነዊሕ እዋን ንሓድሕዶም ዝስዕቡ፡ ከም መወዳእታ ዘይብሉ ዑደት።እዚ መልሲ’ዚ ንዓይ’ውን ስለዘይዓገበኒ፡ “ካብ ማእከል ትጅምሩ፡ . ካብ መጀመርታ ግን ኣይኮነን። ድሮ ናብዛ ዓለም ዝተወልደ ቡዳ ኣለካ ድሕሪኡ ካልእ ሓደ ቡዳ ድሉው ኣለካ። መወዳእታ ዘይብሉ ዑደቱ ዝሓልፍ ምሉእ ሰብ ኣለካ።” ንሕቶይ ንጹርን ሓጺርን መልሲ ክረክብ ደለኹ፡ ቀዳማይ ሰብን ቀዳማይ ቡዳን ካበይ መጺኦም? እቲ ዓቢ ዑደት ልምዓት ካበይ እዩ ተጀሚሩ?

    (...) ካብቶም መነኮሳት ሓደ እኳ ኣይመለሰን፣ ኩሎም ስቕ ኢሎም። ድሕሪ ቁሩብ ግዜ "እዚ ክብለኩም እየ፡ ዋላ'ኳ ከማይ ሓደ ዓይነት ሃይማኖት እንተዘይተኽብሩ። መጀመርያ ህይወት እግዚኣብሄር እዩ። ከምቶም ከም መወዳእታ ዘይብሉ ተኸታታሊ ኣብ ዓቢ ዑደት ንሓድሕዶም ዝስዕቡ ቡዳታትኩም ኣይኮነን።" ናይ ምዕባለ ግን ንዘልኣለም ሓደን ዘይልወጥን እዩ።ንሱ መጀመርታ ኩሉ እዩ፣ ካብኡ ድማ መጀመርታ መንፈስ ሰብ ይመጽእ።" (...) መልሰይ ኣዕጊቡዎም ድዩ ኣይዓገቦምን ኣይፈልጥን። ይኹን እምበር ብዛዕባ ምንጪ ህይወት፡ እቲ ህላወኡ ጥራይ ምንጪ ህይወትን ኣመጻጽኣ ኣድማስን ዝምልከት ሕቶ ክፈትሕ ዝኽእል ህያው ኣምላኽ ክዛረበሎም ተኽእሎ ረኺበ። (2)  

2. ዳግመ-ውላድ ምምርማር

ሓደ ሰብ ኣብ ዓውዲ ዳግመ-ውላድ ስነ-ጽሑፋትን ስነ-ጽሑፋትን ሓድሽ ዘመን ኣንቢቡ እንተኾይኑ፡ ብዙሕ ግዜ ኣብዘን መጻሕፍቲ እዚኣተን ኣብዚ መዳይ እዚ ዝተኻየዱ መጽናዕትታት ኣጋጢምዎ ክኸውን ይኽእል እዩ። ኣብ መጽናዕትታት ዳግመ-ውላድ ዝበዝሑ ክልተ ሜላታት ሂፕኖሲስን ስፖንታይን ምዝካርን ምዃኖም ኣስተብሂሉ ክኸውን ይኽእል እዩ።

   ኣብዞም ኣገባባት እዚኣቶም ካልእ ኣረኣእያ ንምርካብ፡ እዘን ዝስዕባ መስመራት ምንባብ ጽቡቕ እዩ። ደሓር ከኣ እዞም ኣገባባት እዚኣቶም ብዙሕ ዘተኣማምኑን ዕሙቕትን ኣይኮኑን። መጀመርታ ኣጠቓቕማ ሂፕኖሲስ ንርኢ፤

 ኣጠቓቕማ ሂፕኖሲስ

ንቡር ሞድ ኣይኮነን . ንኣጠቓቕማ ሂፕኖሲስ ኣብ ሕቶ ዘእቱ ቀዳማይ ምኽንያት፡ ንቡር ኩነታትና ስለዘይኮነ እዩ። ንቡር እንገብሮ፡ እንሓስበሉን እንዝክሮን ንቡር ኩነታትና ኣይኮነን። ኣብ ሕልምና እውን እንተኾነ ነገራት ክንዝክር ፈጺምና ኣይንጅምርን ኢና፡ እንታይ ደኣ ንቑሕ ምስ እንኸውን ጥራይ እዩ። እዚ ኣብ ኣብያተ ትምህርትን ካልእ ቦታታትን እነካይዶ ንቡር መጽናዕትታት እውን ይምልከት። ኩሉ ግዜ ኣብ ድቃስ ዘይኮነስ ንቑሕ ኣብ ዘለናሉ እዋን እዩ ዘጋጥም።

    ስለዚ እቶም ዝሓለፉ ሕይወት ሓቂ እንተዝኾኑ ኣብቲ ንቡር ናይ ምንቃሕ ኩነታት እምበር ኣብቲ ንቡር ናይ ህላወና ኩነታት ዘይኮነ ሂፕኖሲስ ጥራይ ዘይኮነስ ኣብቲ ንቡር ናይ ምንቃሕ ኩነታት ክዝከር ይግባእ ነይሩ። ዘይንዝክሮም ምህላውና ንሓደ ሰብ ነቢርናዮም ንፈልጥ ዲና ዝብል ሕቶ ይፈጥር።

ትሕተ - ሕልና . ካልእ ጸገም ሂፕኖሲስ ትሕተ-ሕልናና ኣብዚ ክኣቱ ይኽእል እዩ። ኣብቲ ክፍለ ግዜ ዝረኽቦ ንዋት ካብ ሕሉፍ ህይወት ዘይኮነስ ካብ ልብ-ወለድ ወይ ካልእ እቲ ብሂፕኖቲዝ ዝተገብረ ሰብ ሓደ ሓደ ግዜ ዘንብቦ ንዋት ዝመጽእ ክኸውን ይኽእል እዩ። እዚ ተኽእሎ እዚ ኩሉ ግዜ ኣሎ።

    "A Scientific Report on the Search for Bridey Murphy" እትብል መጽሓፍ ሃሮልድ ሮዘን፡ ንኸምዚ ዝኣመሰለ ጉዳይ ጽቡቕ ኣብነት ትህብ፤

ንኣብነት ኣብ ሂፕኖሲስ ሓደ ሰብኣይ ነቲ ቅድሚ ክርስቶስ ኣብ ዝነበረ 3 ^ይ  ክፍለ ዘመን ኣብ ካምፓኒ ፡ ኢጣልያ ዝዝረብ ዝነበረ ኢንዶ-ኣውሮጳዊ ቋንቋ ኦስኪ ክዛረብ ጀሚሩ። ብኦስኪ ሓንቲ ማሕላ እውን ክጽሕፍ ይኽእል ነይሩ። ድሒሩ ድሕሪ ሓያሎ ናይ ሂፕኖሲስ መደባት እቲ ሰብኣይ ኣብ ቀረባ እዋን ኣብ ቤተ-መጻሕፍቲ ንዝነበረ መጽሓፍ ሰዋስው ቋንቋ ኦስኪ ከም ዝቖጸረ ርዱእ ኮይኑ። ትሕተ-ሕልናኡ ብዙሕ ኣዘራርባታት ቋንቋ ኦስኪ ዘኪሩ ነበረ፣ ድሕሪኡ ድማ ኣብ ትሕቲ ሂፕኖሲስ “ተቐልቂሉ”።

ምስ ሓደ ተራ ምትዕጽጻፍ።  እቲ ሳልሳይ ጸገም ናይ ሂፕኖሲስ ምናልባት እቲ ሂፕኖቲዝ ዝገበረ ሰብ ምስቲ ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ተራ ጥራይ ይላመድን ንሓሳባት ናይቲ ሂፕኖቲስት ጥራይ ይምልስን ይኸውን። ብዙሓት ተመራመርቲ 95% ናይ ሂፕኖሲስ ተራ ምውሳእን ምስቲ ሂፕኖቲስት ምርድዳእን ጥራይ እዩ ዝመስሎም (Bradbury Will, s. 174,  In i det okända , Reader’s Digest, Sthlm 1983)። ዋላ እቲ ፍሉጥ ተመራማሪ ዳግመ-ውላድ ኢያን ስቲቨንሰን ኣብ ትሕቲ ሂፕኖሲስ ተራ ምውሳእን ምስ ድሌት ናይቲ ሂፕኖቲስት ምትዕጽጻፍን ከም ዝከኣል ተኣሚኑ እዩ፤

"እቶም መብዛሕትኡ ግዜ ኣብቲ ብሂፕኖሲስ ዝተለዓዓለ 'ቅድሚ ሕጂ ዝነበረ ህይወት' ህያው ዝኾኑ ዝነበሩ 'ስብእናታት' ኣዝዮም ዝተፈላለዩ ባእታታት ዝሓዙ ይመስሉ። ኣብቲ እዋን'ቲ ብዛዕባ ስብእና ናይቲ ሰብ ገለ ነገር ዘጠቓለሉ ክኾኑ ይኽእሉ እዮም፡ እቲ ሂፕኖቲስት ዝጽበዮ ዝነበረ ዝገመቶ ትጽቢታት።" ንዕኡ፡ ቅድሚ ሕጂ ዝነበሮ ህይወቱ እንታይ ክኸውን ከም ዝነበሮ ዝገልጽ ኣእምሮኣዊ ምስልታት፡ ምናልባት’ውን ፓራኖርማል ባእታታት’ውን።” (3)

ዘይፍለጡ መናፍስቲ።  እቲ ራብዓይ ሓደጋ ምስ ሂፕኖሲስ ኣብዞም ክፍለ ግዜታት እዚኦም ሰባት ምስ መንነቶም ዘይተፈልጡ መናፍስቲ ይራኸቡ እሞ እቲ ሓበሬታ ካብኦም ዝመጽእ እዩ። እዚ ኣዝዩ ምኽኑይ እዩ ምኽንያቱ ብዙሓት ብቐሊሉ ዝስሕቡ ሰባት ኣብ ህይወቶም ብዙሕ ፓራኖርማል ተርእዮታት ኣጋጢምዎም እዩ፣ እዚ ድማ ምስቲ ኣብ መንፈሳውነት ዝርከብ ዝመሳሰል እዩ።

ብሂፕኖሲስ ኣቢላ ክህሉ ዝኽእል ናይ ቀደም ህይወት ኣብ ምምርማር    ፈላሚት ዝኾነት ሄለን ዋምባች  ፡ ኣብ ሂፕኖሲስ ምትእትታው መናፍስቲ ከም ዝከኣል ባዕላ ተኣሚና እያ። ንሳ ድማ፤

ብዙሓት ምስ ስሕተት ክገጥሙ ዝጸንሑ ሰባት እፈልጥ እየ፣ ብጋኔን ምውራድ ነቶም ኣብ ትሕቲ ሂፕኖሲስ ዝርከቡ ሰባት ናይ ብሓቂ ሓደጋ እዩ ዝመስሎም። (...) ዳርጋ ተጋጊየ። እቲ መናፍስቲ፡ ፍሉይ መልእኽትታትን ኣውቶማቲክ ጽሑፋትን ኣብ መንፈሳዊ መደባት ክቐርብ ምስ ጀመረ፡ ካብቲ ዝሓሰብክዎ ኣዝዩ ዝበዝሕ ተማሂረ። (4)

ድንገታዊ ዝኽሪ

ብዘይካ ሂፕኖሲስ፡ ዳግመ-ውላድ   ብባዕሉ ዝኽሪ ብዝበሃል ኣገባብ ተፈቲሹ እዩ። ሓደ ሓደ ግዜ ካብ ሓደ ሰብ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ቆልዓ፡ ካልእ ሰብ ከም ዝነበረ መሲልዎ ብዛዕባ እቲ ዝሓለፈ ህይወት ዝዛረብ ኣዝዩ ቅኑዕ መግለጺታት ክንሰምዕ ንኽእል። ኣብዚ ኣገባብ እዚ ዘለዉ ድኽመታት እንተወሓደ እዞም ዝስዕቡ እዮም፤

መብዛሕትኡ ሰብ ዝዝክሮ ነገር የለን።  እቲ ዝኸፍአ ፀገም ዝበዝሑ ሰባት ናይ ዝሓለፈ ህይወቶም ዝኾነ ዝኽሪ ዘይምህላዎም እዩ። ዋላ እቲ መስራቲ ናይቲ ቲዮሶፊካዊ ማሕበር ዝነበረን ንዶክትሪን ዳግመ-ውላድ ናብ ምዕራባውያን ዘምጽአን ኤች.ቢ ብላቫትስኪ እውን ነዚ ተኣሚኑ እዩ። ብሓቂ ቅድሚ ሕጂ ዝነበረና ህይወት ዝነበርና እንተ ዄንና፡ ክንዝክሮ እውን ይግባእ እዩ። ስለምንታይ ግና ዘይንኽእል፧

ምስቲ ባህሊ ዝተኣስረ . እቲ ካልኣይ ክንገብሮ እንኽእል ትዕዝብቲ ምስ ባህልን ትጽቢታትን ሰባት ዝተኣሳሰረ ምዃኑ እዩ። ሰባት ኣብ ዳግመ-ውላድ ኣብ ዝኣምኑሉ ቦታታት እውን ዝያዳ ዝኽሪ ንረክብ ኢና ግን ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ካብዚኦም ይውሕዱ። ልዕሊ ኩሉ ድማ ኣብቶም ድሕሪ ሞት ዳግማይ ስጋዊ ርክብ ክመጽእ ምዃኑ ዝኣምኑ ህዝብታት ይርከቡ። ብሰንኪ እቲ ባህላዊ ምትእስሳር፡ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ዳርጋ ስለዘይፍጠር፡ እቶም ዝኽርታት ዝኾነ ዋጋ ኣለዎም ድዩ ኣይብሉን ክግመት ይከኣል።

ካልኦት ምትእስሳራት።  ብዙሓት “ናይ ዳግመ-ውላድ ዝኽሪ” ዘለዎም ሰባት እውን ፓራኖርማል ተርእዮታት ኣጋጢምዎም እዩ፣ እዚ ድማ ሕቶ መናፍስቲ ጥራይ ድዩ ኣይኮነን ክንጠራጠር ይገብረና። ሰባት ሓበሬታኦም ካብዞም ዘይፍለጡ መናፍስቲ ክረኽቡ ይኽእሉ እዮም እሞ ናይ ሓቀኛ ዳግመ-ውላድ ሕቶ ኣይኮነን።

   እቲ ዝበለጸ ፍሉጥ ተመራማሪ ተዘክሮታት ኢያን ስቲቨንሰን እውን ከይተረፈ፡ ብዙሓት ከም መርትዖ ዳግመ-ውላድ ዝቑጸሩ ዅነታት ብሓቂ ብዛዕባ ስውር ተርእዮታት ኪዀኑ ከም ዚኽእሉን ምስ ዘይፍለጡ መናፍስቲ ዚተኣሳሰሩን ኪዀኑ ኸም ዚኽእሉ ተኣሚኑ እዩ። ካብዚ ብተወሳኺ ስቲቨንሰን ካብ ሓደ ካብ ደቡብ ህንዲ ዝመጸ ሂንዱስዋሚ (ስሪ ስሪ ሶማሱንዳራ ደሲካ ፓራማቻርያ) ክፉት ደብዳበ ተቐቢሉ። ኣብዛ ደብዳበ እዚኣ፡ እቲ ሂንዱስዋሚ ብዛዕባ እቲ ኣብ ላዕሊ ዝተጠቕሰ ተኽእሎ ኣጠንቂቕዎ። ከምዚ ኢሉ ጽሒፉ፤

ካብቶም ዝበልካኒ 300 ጉዳያት ዋላ ሓደ ንዳግመ ምውላድ ዝድግፍ የለን። (...) ኣብተን፡ እቶም ካብ ደቡብ ህንዲ ዝመጹ ለባማት ብዙሕ ዋጋ ዘይህብዎ፡ ኣብ ትሕቲ ሓይሊ መንፈስ ምእታው ዝብል ሕቶ እዩ። (5)

ከም ሓደ ሰብ ምንባር።  ፍሉይ መለለዪ ዛንታታት ዳግመ-ውላድ ክልተ ቆልዑ ከም ሓደ ሰብ ኮይኖም ከም ዝነበሩ ዝዝክሩ ጉዳያት እዮም። ከምዚ ዝኣመሰለ እዩ ነይሩ እቲ ኢያን ስቲቨንሰን ብዕምቆት ዘጽንዖ ስዒድ ቡሃምሲ።

    ቡሃምሲ ኣብ 1943 ብሓደጋ መኪና ዝሞተ ድሩዝ እዩ።ድሕሪ ፍርቂ ዓመት ሞቱ ሓፍቱ ዳርጋ ኣብ ቀዳማይ ቃላቱ ኣስማት ደቂ ቡሃምሲ ዝዛረብ ወዲ ወለደት። እቲ ወዲ ብዛዕባ እቲ "ቅድሚ ሕጂ ዝነበረ ህይወቱ" ዘብቅዐ ሓደጋ'ውን ክነግር ክኢሉ፡ ንነዊሕ ዓመታት ድማ ካብ ናይ ጽዕነት መካይን ኣዝዩ ይፈርሕ ነበረ።

    እቲ እንኮ ጸገም ድሒሩ ኣብ 1958 50 ኪ.ሜ ርሒቑ ካልእ ወዲ ተወሊዱ፡ ንሱ’ውን ነቲ ዝሓለፈ ህይወቱ ስዒድ ቡሃምሲ ኢሉ ክዝክር ጀሚሩ! እቲ ሓደጋን ብዝሒ ደቁን ከምኡ ዝኣመሰለ ነገራትን ዘኪሩ። ንሱ እውን ብዛዕባ ናይ ጽዕነት መካይን ሕማቕ ፍርሒ ኣማዕበለ።

    ስለዚ፡ ክልተ ሰባት ከም ሓደ ሰብ ኰይኖም ከም ዝነበሩ ዝዝክሩሉ ከምዚ ዝኣመሰለ ዅነታት ክመጽእ ከሎ፡ ብዳግመ-ውላድ ምግላጽ ኣይከኣልን እዩ። እንተወሓደ ክልተ ሰባት ንህይወቶም ከም ሓደ ሰብ ዝዝክሩሉ ምኽንያት ክኸውን ኣይክእልን እዩ። ምናልባት ኣብ ከምዚ ኩነታት እውን ኣብ ትሕቲ ሓይሊ መንፈስ ምውዳቕ ጉዳይ እዩ።

ሰብ ክሳብ ሕጂ ብህይወት ኣሎ።  ሓደ ሓደ ግዜ ቆልዓ ብህይወት ዘሎ ሰብ ኮይኑ ቅድሚ ሕጂ ዝነበሮ ህይወቱ ይዝክር! እዚ ምስጢራዊ ጉዳይ ጃስቢር ላሊ እዩ ነይሩ፡ ካልእ ኢያን ስቲቨንሰን ዝመርመሮ።

   ኣብ 1954 ጃስቢር ወዲ 3.5 ዓመት ከሎ ብሕማም ፍንጣጣ ዳርጋ ሞይቱ ካብቲ ሕማም ምስ ሓወየ ነዊሕ ከይጸንሐ ኣብ ዝሓለፈ ህይወቱ ከመይ ጌሩ ወዲ ጎረቤት ቁሸት ሶብሃ ራም ከም ዝነበረ ክዛረብ ጀመረ። ብዛዕባ ህይወቱ ከምቲ ወዲ ልክዕ ዝርዝር ነጊሩ፤ ሓቅነቶም ክፍተሽ ዝኽእል ነገራት።

   ይኹን እምበር ኣብ ጉዳይ ጃስቢር ላሊ እቲ ጸገም ሶባ ራም ቅድሚ ምውላድ ጃስቢር ስለዘይሞተ እዩ ነይሩ፤ ጃስቢር ወዲ 3 ዓመት ከሎ እዩ ሞይቱ።

   ስለዚ እዚ ጉዳይ እዚ ብዛዕባ ዳግመ-ውላድ ክኸውን ኣይክእልን እዩ ምኽንያቱ እቲ ሰብ ብህይወት ስለ ዝነበረ። ካልእ መግለጺ ክህሉ ኣለዎ።

ብዙሓት ናፖልዮናት።  ዘይከኣልን ዘስሕቕን ፍጻመታት ምስ ዳግመ-ውላድ እውን ተራእዩ እዩ። ንኣብነት ኣብ ኣሜሪካ ብዙሓት ከም ክሊዮፓትራ ወይ ናፖልዮን ኮይኖም ንነብር ኢና ዝብሉ ሰባት ክንረክብ ንኽእል ኢና! ኣብ ታሪኽ ዓለም ሓንቲ ክሊዮፓትራን ሓደ ናፖልዮንን ጥራይ እኳ እንተነበሩ፡ ሓደ እዋን ከም ክሊዮፓትራ ወይ ናፖልዮን ኮይኖም ይነብሩ ነይሮም ይብሉ። ከምኡ’ውን ከም ኤች.ቢ.

   ብዛዕባ እዞም ጉዳያት እዚኦም ክንሓቶ ዘለና ጽቡቕ ሕቶ፡ እቲ ድንገታዊ ዝኽሪ ተሓዋዊሱ ድዩ? መሰረት ናይዚ ኣበሃህላታት እንታይ እዩ? እዚ ፍሉይ ፍሉይነት እዚ፡ ሓደ ካብቶም ኣብ ግዜኡ ዝነበሩ ፍሉጣት መራኸቢ ብዙሃን ዝነበረ ዳኒኤል ሆም እውን ኣስተብሂሉ። ንኣብነት ምስ ካልኦት ፍሉጣት ሰባት ምስ ዕስራ ኣሌክሳንደር ዓበይቲ ተራኸበ። እዚ ዓይነት ዝኽሪ ሓቂ ክኸውን ከምዘይክእል ክንርዳእ ንኽእል ኢና፤

ብውሑዱ ዓሰርተው ክልተ ማሪ ኣንቶኔትስ፡ ሽዱሽተ ወይ ሸውዓተ ሜሪ፡ ንግስቲ ስኮትላንድ፡ ምሉእ ጉጅለ ሉዊስ ዓበይትን ካልኦት ብዙሓት ነገስታትን፡ ከምኡ’ውን ኣስታት ዕስራ ኣሌክሳንደር ዓበይቲ ክራኸብ ባህታ ረኺበ’የ፡ ግን ከኣ ከም ጆን ስሚዝ ዝኣመሰለ ተራ ሰብ ፈጺመ ኣይፈልጥን። ብሓቂ ከምዚ ዝኣመሰለ ዘይተለምደ ጉዳይ ክራኸብ ምደለኹ።

እቶም ዶባዊ ጉዳያት ፣ ኪኖ ዶብ ሞት ዝግበር ምብጻሕ፣ ከምኡ ኣብ ዝኽሪ ናይቲ ዝሓለፈ ህይወት ኣይተኻተቱን፣ እንተኾነ ግን ምስ ዳግመ-ውላድ እውን ክጋጮ ይኽእል እዩ። ስለዚ፡ ንኣብነት፡ ንኣስታት 35 ዓመታት ሓኪም ዝነበረን ንሞት ሓደጋን ሃንደበታዊ ሞትን ዘጋጠመ ፍጻመታት ዝከታተልን ሞሪስ ራውሊንግስ፡ ከም ሓኪም መጠን ንሰባት ቃለ መሕትት ክገብር ከሎ፡ ዳግማይ ስጋ ከም ዝረኸበ ዝሕብር መርትዖ ከም ዘይረኸበ ገሊጹ። ኣብታ ራጃን ታክሰ ጃ ታካይሲን እትብል መጽሓፉ (ገጽ 106፡ ናብ ሲኦልን ምምላስን) ከምዚ ኢሉ ጽሒፉ ኣሎ።

ኣብ ዝኾነ ራእይ ኣብ ዓራት ሞት ዋላ ሓንቲ መወከሲ ዳግመ-ውላድ፡ እቶም ሰባት ዳግማይ ስጋ ብምውላድ ናብ ምድሪ ዝምለሱ፡ ወይ ኣብ ገለ ድሮ ዝተወልደ ሰብ ምንባር ዝቕጽሉ ዘይምርኣየይ መሳጢ እዩ። እዚ ኣምር 'ዋንነት' ብዘይተጸበናዮ መንገዲ ብክኢላ ዳግመ-ውላድ ኢያን ስቲቨንሰን ከም መግለጺ ኣብቶም ድሮ ዝተወልዱ ምንባር እዩ ቀሪቡ።"

3. ዳግመ-ውላድ ድዩ ወይስ ናይ ዘለኣለም ህይወት?

መጽሓፍ ቅዱስ ብዛዕባ ዳግመ-ውላድ ይምህር ድዩ ? I ሓደ ሰብ ብዛዕባ ዳግመ-ውላድ ዝገልጽ መጻሕፍቲ እንተ ኣንቢቡ፡ መጽሓፍ ቅዱስ ዳግመ-ውላድ እውን ከም ዝምህር ወይ ኣብ ገለ እዋን፡ ምናልባት ኣብ ዓመት 553 ኣብ እዋን ጉባኤ ቁስጥንጥንያ ካብኡ ከም ዝተኣልየ ዝብል ሓሳብ ኣጋጢምዎ ክኸውን ይኽእል እዩ።

   እዚ ሓበሬታ እዚ ግን ብሓቂ ሓቂ ድዩ ወይስ ኣይኰነን? ነዚ ብመንጽር ዝቕጽል ሓበሬታ ክንርእዮ ኢና፤

ጉባኤ ቁስጥንጥንያ ብ553. ብቐዳምነት ኣብ ጉባኤ 553 ዓ.ም. ኣብዚ ኣኼባ እዚ ብጭቡጥ ብዛዕባ ዳግመ-ውላድ ዘይኮነስ ብዛዕባ ቅድመ ህላወ ነፍሲ እዮም ተዛሪቦም፣ እዚ ድማ እቲ ኦሪጀን ዝውክሎ ትምህርቲ እዩ ነይሩ። ኣብቲ ኣኼባ ተነጺጉ።

    በዚ ኸምዚ ዳግመ-ውላድ ካብ መጽሓፍ ቅዱስ ኣይተኣልየን፣ ምኽንያቱ ፈጺሙ ኣይነበረን። ኦሪጀን ባዕሉ እውን ከይተረፈ፡ ከምቲ ቅድሚኡ ዝነበሩ ሓያሎ ኣቦታት ቤተ ክርስቲያን ዝገበርዎ፡ ነቲ ናይ ዳግመ-ውላድ ትምህርቲ ኣብ ጽሑፋቱ ነጺግዎ። ማለት ኣብ ወንጌል ማቴዎስ ኣብ ዝሃቦ ሓተታ ብዛዕባ ርክብ ዮሓንስ መጥምቕን ነቢይ ኤልያስን ኣስተንቲኑ (ቅድሚት ሓደ ክልተ ሕጡበ-ጽሑፋት ርአ!) እዚ ግን ምስ ዳግመ-ውላድ ዘራኽብ ከምዘይብሉ "እዚ ድማ ዝገርም ትምህርቲ'ዩ" ኢሉ ናብታ ካብ ሓዋርያት ዘይትመጽእን ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ኣብ ዝኾነ ቦታ ዘይትረአን ቤተ ክርስቲያን ኣምላኽ።"

ኢደ-ጽሑፍ ረኺቡ። ዳግማይ ስጋዊ ርክብ ብ553 ኣብቲ ጉባኤ ተደምሲሱ ዝብል ኣተሓሳስባ እውን መሰረት የብሉን ምኽንያቱ እቲ ቅድሚ እቲ ኣብ ሕቶ ዝኣቱ ዘሎ ግዜ ዝተረኽበ ኢደ-ጽሑፋት ዝተረኽበ ርኽበታት መጽሓፍ ቅዱስ ለውጢ ከም ዘጋጠሞ ስለዘየርኢ። ብኣንጻሩ እኳ ደኣስ፡ እዚ ኢደ-ጽሑፋት ዝተረኽበ ርኽበታት፡ መጽሓፍ ቅዱስ በቲ ሕጂ ዘለዎ መልክዕ ከም ዝጸንሐ እዩ ዘርኢ፣ እዚ ኸኣ ንዳግመ-ውላድ ዘይድግፍ እዩ። (ብድምር ልዕሊ 24000 ካብኣቶም ኣብ ግሪኽኛን ካልኦት ቀዳሞት ትርጉማትን ተረኺቦም እዮም፣ ካብ 100 ክሳብ 400 ዓ.ም .እዚ ማለት ሎሚ ካብቲ ኣብ ኢልያድ ዘሎና ዳርጋ 40 ዕጽፊ ዝበዝሐ ጥንታዊ ኢደ-ጽሑፋት መጽሓፍ ቅዱስ ኣሎና።)

    ብዘይካ 11 ጥቕስታት ምሉእ ሓድሽ ኪዳን ካብቲ ካብ ኣቦታት ቤተ ክርስቲያን ድሕሪ 300 ዓመት ዘመነ ኢየሱስ ተዓቂቡ ዝጸንሐ ጥቕስታት ዳግማይ ክህነጽ ከም ዝኽእል እውን ኣገዳሲ እዩ። ብመሰረት ብቤተ መዘክር ብሪጣንያ ዝተኻየደ መጽናዕቲ፡ ሕጂ ኣብ ጽሑፋት እታ ቀዳመይቲ ቤተ ክርስቲያን ካብ ኡት ዝተኻተቱ ብግምት 89,000 ክፍልታት ኣለዉ። እዚ ቁጽሪ እዚ ዓቢ ኮይኑ፡ ድሮ ኣብ መጀመርታ መዓልታት ኡት ክንደይ ከምዝተጠቕመ ዘርኢ እዩ። እቶም ጥቕስታት እውን ሓድሽ ኪዳን በቲ ሕጂ ዘለዎ መልክዕ ከም ዝጸንሐ ይሕብሩ፣ እዚ ድማ ንዳግመ-ውላድ ዘይድግፍ እዩ።

ዮሓንስ መጥምቕን ነቢይ ኤልያስን። ሓደ ካብቲ ብዙሕ ግዜ ብብዙሓት ምብራቓውያን ምሥጢራውያንን ኣባላት ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመንን ዝጥቀስ ክፍሊ የሱስ ብዛዕባ ዮሃንስ መጥምቕ ኤልያስ ምዃኑ ዝገለጾ ቃል እዩ (ማቴ 11፡11-14 ከምኡውን ማር 9፡11-13)። እዚ ዳግመ-ውርደት ዘረጋግጽ ይመስሎም።

    እንተኾነ ግን ንኣብነት ሉቃስ 1፡17 ዮሃንስ "ብመንፈስን ሓይልን ኤልያስ" ንኢየሱስ ከም ዝቀደሞ ምፍላጥ ጽቡቕ እዩ። ብኻልእ ኣዘራርባ ከምቲ ቅድሚኡ ዝነበረ ኣብ ብሉይ ኪዳን ብመንፈስ ዝተጸልወ ቅብኣት ነይርዎ፡ እንተኾነ ግን ብጠቕላላ ዝተፈልየ ሰብ እዩ ነይሩ።

    ብዘይካዚ፡ ዮሃንስ ፈጺሙ ኤልያስ ከም ዘይነበረ ዝሕብር ንጹር መርትዖ፡ ነዚ ክኽሕዶ ከሎ ባዕሉ ዝሃቦ ቃላት እዩ። ብርግጽ ንሱ ባዕሉ መን ምዃኑ ዝያዳ ይፈልጥ ነይሩ፣ ምኽንያቱ ከምዚ ኢሉ፤ 

 - (ዮሃ 1፡21) ንሳቶም ድማ፡ እንታይ ደኣ ደኣ፧ ኤልያስ ዲኻ? ንሱ ድማ፡ ኣነ ኣይኮንኩን። ንስኻ ዲኻ እቲ ነብዪ? ንሱ ድማ ኣይፋልን ኢሉ መለሰ። 

ሓንሳብ ምሟት . ሓፈሻዊ ትምህርቲ መጽሓፍ ቅዱስ እንተ ርኢና ንዳግመ-ውላድ እውን ኣይድግፍን እዩ። ብጸጋ ጥራይ ክንድሕን ከም እንኽእል ዝሕብሩ ዓሰርተታት ወይ ብጭቡጥ ኣማኢት ጥቕስታት ክንረክብ ይከኣል እዩ (ኤፌ 2፡8,9 ፡ ብእምነት ብጸጋ ኢኹም ዝደሓንኩም ፡ ካብ ገዛእ ርእስኹም ድማ ኣይኮነን ፡ ውህበት እዩ። ናይ ኣምላኽ: ብግብሪ ኣይኮነን ፣ ሓደ ሰብ ከይምካሕ።) ፣ ብኢየሱስ ኣቢሉን ሓደ ሰብ ኣብዚ ሕጂ እዋን ሓጢኣቱ ክሕደገሉ ከም ዝከኣልን እዩ። እዚ ምስቲ ወዲ ሰብ በብቑሩብ ብሓያሎ ህይወትን ቀስ ብቐስ ምዕባለን ንነብሱ ከድሕን ዝፍትነሉ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ብንጹር ዝጋጮ እዩ።

    ድሕሪ ሞት ህልውና ምቕጻል ክበሃል ከሎ መጽሓፍ ቅዱስ ብዛዕባ ዳግመ-ስጋ ናብ ሓድሽ ኣካል ዘይኮነስ ብዛዕባ ውግዘትን ሰማይን ከምኡ’ውን ኣብ ቅድሚኦም ዘሎ ፍርድን ዝዛረብ ምዃኑ’ውን ትርጉም ዘለዎ እዩ - እዚ ነገራት እዚ ንዳግመ-ውላድ ፍጹም ዘግልል እዩ። ፍርዲ ዝፍጸም ሓደ ሰብ ሓንሳብ ምስ ሞተ እዩ - ብዙሕ ግዜ ኣይኮነን፤

 - (ዕብ 9፡27) ከምቲ ንሰብ  ሓንሳብ ክሞቱ ዝተመደበ፡ ድሕሪኡ ግና ፍርዲ ፤

- (2ቆሮ 5፡10) ኩላትና  ኣብ ቅድሚ መንበር ፍርዲ  ክርስቶስ ክንቀርብ ይግባእ፤ ነፍሲ ወከፍ ነቲ ኣብ ስጋኡ እተገብረ  ፡ ጽቡቕ ይኹን ሕማቕ፡ ከምቲ ዝገበሮ ኺቕበል .

ምብራቓውን መጽሓፍ ቅዱሳውን ኣምር ንሓድሕዱ ብኸመይ ይመሳሰል? ኣብ መንጎ ምብራቓውን መጽሓፍ ቅዱሳውን ኣምር ከም ኣምር ሓላፍነት ደቂ ሰባት ዝኣመሰሉ እውን ብዙሕ ተመሳሳልነት ምህላዉ ዘገርም እዩ። ምኽንያቱ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት እቲ ናይ ውግዘት ሓሳብ መብዛሕትኡ ግዜ ክነቅፍ ይኽእል እኳ እንተኾነ፡ ምብራቓውያን ጽንሰ-ሓሳብ ግን ልክዕ ተመሳሳሊ ጽንሰ-ሓሳብን ሰብ ብተግባራቱ ተሓታቲ ምዃኑን ዝሓዘ እዩ። ንኣብነት ኣብዞም ዝስዕቡ ነጥብታት ይግለጽ፤

ምዝራእን ምዕጻድን ።  ሓላፍነት ኣብ ምብራቓውያን ሃይማኖታት ብኸመይ ከም ዝግለጽ እንተጀሚርና ብፍላይ እቲ ናይ ዳግመ-ውላድ ትምህርቲን እቲ ናቱ ዝኾነ ሕጊ ካርማን ናይዚ ጉዳይ ሓሳብ ዝሓዘ ኮይኑ ሓደ ሰብ ነቲ ጌጋ ተግባራቱ ክእርሞን ክኸፍሎን ከም ዘለዎን እዩ። ዋላ እኳ ገለ ሰባት መብዛሕትኡ ግዜ ፍርድን ውግዘትን የጋጥመና እዩ ዝብል ኣተሓሳስባ ክኽሕድዎ እኳ እንተኾኑ፡ እቲ መበቆላዊ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ግን ነቲ ዝዘራእናዮ ክንዓጽድ ኣሎና ማለት ንጌጋ ተግባራትና ክንከፍል ኣሎና ዝብል ሓሳብ ዝሓዘ እዩ።

    እቲ ናይ ምዝራእን ምዕጻድን ሓሳብ ኣብታ ፍልጥቲ መጽሓፍ ራውኒ-ሊና ሉካነን "Kuolemaa ei ole" ፡ ኣብ መወዳእታ ክፋላ፡ እታ "ዓባየይ" እትበሃል ደራሲት ብኣውቶማቲክ ጽሑፍ ኣቢላ ስግር ዶብ መልእኽቲ እተመሓላልፈላ፡ ኣብ ቅድሚት ይቐርብ። እዚ ጥቕሲ (ገጽ 186) ንተግባራትና ተሓተትቲ ኢና፡ ዝዘራእናዮ ክንዓጽድ ኢና ዝብል ኣተሓሳስባ የመልክት፤

ሓደ ኣገዳሲ ትምህርቲ እዚ እዩ፡ ሰብ ዝዘርኦ ይዓጽድ። ንኹሉ እቲ ዝገበርናዮ ንሕና ተሓተትቲ ኢና። (...) መብዛሕትኡ ግዜ ሰባት ትርጉም ሕጊ ካርማ ኣይርድእዎን እዮም።

ትምህርቲ ሓድሽ ኪዳን ኣዝዩ ተመሳሳሊ እዩ፡ ዝዘራእናዮ ክንዓጽድ ኢና። እዚ ማለት ፍርዲ ብመሰረት ግብሪ ከም ዝፍጸም ኣብዘን ዝስዕባ ጥቕስታት ከም ዝተገልጸ፤

- (ገላ 6፡7 )  ... ሰብ ይዘርእ፡ ንሱውን ይዓጽድ።

- (ቆሎ 3፡25) እቲ ክፉእ ዝገብር ግና በቲ ዝገበሮ በደል ይቕበል፡ ንሰብ ከኣ ኣኽብሮት የልቦን።

- (ራእ 20፡12-15) ምዉታት ድማ ንኣሽቱን ዓበይትን ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ደው ኢሎም ረኣኹ። መጻሕፍቲ ድማ ተኸፍቱ፡ መጽሓፍ ህይወት ድማ ካልእ መጽሓፍ ተኸፍተ፡ ምዉታት ድማ  ከምቲ ኣብ መጻሕፍቲ ተጻሒፉ ዘሎ ፡ ከም ግብሩ ተፈረዱ  ።

13 እቲ ባሕሪ ድማ ነቶም ኣብኡ ዝነበሩ ምዉታት ኣሕለፈ። ሞትን ሲኦልን ድማ ነቶም ኣባታቶም ዝነበሩ ምዉታት ኣሕለፍዎም  ፡ ነፍሲ ወከፎም ድማ ከከም ግብሩ ተፈረዱ ።

14 ሞትን ሲኦልን ድማ ናብ ቀላይ ሓዊ ተደርበዩ። እዚ ካልኣይ ሞት እዩ።

15  ኣብ መጽሓፍ ህይወት ተጻሒፉ ዘይተረኽበ ዘበለ ድማ ናብ ቀላይ ሓዊ ተደርበየ ።

ኣብ ርግምቲ ዘሎ ኣረኣእያ። ሓላፍነትና ዝብል ኣምርን እቲ በዳሊ ንተግባራቱ ክኸፍል ኣለዎ ዝብል ኣምር ኣብቲ ኣቐዲሙ ዝተጠቕሰ ጥቕስን ትምህርቲ ዳግማይ ስጋን ጥራይ ዝተሓጽረ ኣይኮነን። ኣብ ሓያሎ ሃይማኖታት እውን ተመሳሳሊ ኣረኣእያ ልሙድ እዩ፣ ኣብዚ ሓፈሻዊ እምነት ኣብ ሲኦልን ሕማቕ ሳዕቤን ግጉይ ተግባራትን ኣሎ። እስልምናን ኣይሁድነትን ብሓፈሻ ኣብ ሲኦል ይኣምኑ፣ ቡድሂዝም ግን ብዛዕባኡ ገለ ሓሳብ እውን ኣለዎ። እዚ ዝስዕብ ጥቕሲ ብዛዕባ ምብራቓዊ ኣምር ዝምልከት እዩ፤ 

ተማሃሮይ ብሓፈሻ እቶም ሕያዎት ሰባት ጥራይ እዮም ናብ ገነት ክበጽሑ ዝኽእሉ እቶም ሕማቓት ድማ ናብ ሲኦል ክኸዱ ኣለዎም ዝብል ርእይቶ ኣለዎም። ጃፓናዊ ቡድሂዝም ብዛዕባ ህላወ ክልቲኦም እዞም "ቦታታት" ዝምህር ኮይኑ፡ ኣብቲ ከባቢ ሃይማኖታዊ ቋንቋ "ሲኦል" ዝብል ቃል ምጥቃም ፈጺሞም ኣይፈርሑን እዮም። እቶም ቆልዑ ንባዕሎም ሕማቕ ከም ዝገበሩ ክርእዩ እጽዕር። (6)

ዘለኣለም።  ብዛዕባ ሓላፍነትናን ዘለኣለማዊ ፍርድን ክመጽእ ከሎ፡ እቲ ብዙሓት ኣባላት ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመን ዝኣምንዎን ዝድግፍዎን ምብራቓዊ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ እውን ልክዕ ተመሳሳሊን ተመሳሳሊን ውጽኢት ከብጽሕ ይኽእል እዩ።

    ሓደ በዳሊ (ንኣብነት ከም በዓል ሂትለር ዝኣመሰለ ሰብ) ክፉእ ስራሕ እንተቐጺሉን መስርሕ ህይወቱ እንተዘይኣሪሙን፡ ንሱ እውን ብሰንኪ ሕጊ ካርማ ኣብ ዝቕጽል ህይወቱ ክኸፍሎ ክግደድ እዩ። በደለኛ መቕጻዕቲ መቕጻዕቲ ናብራኡ ፈጺሙ እንተዘይቀይሩ ብገለ መልክዑ ዘለኣለማዊ እዩ። እዚ ብመንጽር ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ኣዝዩ ይከኣል እዩ። ብመትከል እምበኣር ካብቲ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ተጠቒሱ ዘሎ ዘለኣለማዊ ውግዘት ብዝኾነ ይኹን መገዲ ኣይፍለን።

    ናይ ዘለኣለምነት ፍርዲ ዝብል ኣምር ኣብ ቻይናዊ ህዝባዊ ሃይማኖት እውን ይርከብ። ንገለ ሰባት ብፍላይ ድማ ንቐተልቲ ዝወሃብ መቕጻዕቲ ዘለኣለማዊ ምዃኑ ይኣምኑ። ዳግማይ ስጋ ናይ ምውላድ ተኽእሎ እኳ የብሎምን፡ ከምቲ ዝቕጽል ጥቕሲ ዝብለና፤

ቻይናዊ ህዝባዊ ሃይማኖት ዳግማይ ምውላድ ዝብል ሓሳብ የጠቓልል። (...) እቲ ቀታሊ ኣብ ምድሪ ዳግማይ ኣይውለድን እዩ። መቕጻዕቱ ንዘለኣለም ክቕጽሎ እዩ። የግዳስ ሓደ ሰብኣይ ኣብ ዝሓለፈ ህይወቱ ኣዝዩ ንፉዕ ሰብ እንተ ዀይኑ ካብ ዓንኬል ዳግመ-ውላድ ሓራ ወጺኡ ናብቲ ቡዳ ዝዀነሉ ምዕራባዊ ሰማይ ይግዕዝ። (7)

እቲ ፍርዲ ተኣልዩ! ፍርዲ ክህሉ እዩ ዝብል መጽሓፍ ቅዱሳዊ ትምህርቲ ኣብ ላዕሊ ክወጽእ እንከሎ፡ እቲ ዘሐጉስ ብስራት ግን ነፍሲ ወከፍ ሰብ ብኢየሱስ ክርስቶስ ኣቢሉ ካብ ፍርድን ውግዘትን ምሉእ ብምሉእ ነጻ ክኸውን ከም ዝኽእል እዩ። እዚ ብሓቂ እዩ ምኽንያቱ ኢየሱስ ክርስቶስ ንሰባት ክፈርድ ዘይኮነስ ከድሕኖም እዩ ናብ ዓለም ዝመጸ። ንሱ ንሰባት ከድሕን እዩ መጺኡ፣ ኩሉ ሰብ ምስ ኣምላኽ ናብ ሕብረት ክኣቱን ናብ ሲኦል ክኸይድ ከምዘይግደድን እዩ። እተን ዝቕጽላ ጥቕስታት መጽሓፍ ቅዱስ ነዚ ኣገዳሲ ጕዳይ እዚ እየን ዚጠቕሳ፤

- (ዮሃ 3፡17)  ኣምላኽ ንወዱ ንዓለም ኪፈርዳ ናብ ዓለም ኣይለኣኾን። ዓለም ብእኡ ምእንቲ ክትድሕን ግና ።

- (ዮሃ 12፡47) ሓደ እኳ ቃለይ ሰሚዑ እንተ ዘይኣመነ  ፡ ንዓለም ከድሕን እምበር፡ ንዓለም ክፈርዳ ኣይመጻእኩን እሞ፡ ኣይፈርዶን እየ ።

 - (ዮሃ 5፡24) ብሓቂ፡ ብሓቂ እብለኩም ኣለኹ፡ እቲ ቃለይ ዝሰምዕ፡ በቲ ዝለኣኸኒውን ዝኣምን፡ ናይ  ዘለኣለም ህይወት ኣለዎ፡ ናብ ፍርዲ ግና ኣይኪኣቱን እዩ። ካብ ሞት ናብ ህይወት ግና ይሓልፍ ።

- (ሮሜ 8፡1) እምበኣር ሕጂ ነቶም ብክርስቶስ የሱስ ዘለዉ፡ ብመንፈስ ደኣ እምበር፡ ከም ስጋ ዘይመላለሱ፡ ፍርዲ የልቦን።

ስለዚ ሕጂ ክትገብሮ እትኽእል ዝበለጸ ነገር ናብቲ ፍርዲ ዝእለየሉ ኢየሱስ ክርስቶስ ምምላስ እዩ። ብእኡን ናብኡ ብምምላስን ጥራይ ናይ ዘለኣለም ህይወት ክትረክብን ካብ ውግዘት ክትናገፍን እትኽእል። ነዘን ብዛዕባ እዚ ኣገዳሲ ጕዳይ ዚምህራ ጥቕስታት እስከ ንርአ።

- (ዮሃ 5፡40)  ህይወት ምእንቲ ኽትረክብሲ ናባይ ኣይትመጽእን ኢኻ .

 - (ዮሃ 6፡35) ኢየሱስ ድማ  ፡ ኣነ እንጌራ ህይወት እየ፡ እቲ ናባይ ዝመጽእ ከቶ  ኣይኪጠሚን እዩ፡ በሎም። እቲ ብኣይ ዝኣምን ድማ ከቶ ኣይጸምእን እዩ።

 - (ማቴ 11፡28-30)  ኣቱም ኲላትኩም እትጽዕሩን ዝኸበዱን ናባይ ንዑ፡ ኣነ ድማ ከዕርፈኩም እየ .

29 ኣርዑተይ ኣብ ልዕሌኻ ውሰድ፡ ካባይውን ተማሃር። ኣነ ልኡምን ትሑትን እየ እሞ፡ ንነፍስኹም ድማ ዕረፍቲ ክትረኽቡ ኢኹም።

30 ኣርዑተይ ቀሊል እዩ፣ ጾረይ ከኣ ቀሊል እዩ።

- (ዮሃ 14፡6) ኢየሱስ ከኣ  ፡ ኣነ መገድን ሓቅን ህይወትን እየ፡ ብዘይ ብኣይ፡ ናብ ኣቦ ዚመጽእ ሓደ እኳ የልቦን .

- (ዮሃ 6፡68,69) ሽዑ ስምኦን ጴጥሮስ መለሰሉ  ፡ ጎይታይ፡ ናብ መን ኢና ክንከይድ፧ ናይ ዘለኣለም ህይወት ቃላት ኣሎካ ።

69 ንስኻ እቲ ክርስቶስ ወዲ ህያው ኣምላኽ ምዃንካ ድማ ኣሚንና ርግጸኛታት ኢና።

REFERENCES:

1. Quote from Jälleensyntyminen vai ruumiin ylösnousemus (Reincarnation), Mark Albrecht, p. 123

2. Toivo Koskikallio, Kullattu Buddha, p. 105-108

3. Quote from Jälleensyntyminen vai ruumiin ylösnousemus (Reincarnation), Mark Albrecht, p. 79

4. Same p. 89

5. Same  p. 14

6. Mailis Janatuinen, Tapahtui Tamashimassa, p. 53

7. Olavi Vuori, Hyvät henget ja pahat, p. 82,83