|
|
|
This is a machine translation made by Google Translate and has not been checked. There may be errors in the text. On the right, there are more links to translations made by Google Translate. In addition, you can read other articles in your own language when you go to my English website (Jari's writings), select an article there and transfer its web address to Google Translate (https://translate.google.com/?sl=en&tl=fi&op=websites).
ቡዳን ቡድሂዝምን ድዩ ወይስ የሱስ?
ትምህርቲ ቡድሃ ኣብ ክለሳ። ሓቂ ድዮም ወይስ ኣይኮኑን?
ብዙሓት ኣብ ዓለም ባህልን ስፖርትን ጣኦት ኣለዎም። ሰራሕቲ ሙዚቃ፡ ተዋሳእቲ፡ ተጻወትቲ ኩዕሶ እግሪ ወይ ካልኦት ዓወት ዝረኸቡ ኮኾባት ክኾኑ ይኽእሉ። ዓወቶምን ህይወቶምን ተገዳስነት ስለዘለዎ ንሳቶምን ዝሰርሕዎን ብንጥፈት ይከታተል። ስፖርታውን ባህላውን ኮኾባት ንእተወሰነ እዋን ኣብ ማእከል ኣቓልቦ ክህልዉ ይኽእሉ እኳ እንተኾኑ፡ ምስቶም ትምህርቶም ንዓሰርተታት ወለዶታት ዝጸለወ ሃይማኖታውን መንፈሳውን ተጽዕኖ ፈጠርቲ ክወዳደሩ ኣይክእሉን እዮም። ኣብዚ ጽሑፍ እዚ ኣርእስቲ ኣስተንትኖ ቡዳን ሃይማኖት ቡድሃን ከምኡ’ውን የሱስን እምነት ክርስትናን እዩ። ሓደ ሰብ ብትምህርቲ ቡዳ ይኣምን ድዩ ወይስ ብኢየሱስ ክርስቶስ ኣገዳሲ ድዩ? ኣብ መንጎ ትምህርቶምን መበቆሎምን ኣበይ እምነትካ ከተቐምጥ ዝግበኣካን እንታይ ፍልልይ ኣሎ? ነዞም ጉዳያት ቀጺልና ክንርእዮም ኢና። ኣብ ቡድሂዝም ዘሎ ጸገም ምጅማር ኣድማስን ህይወትን ብምምርማር ኢና ንጅምር።
ጸገም ምጅማር ኣድማስን ህይወትን ኣብ ቡድሂዝም። ብቐዳምነት ቡድሂዝም ኣምላኽ ዘይብሉ ሃይማኖት ምዃኑ ከተስተብህለሉ ይግባእ። ማለት ዘመናውያን ቡድሃውያን ኣብ ናይ ገዛእ ርእሶም ንጥፈታት ናብ ቡዳ ክጽልዩ ወይ ምስልታቱ ክሰግዱ እኳ ይኽእሉ እኳ እንተኾኑ፡ ቡድሂዝም ግን ህላወ ጭቡጥ ፈጣሪ ኣምላኽ ኣየለልዮን። ቡድሃውያን ኣብ ህላወ ፈጣሪ ኣይኣምኑን እዮም። ኣብዚ እዩ እቲ ቀዳማይ ጸገም ቡድሂዝም፣ እዚ ድማ ምስቲ ናይ ኣምላኽ ዘይምእማን ሓደ እዩ። ምኽንያቱ እዞም ዝስዕቡ ነገራት መዓልታዊ ብዓይንና ወይ ብሓገዝ ቴለስኮፕ ክንዕዘቦም እንኽእል ኩሉ ግዜ ኣይነበሩን። ኣብ ገለ እዋን ዝተወልዱ ክኾኑ ኣለዎም፤
• ጋላክሲታትን ከዋኽብትን ኩሉ ግዜ ኣይነበሩን፣ ምኽንያቱ እንተዘይኮይኑ ጨረርታኦም ድሮ ምተወድአ ነይሩ። • ፕላኔታትን ወርሕን ገና ደው ዘይበለ እሳተ ጎመራ ንጥፈታት ስለዘለዎም ኩሉ ግዜ ኣይነበረን። • ህይወት ኣብዛ ፕላኔት ኩሉ ግዜ ኣይነበረን፣ ምኽንያቱ ህይወት ኣብ ምድሪ ምስታ ንመሬት ንዘልኣለም ከተሞቕ ዘይትኽእል ጸሓይ ዝተኣሳሰር እዩ። እንተዘይኮይኑ ዕቑር ጸዓትኣ ድሮ ምተዛዘመ ነይሩ።
እቲ መደምደምታ፡ ኣድማስን ህይወትን ሰዓታት ምስ ጀመራ ርጉጽ መጀመርታ ነይርዎ ክኸውን ኣለዎ። እዚ ስነ-መጐታዊ መደምደምታ እዩ፣ ኣምላኽ ዘይብሎም ተመራመርቲ ስነ-ፍልጠት እውን ከይተረፉ ዝእመንዎ ወይ ክእመኑ ኣለዎም። ምስ ናይ እግዚኣብሔር ናይ ፍጥረት ስራሕ ዘይሰማምዑ ክኾኑ ይኽእሉ እዮም፣ እንተኾነ ግን ህይወትን ኣድማስን መጀመርታ ከም ዘለዎም ክኽሕዱ ኣይክእሉን እዮም። እቲ ጸገም ናይ ቡድሂዝምን ኣምላኽ ዘይምእማንን ልክዕ እቲ ናይ ቀደም ነገራት ከመይ ከም ዝመጸ እዩ። ንኣብነት፡ ኣድማስ ካብ ባዶነት፡ ኣብቲ ዓቢ ምፍንጃር ዝበሃል፡ ብሕሳብ ዘይከኣል ስለ ዝኾነ፡ ንባዕሉ ተላዒሉ ምባል ትርጉም የብሉን። ማለት ኣብ መጀመርታ ዝኾነ ነገር እንተዘይህሉ - ዋላ ሓንቲ ዘይምህላው ጥራይ - ካብኡ ዝለዓል ነገር ኣይከኣልን እዩ። ካብ ባዶ ዝኾነ ነገር ክትወስድ ስለዘይከኣል፡ እቲ ዓቢ ምፍንጃር ዝብል ክልሰ-ሓሳብ ኣንጻር ሒሳብን ተፈጥሮኣዊ ሕግታትን እዩ። በዚ ኸኣ ኣምላኽ ዘይብሎም ሰባትን ሰዓብቲ ቡዳን ንህላወ ጋላክሲታት፡ ከዋኽብቲ፡ ፕላኔታትን ወርሕን ምኽንያት ክረኽቡ ምስ ዝፍትኑ ኣብ ዕጹው መንገዲ ይርከቡ። ብዛዕባ ኣመጻጽኣኦም ዝተፈላለየ ክልሰ-ሓሳባት ክህልዎም ይኽእል እዩ፡ እንተኾነ ግን እቶም ክልሰ-ሓሳባት ኣብ ግብራዊ ትዕዝብትን ሳይንስን ዘይኮነስ ኣብ ምናኔ ዝተመርኮሱ እዮም። ልደት ህይወት እውን ከምኡ። ነዚ እውን ክገልጾ ዝኽእል ኣምላኽ ዘይብሉ ሳይንቲስት የለን። ምውላዳ ንባዕሉ ዘይከኣል እዩ፣ ምኽንያቱ ህይወት ጥራይ እዩ ህይወት ከምጽእ ዝኽእል። ካብዚ ሕጊ እዚ ፍሉያት ዝኾነ ይኹን ኣይተረኽበን። ኣብ ጉዳይ እቶም ቀዳሞት ሕይወት፡ እዚ ብንጹር ንፈጣሪ ኣምላኽ ከም ዘመልክት እዩ፡ ከም ንኣብነት መጽሓፍ ቅዱስ ብንጹር ዝምህሮ። ካብቲ ዝፈጠሮ ፍጥረት ዝተፈልየ እዩ፤
- (ዘፍ 1፡1) ኣብ መጀመርታ እግዚኣብሔር ሰማይን ምድርን ፈጢሩ።
- (ኢሳ 66፡1,2) 1 እግዚኣብሄር ከምዚ በለ፡ ሰማይ ዝፋነይ፡ ምድሪ ድማ መርገጺ እግረይ እያ፡ እታ እትሃንጸለይ ቤት ኣበይ ኣላ፧ ስፍራ ዕረፍተይከ ኣበይ ኣሎ፧ 2 እዚ ዅሉ ኢደይ እያ ገይራቶ፡ ኵሉ ኸኣ ኰይኑ እዩ እሞ፡ ይብል እግዚኣብሄር፡ ናብዚ ሰብ እዚ ግና ናብቲ ድኻን ጣዕሳ መንፈስ ዘለዎን ብቓለይ ዚንቀጥቀጥን ክጥምት እየ።
- (ራእ 14፡7) 7 ብዓው ዝበለ ድምጺ ፡ ንኣምላኽ ፍርሁ ፡ ኣኽብርዎ፡ በልዎ። ሰዓት ፍርዱ በጺሓ እያ እሞ ፡ ነቲ ሰማይን ምድርን ባሕርን ፈልፋሊ ማያትን ዝገበረ ስገዱ ።
ዳግማይ ምውላድ ኣብ ቡድሂዝም። ኣብ ላዕሊ ቡድሂዝም ካብቲ ክርስትያናውን ቴይስቲካውን ርድኢት ብኸመይ ከም ዝፍለ ተገሊጹ ነይሩ። ኣብ ቡድሂዝም ኩሉ ዝፈጠረን ካብቲ ዝፈጠሮ ፍጥረት ዝተፈልየን ኣምላኽ የለን። በዚ መንጽር ቡድሂዝም ምስ ሂንዱዝም ዝመሳሰል ሃይማኖት ኮይኑ፡ ንሱ እውን ኩሉ ዝኽእል ፈጣሪ ኣምላኽ ዝብል ኣምር የብሉን። ቡድሂዝም ከም ሂንዱነት እውን ናይ ዳግመ-ውላድ ትምህርቲ ኣለዎ። ተመሳሳሊ ትምህርቲ ናብ ምዕራባውያን ሃገራት ተዘርጊሑ ኣሎ፣ ኣብኡ ድማ ኣብቲ ሓድሽ ዘመን ዝበሃል ምንቅስቓስ ይምሃር። ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ኣስታት 25% ኣብ ዳግመ-ውላድ ይኣምኑ። ኣብ ህንዲን ካልኦት እቲ ዶክትሪን ዝጀመረለን ሃገራት ኤስያን እቲ ቁጽሪ ኣዝዩ ዝለዓለ እዩ። ዳግመ-ውላድ ዝብል ኣምር፡ ህይወትና ቀጻሊ ዑደት ምዃኑ ይእመን ኣብ ዝብል ኣተሓሳስባ ዝተመርኮሰ እዩ። ብመሰረት እዚ ትምህርቲ እዚ ኩሉ ሰብ ኣብ ምድሪ ደጋጊሙ ይውለድ እሞ በቲ ዝሓለፈ ሕይወቱ ከመይ ከምዝነበሮ መሰረት ሓድሽ ስጋዌ ይቕበል። እዚ ኩሉ ሎሚ ኣብ ልዕሌና ዘጋጥመና ዘሎ ክፍኣት ውጽኢት ናይ ዝሓለፈ ፍጻሜታት ክኸውን ይግባእ እሞ ሕጂ ነቲ ኣቐዲምና ዝዘራእናዮ ክንዓጽድ ከም ዘለና ይግባእ ። ሰብ ከምቲ ቡዳ ከም ዘጋጠሞ ዝእመን ምብራህ እንተ ኣጋጢምዎ ጥራይ እዩ ካብ ዑደት ዳግመ-ውላድ ሓራ ዝወጽእ። ብዛዕባ ሪኢንካርነሽንን ቡድሃዊ ስሪቱን ግን እንታይ ክንሓስብ ኣለና፣ ቀጺልና ክንሓስበሉ ኢና፤
ስለምንታይ ዘይንዝክር? እታ ቀዳመይቲ ሕቶ ምስ ቅኑዕነት ዳግማይ ስጋዊ ርክብ እትተሓሓዝ እያ። ብዛዕባ ሕሉፍ ህይወት ዋላ ሓንቲ ስለ ዘይንዝክር ድዩ? ብሓቂ ብድሕሬና ሰንሰለት ሕሉፍ ህይወት እንተሃልዩና፡ ካብኡ ብዙሕ ፍጻመታት ክንዝክር ኣይንጽበን ዶ - ምስ ህይወት ስድራቤት፡ ትምህርቲ፡ መንበሪ ቦታታት፡ ስራሕን ትርፊ ግዜን ዝተኣሳሰር? ስለምንታይ ግን ዘይንዝክር? ሕሉፍ ህይወት ፈጺሙ ከምዘይነበረ ምርሳዕና ንጹር መርትዖ ኣይኮነን ድዩ? ዋላ እቲ መስራቲ ማሕበር ቲዮሶፊካዊን ምናልባት ኣብ መበል 19 ክፍለ ዘመን ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ንዶክትሪን ዳግመ-ውላድ ዝያዳ ህቡብ ዝገበረ ሰብን ኤች.ቢ.
ምናልባት ኣብ ህይወት መዋቲ ሰብ፡ ኣብ ቅድሚ ሕጂ ብመልክዕ ህላወ ዝተፈጸመ ገለ ሓጢኣት ፍረን ሳዕቤንን ዘይከውን ናይ ነፍስን ስጋን ስቓይ የለን ክንብል ንኽእል። ብኣንጻሩ ግን ህሉው ህይወቱ ናይቶም ሓንቲ ዝኽሪ እኳ ዘጠቓልል ኣይኮነን። (1)
ልክዕ እዩ ንኣብነት ቡዳ ኣብ ናይ ምብራህ ተመኩሮኡ ሕሉፍ ህይወቱ ከም ዝዘከረ ይንገር፣ ገለ ኣባላት ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመን እውን ከምኡ ይብሉ። እንተኾነ ግን እቲ ጸገም ነዚ ነገራት እዚ ኣብቲ መብዛሕትኡ ግዜ እንዋስኣሉን እንሓስበሉን ንቡር ኩነታት ዝዝክሮ ሰብ የለን። እዚ ምስ ቡዳ እኳ ኣይተፈጸመን፣ እንተኾነ ግን ልዕሊ 100,000 ናይቲ ዝሓለፈ ህይወቱ ዝዘከረሉ ናይ ምብራህ ተመክሮ የድልዮ ነይሩ፣ ብመሰረት ቅዱሳት መጻሕፍቲ ፓሊ (C. Scott Littleton: Idän uskonnot, p. 72 / Eastern Wisdom)። እቲ ጸገም ናይ ብርሃን ተመኩሮታትን ሕሉፍ ናይ ህይወት ተዘክሮታትን ግን ክሳብ ክንደይ ዘተኣማምን ምዃኑ እዩ። ኩላትና ኣብ ሕልሚ ሓቀኛ ዝመስል ግን ከኣ ኣጋጢምናዮ ዘይንፈልጥ ብዙሕ ዓይነት ጀብሃታት እንርእየሉ ኣእምሮን ምናኔን ሕልምን ኣሎና። እዚ ድማ ሕልምን ኣእምሮን ምሉእ ብምሉእ ክእመን ከምዘይክእል እዩ ዘርኢ። ናይ ምትላል ተኽእሎ ኣሎ። እዞም ናይ ብርሃን ተመኩሮታት ብኸመይ ከም ዝመጹ መብዛሕትኡ ግዜ ተመሳሳሊ ቅዲ እዩ ዝኽተል። ብሓፈሻ ሓደ ሰብ ንዓመታት ኣስተንትኖ/ኣስተንትኖ ዝለማመድ ኮይኑ እዚ ድማ ኣብ መወዳእታ ናብቲ ናይ ብርሃን ተመኩሮ ዝበሃል ኣምሪሑ። እዚ ኣብ ዓሚቕ ኣስተንትኖ ዓመታት ዘሕለፈ ቡዳ እዩ ነይሩ፡ እንተኾነ ግን ነቢይ እስልምና መሓመድ እውን ራእይን ምግላጽን ክቕበል ምስ ጀመረ ኣብ ሃይማኖታዊ ኣስተንትኖ ተዋፊሩ ምንባሩ መሳጢ እዩ። ካልኦት ብዙሓት ሃይማኖታዊ ምንቅስቓሳት ብኸምዚ ጀሚሮም ኣለዉ። ንኣብነት ኣብ ጃፓን ዝርከባ ሓያሎ ሃይማኖታዊ ጉጅለታት በዚ መስርሕ እዚ ተወሊደን እየን፣ ሓደ ሰብ መጀመርታ ንነዊሕ እዋን ኣስተንቲኑ ድሕሪኡ ምግላጽ ምስ ተቐበለ፣ ካብዚ መሰረት ድማ እቲ ምንቅስቓስ ዝተሃንጸ እዩ። ብተወሳኺ፡ ገሊኦም ብሰንኪ ነዊሕ እዋን ኣስተንትኖ ከጋጥሞም ዝኽእል ተመክሮታት፡ ብሓገዝ ሓሽሽ ከም ዝመጸ ምግላጹ ኣገዳሲ እዩ። ተጠቀምቲ ሓሽሽ ልክዕ ከም ስኪዞፍረኒያ ዘለዎም ሰባት፡ ምስቲ ንነዊሕ እዋን ዘስተንትኑ ሰባት ክህልዎም ዝኽእልን ዘይህልዉ ነገራት ክርእዩን ዝኽእሉ ናይ ብርሃን ምድንጋር ተመኩሮታት ክህልዎም ይኽእል። ኣነ ብውልቀይ ኣብ ክውንነት ሰይጣንን እኩይ መንፈሳዊ ዓለምን በዚ ራእያትን ናይ ምብራህ ተመኩሮን ንሰባት የታልልዎ ከምዘለዉ እኣምንን ይርድኣንን እዩ። ናይ ሂንዱ ጉሩ ነበር ራቢንድራናት ኣር ማሃራጅ እውን ተመሳሳሊ ነጥቢ ኣልዒሉ ኣሎ። ንባዕሉ ንዓመታት ኣስተንትኖ ይለማመድን ከም ውጽኢቱ ድማ ናይ ሓሶት ራእይ ኣጋጢምዎን እዩ። ናብ የሱስ ክርስቶስ ምስ ተመልሰ ነዊሕ ከይጸንሐ፡ ተጠቀምቲ ሓሽሽ ተመሳሳሊ ተመክሮታት ከም ዝነበሮም ምስ ፈለጠ ተገረመ። እዚ ኣብነት እዚ ንኣብነት ዛንታ ቡዳ ወይ ካልኦት ሰባት ብዛዕባ ሕሉፍ ህይወቶም ወይ ብነዊሕ እዋን ብኣስተንትኖ ወይ ሓሽሽ ዝተረኽበ ናይ ምብራህ ተመኩሮታት ክነግሩ ከለዉ ከመይ ጌርካ ምእማን ኣብ ሕቶ ዘእቱ ምዃኑ ዘርኢ እዩ፤
በዚ ኸምዚ ኸኣ ምስ ዝያዳ ተጠቀምቲ ሓሽሽ ክራኸብ ጀመርኩ እሞ ሓደ ዘገርም ርኽበት ረኺበ: ገሊኦም ኣብ ትሕቲ ጽልዋ ሓሽሽ ኣብ ዝነበሩሉ እዋን ተመሳሳሊ ተመክሮታት ነይርዎም: ከምቲ ኣብታ ዮጋን ኣስተንትኖን ዝገበርኩላ መዓልተይ ዝነበረኒ! ብሓገዝ ኤል.ኤስ.ዲ. a world which' ሳይከደሊክ ራእያትን ሕብርታትን ኣነ ኣዝየ ዝፈልጦም ዝነበርኩ። ብርግጽ ብዙሓት ካብኣቶም ሕማቕ ተመክሮታት እውን ኣጋጢምዎም እዩ ነይሩ፣ መብዛሕትኦም ተጠቀምቲ ሓሽሽ ግን ዮጋ ክለማመዱ ከለዉ ከምዚ ኣነ ነዚ መጠንቀቕታታት ኣብ ግምት ከእትውዎ ፍቓደኛታት ኣይመስሉን። “ራእይ ካልኦት ዓለማት ወይ ልዕለ ባህርያዊ ፍጡራት ንምርኣይ ወይ ምስ ኣድማስ ሓድነት ንኽስምዓኒ ወይ “ኣምላኽ” ምዃነይ ንኽስምዓኒ ንጥረ ነገራት ኣየድልየንን ነይሩ” ኢለዮም። “እዚ ኩሉ ብስግረ-ኣስተንትኖ እየ በጺሐዮ። ግን ሓሶት እዩ ነይሩ፣ ተንኮል እኩያት መናፍስቲ ንኣእምሮይ ካብ ቁጽጽር ገዛእ ርእሰይ ሓራ ምስ ኣውጻእኩ ኣብ ልዕለይ ክረኽብዎ። ትታለል ኣለኻ። ናብቲ እትደልዮ ሰላምን ዕግበትን እትበጽሓሉ እንኮ መገዲ ብክርስቶስ እዩ።” ብዛዕባ እንታይ ከም ዝዛረብ ስለ ዝፈልጥን ብዘይ ሓሽሽ ባዕለይ ስለ ዘጋጠመኒን፡ ብዙሓት ካብዞም ተጠቀምቲ ሓሽሽ ንቃላተይ ብዕቱብ ይወስድዎ ነበሩ። ... ሓሽሽ ኣብ ሕልና ምስቲ ብሰንኪ ኣስተንትኖ ዝመጽእ ለውጢ ዝመሳሰል ለውጢ ከም ዘምጽእ ተማሂረ። ኣጋንንቲ ኣብ ሓንጎል ንዝርከቡ ኒውሮናት ክቆጻጸሩን ኩሉ ዓይነት ሓቀኛ ዝመስል ተመክሮታት ክፈጥሩን ኣኽኢሎምዎም፣ እዚ ድማ ብሓቂ ናይ ምትላል ምድንጋር እዩ ነይሩ። እቶም ንዓይ ላዕለዋይ ኢደይ ንምርካብ ናብ ዝዓሞቐ ኣስተንትኖ ዝመርሑኒ ዝነበሩ እኩያት መናፍስቲ፡ ብተመሳሳሊ ሰይጣናዊ ምኽንያት ድሕሪ ምንቅስቓስ ሓሽሽ እውን ከም ዝነበሩ ርዱእ እዩ። (2)
ምስ ኣረኣእያ ሂንዱን ምዕራባውያንን ምግጫው። ዳግመ-ውላድ ሓቂን ናይ ኩሎም ሰባት ጉዳይን እንተዝኸውን ነይሩ፡ ኩሉ ሰብ ብዛዕባኡ ብተመሳሳሊ መንገዲ ክምህር ተኽእሎ ኣሎ። ይኹን እምበር፡ እዚ ኣይኰነን፡ ቡድሃውያን ግን ካብቶም ንኣብነት ሂንዱ ወይ ምዕራባውያን ኣባላት ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመን ብዝተፈላለየ መገዲ እዮም ዚምህሩ። እቲ ፍልልያት እንተወሓደ ኣብዞም ዝስዕቡ ጉዳያት ይረአ፤
• ኣብ ምዕራባውያን ኣምር፡ ሓደ ሰብ ኩሉ ግዜ ሰብ ኮይኑ ከም ዝጸንሕ ይእመን። የግዳስ፡ ኣብ ክልቲኡ ኣምር ሂንዱን ቡድሃን፡ ሓደ ሰብ ከም እንስሳ ወይ ከም ተኽሊ ከይተረፈ ክውለድ ይኽእል። እዚ ዝስዕብ ጥቕሲ ንኣምር ቡድሃ ይገልጽ፤
ኣብታ ናይ መወዳእታ መዓልቲ ናይታ ወርሒ መናፍስቲ እናጸገቡን እናዓገቡን ናብቲ ኣብ ትሕቲ መሬት ዝነብሩሉ ቦታ ይምለሱ። ኩይ-መንፈሳትን ኣቦሓጎታት መናፍስትን ንተወሳኺ ዓመት ብድሕሪ ኣፍደገ መናፍስቲ ክዕጸዉ እዮም። ገለ ካብኣቶም ናብተን ዓሰርተ ኣዳራሻት ተመሊሶም ፍርዲ ምግባሮም ይቕጽሉ። ገሊኦም ኣብ ምድሪ ወይ ኣብ ምዕራባዊ ሰማይ ዳግማይ ስጋ ኺወልዱ ይጽበዩ ኣለዉ። ካብ ዓስራይ ኣዳራሽ ናብቲ መንኰርኰር ዳግመ-ውላድ ትወድቕ፣ ብእኡ ኣቢልካ ድማ ተመሊስካ ናብ ምድሪ ትውለድ። ገሊኦም ሕያዎት ሰባት፡ ገሊኦም ሕማቓት፡ ገሊኦም እንስሳ፡ ወይ እውን ተኽሊ እዮም ዚውለዱ። (3)
• እቲ ኣቐዲሙ ዝተጠቕሰ ጥቕሲ፡ ቡድሃውያን ኣብ ሲኦል ብኸመይ ከም ዝኣምኑ ዝገልጽ እዩ። ብኻልእ ወገን ድማ ሂንዱን ሰዓብቲ ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመንን ኣብ ምዕራባውያን ብሓፈሻ ኣብ ሲኦል ኣይኣምኑን እዮም። ህላወ ሲኦል ይኽሕዱ። ኣብዚ ኣብ መንጎ ዝተፈላለዩ ኣምር ዳግመ-ውላድ ዝጋጮ እዩ። ኣብ ቡድሂዝም እውን ኣርባዕተ ሰማያት ወይ ገነት ኣለዋ፡ ሰሜናዊ፡ ደቡባዊ፡ ምብራቓውን ምዕራባውን ሰማያት። ቡዳ ኣብቶም ናይ መወዳእታ ከም ዘሎ ይእመን። ብኻልእ ወገን ድማ ሂንዱን ሰዓብቲ ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመንን ነዚ ጉዳይ እዚ ከም ቡድሃውያን ኣይኣምንዎን እዮም።
• ካብ ዑደት ዳግመ-ውላድ ንምውጻእ ዝሕግዝ መንገዲ ኣብ ሂንዱን ቡድሂዝምን ዝተፈላለየ እዩ። ሂንዱስ ሓደ ሰብ መለኮታዊነቱን ምስ ብራህማን ዘለዎ ርክብን ምስ ዝግንዘብ ካብ ዑደት ዳግመ-ውላድ ከም ዝወጽእ ይምህሩ። የግዳስ ቡዳ ኣርባዕተ ሓቅታት ምሂሩ (1. ህይወት መከራ እያ 2. መከራ ብናይ ምንባር ድሌት ዝመጽእ 3. ስቓይ ሓራ ዝወጽእ ናይ ምንባር ድሌት ብምጥፋእ ጥራይ እዩ 4. ናይ ምንባር ድሌት ቅኑዕ መንገዲ ብምኽታል ክጠፍእ ይኽእል። )፣ እቲ ናይ መወዳእታ ድማ ነቲ ሸውዓተ ዕጽፊ መንገዲ ድሕነት ማለት ካብ ዑደት ዳግመ-ውላድ ሓራ ምውጻእ ዘጠቓልል እዩ። ንሱ ድማ፡ ቅኑዕ እምነት፡ ቅኑዕ ባህጊ፡ ቅኑዕ ዘረባ፡ ቅኑዕ ኣካይዳ፡ ቅኑዕ ኣነባብራ፡ ቅኑዕ ጻዕሪ፡ ቅኑዕ ምዝካርን ቅኑዕ ኣስተንትኖን የጠቓልል። በዚ ኸምዚ እዚ ትምህርቲ ቡዳ ምስ ትምህርቲ ሂንዱ ይጋጮ እዩ፣ . ኣብ ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመን ዝነበረ ኣረኣእያ ምዕራባውያንከ? እዞም ሰባት እዚኦም ከምቲ ሂንዱ ዝኣምንዎ ኣብ መለኮት ሰብ ክኣምኑ ይኽእሉ እዮም፣ እንተኾነ ግን ምግንዛብ ናይዚ ጉዳይን ኣብ ዳግመ-ውላድ ዘለዎ ጽልዋን መብዛሕትኡ ግዜ ከምቲ ኣብ ሂንዱነት ዝምህር ኣይኮነን። ብኣንጻሩ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት፡ ዳግመ-ውላድ ብኣወንታዊ መገዲ ክምሃር ይከኣል እዩ። ዳግመ-ውላድ ከም ዕድል እምበር ከም መርገም ኣይርአን ከምቲ ኣብ ሂንዱነትን ቡድሂዝምን ዘሎ። እዚኦም ኣብ ዙርያ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ዘለዉ ተጋራጫውነት እዮም።
ሕጊ ካርማ ብኸመይ ይሰርሕ? ሓደ ካብ ምስጢራት ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ሕጊ ካርማ ኮይኑ፡ ኣብ ቡድሂዝም፡ ሂንዱዝምን ኣብዚ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ኣብ ዝግበር ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመንን ይርከብ። ብመሰረት እቲ ልሙድ ኣረዳድኣ ሕጊ ካርማ ንሓደ ሰብ ኣብቲ ቅድሚ ሕጂ ዝነበሮ ስጋዌ ከመይ ከም ዝነበረ መሰረት ክሽልሞን ክቐጽዖን ይግባእ። ሓደ ሰብ ሕማቕ ተግባር እንተገይሩ ወይ ሕማቕ ሓሳብ እንተሓሲቡ ኣሉታዊ ሳዕቤን ኣለዎ፤ ጽቡቕ ሓሳባትን ተግባራትን ኣወንታዊ ውጽኢት የስዕብ። እቲ ሕንቅልሕንቅሊተይ ግን፡ ስብእና ዘይብሉ ሕጊ ከመይ ኢሉ ከምኡ ክሰርሕ ይኽእል? ስብእና ዘይብሉ ሓይሊ ወይ ሕጊ ክሓስብ፣ ፅሬት ተግባራት ክፈልዮ፣ ዋላ ሓደ ሰብ ዝገበሮ ነገር ክዝክር ኣይክእልን እዩ - ልክዕ ከምቲ ዓለማዊ መጽሓፍ ሕጊ ከምኡ ክሰርሕ ዘይክእል፣ ግን ፈጻሚ ሕጊ፣ ውልቃዊ ፍጡር፣ ኩሉ ግዜ የድሊ፤ ሕጊ ጥራይ ከምኡ ኣይገብርን እዩ። ዘይውልቃዊ ሕጊ እውን ንመጻኢ ህይወትና መደባት ክገብር ወይ ኣብ ከመይ ዝበለ ኩነታት ከም እንውለድን ክንነብርን ክውስን ኣይክእልን እዩ። እቶም ኣብ ሕቶ ዝኣትዉ ተግባራት ኩሉ ግዜ ስብእና ይጠልቡ፣ ሕጊ ካርማ ግን ኣይኮነን። ተራ ሕጊ በዚ መንገዲ ክሰርሕ ኣይክእልን እዩ። ካልእ ጸገም ድማ ሕጊ ካርማ ብመሰረት ኣብ ዝሓለፈ ህይወትና ከመይ ከም ዝነበርና ዝሽልምን ዝቐጽዕን እንተኾይኑ ንምንታይ ካብ ዝሓለፈ ህይወት ዝኾነ ነገር ዘይንዝክር - እዚ ድሮ ኣብ ላዕሊ ተገሊጹ ነይሩ? ካብ ሕሉፍ ህይወትና ተመርኲስና እንቕጻዕ እንተኾይንና፡ እቲ ዘጋጥመና ንምንታይ ከም ዘጋጥመና ኩሉ ሰብ ክፈልጥ ኣለዎ። ብዝኾነ ምኽንያት መቕጻዕቲ ብግቡእ እንተዘይተነጺሩ እንታይ መሰረት ኣሎ? እዚ ሓደ ካብቲ ኣብ ትምህርቲ ዳግመ-ውላድ ዘጋጥም ጸገማት እዩ።
ከመይ ኢሉ ኣብ መጀመርታ - ሕማቕ ካርማ ካበይ መጺኡ? ኣቐዲሙ ኣድማስን ህይወትን ከመይ መጀመርታ ከም ዘለዎ ተገሊጹ ነይሩ። ዘለኣለማውያን ኣይኮኑን ኩሉ ግዜ እውን ኣይነበሩን፡ ግን ከኣ ርጉጽ መጀመርታ ኣለዎም። ካብዚ ብምብጋስ እቲ ሕማቕ ካርማ ካበይ መጺኡ ዝብል ሕቶ ይለዓል? ኣብ ምድሪ ህይወት እንተ ዘይህሉ ከመይ ኢሉ እዩ ናብ ምድሪ መጺኡ፧ ማለት ህይወት እንተዘይሃልዩ ሕማቕ ካርማ ብሰንኪ ሕማቕ ተግባራት ክለዓል ኣይምኸኣለን፣ ጽቡቕ ካርማ እውን ኣይምኸኣለን። ከም ሓቂ፡ ነፍሲ ወከፍ ሰብን ፍጡርን ድሮ ፍጹም ምዀነ ነይሩ፡ ዋላ እውን ብዑደት ዳግመ-ውላድ ኪሓልፍ ኣይምተገደደን ነይሩ። እቲ ዑደት ዳግመ-ውላድ - ሓቂ እንተኾይኑ - ከመይ ኢሉ ክለዓል ይኽእል ነይሩ፣ ካብ ዝሓለፈ ህይወት ዝመጽእ ሕማቕ ካርማ ጥራይ እዩ ዝፈጥሮን ዝቕጽሎን ስለ ዝኾነ? መበገሲኡ እንታይ እዩ ነይሩ? እዚ ዝስዕብ መግለጺ ነቲ ዝሓለፈ ጉዳይ ዝገልጽ እዩ። እቲ ዑደት ብኸመይ ካብ ማእከል ክጅመር ከም ዝኽእል ከም ምሳሌ ዝትንክፍ እኳ እንተኾነ፡ ነቲ ናይ መጀመርታ ጸገም ባዕሉ ግን ኣይገጥምን እዩ። ኣብቲ መግለጺ ደራሲ ምስ መነኮሳት ቡድሃ ይዛረብ፤
ኣብ ቤተ መቕደስ ቡድሃ ፑ-ኦር-ኣን ምስ ጕጅለ መነኮሳት ኮፍ ኢለ። እቲ ዕላል ናብቲ መንፈስ ሰብ ካበይ ይመጽእ ዝብል ሕቶ ተቐየረ። (...) ሓደ ካብቶም መነኮሳት ብዛዕባ እቲ ብቐጻሊ ብኣሽሓትን ሚልዮናትን ዓመታት ዝውሕዝ ዓቢ ዑደት ህይወት፡ ብሓድሽ መልክዕ ዝቕልቀል፡ ከከም ጽሬት ውልቃዊ ተግባራት ወይ ዝለዓለ ወይ ንታሕቲ ዝምዕብል፡ ነዊሕን ዝርዝርን መግለጺ ሂቡኒ። እዚ መልሲ እዚ ምስ ዘየዕገበኒ ሓደ ካብቶም መነኮሳት “ነፍሲ ካብ ምዕራባዊ ሰማይ ካብ ቡዳ መጺኣ እያ” ኢሉ መለሰሉ።ቀጺለ ድማ "ቡዳ ካበይ መጺኡ ነፍሲ ሰብከ ከመይ ትመጽእ" ኢለ ሓተትክዎ።ኣብኡ መመሊሱ ነዊሕ ኣስተምህሮ ብዛዕባ ዝሓለፉን መጻእን ቡዳታት ድሕሪ ነዊሕ እዋን ንሓድሕዶም ዝስዕቡ፡ ከም መወዳእታ ዘይብሉ ዑደት።እዚ መልሲ’ዚ ንዓይ’ውን ስለዘይዓገበኒ፡ “ካብ ማእከል ትጅምሩ፡ . ካብ መጀመርታ ግን ኣይኮነን። ድሮ ናብዛ ዓለም ዝተወልደ ቡዳ ኣለካ ድሕሪኡ ካልእ ሓደ ቡዳ ድሉው ኣለካ። መወዳእታ ዘይብሉ ዑደቱ ዝሓልፍ ምሉእ ሰብ ኣለካ።” ንሕቶይ ንጹርን ሓጺርን መልሲ ክረክብ ደለኹ፡ ቀዳማይ ሰብን ቀዳማይ ቡዳን ካበይ መጺኦም? እቲ ዓቢ ዑደት ልምዓት ካበይ እዩ ተጀሚሩ? (...) ካብቶም መነኮሳት ሓደ እኳ ኣይመለሰን፣ ኩሎም ስቕ ኢሎም። ድሕሪ ቁሩብ ግዜ "እዚ ክብለኩም እየ፡ ዋላ'ኳ ከማይ ሓደ ዓይነት ሃይማኖት እንተዘይተኽብሩ። መጀመርያ ህይወት እግዚኣብሄር እዩ። ከምቶም ከም መወዳእታ ዘይብሉ ተኸታታሊ ኣብ ዓቢ ዑደት ንሓድሕዶም ዝስዕቡ ቡዳታትኩም ኣይኮነን።" ናይ ምዕባለ ግን ንዘልኣለም ሓደን ዘይልወጥን እዩ።ንሱ መጀመርታ ኩሉ እዩ፣ ካብኡ ድማ መጀመርታ መንፈስ ሰብ ይመጽእ።" (...) መልሰይ ኣዕጊቡዎም ድዩ ኣይዓገቦምን ኣይፈልጥን። ይኹን እምበር ብዛዕባ ምንጪ ህይወት፡ እቲ ህላወኡ ጥራይ ምንጪ ህይወትን ኣመጻጽኣ ኣድማስን ዝምልከት ሕቶ ክፈትሕ ዝኽእል ህያው ኣምላኽ ክዛረበሎም ተኽእሎ ረኺበ። (4)
ሚእቲ ሽሕ ህይወት ቡዳ። ኣቐዲሙ ቡዳ ኣብቲ ናይ ምብራህ ተመኩሮኡ ን100 ሽሕ ቅድሚ ሕጂ ዝነበሮ ህይወቱ ከመይ ከም ዝዘከረ ይእመን ተገሊጹ ነይሩ። እዚ ኣብ ናይ ፓሊ ቋንቋ ቡድሃ ቅዱሳት ጽሑፋት ተጠቒሱ ኣሎ (C. Scott Littleton: Idän uskonnot, p. 72 / Eastern Wisdom)። ይኹን እምበር፡ እዚ ጉዳይ እዚ ክርአ ይከኣል እዩ። ንኣብነት ታሪኽ ወዲ ሰብ ብርግጽ ቅድሚ ኣስታት 5000 ዓመት ጥራይ እዩ ዝፍለጥ (እዚ ድማ ናብ ኣስታት 6000 ዓመት ኣዝዩ ዝቐረበ እዩ፣ እዚ ድማ ኣብ ትውልዲ መጽሓፍ ቅዱስ ተመርኲስካ ክግመት ይከኣል)። ካብኡ ዝነውሐ እዋናትን ብዛዕባ ነዊሕ ታሪኽ ወዲ ሰብ ዝቐርብ ግምታትን ካብ ዘተኣማምን ሓበሬታ ንላዕሊ ምናኔ እዩ። መሃዚ ኣገባብ ሬድዮካርቦን፡ ፕሮፌሰር ዳብሊው ኤፍ ሊቢ ብሓቂ ኣብ መጽሔት ሳይንስ (3/3/1961፡ ገጽ 624) ከም ዝገለጾ፡ ዘረጋገጸ ታሪኽ ክሳብ ca. 5000 ዓመት ንድሕሪት። ብዛዕባ ገዛእቲ ስድራቤታት ግብጺ ተዛሪቡ።
ኣነን ኣርኖልድን (መሳርሕተይ) ንመጀመርታ ግዜ ሰንቢድና ታሪኽ 5000 ዓመት ጥራይ ከም ዝጅምር ምስ ፈለጥና እዩ። (...) እዚ ወይ እቲ ባህሊ ወይ ስነ-ጥንታዊ ቦታ 20,000 ዓመት ዝገበረ ምዃኑ ብዙሕ ግዜ ኣንቢብና ኔርና። እዞም ኣሃዛትን ቀዳሞት ዕለታትን ብትኽክል ከምዘይፍለጡን ግዜ ቀዳማይ ስርወ መንግስቲ ግብጺ ኣብ ክውንነት ብገለ ርግጸኝነት ዝተረጋገጸ ዝጸንሐ ታሪኻዊ ነጥቢ ምዃኑን ቀልጢፍና ፈሊጥና። (5)
ብዛዕባ ታሪኽ ወዲ ሰብ ዘለና ቀዳሞት መዘኻኸሪታት፡ ካብ ዝሓለፈ ኣስታት 5,000 ዓመት ጥራይ እዩ። ( ዘ ዎርልድ ቡክ ኢንሳይክሎፔድያ ፣ 1966፣ 6ይ ጥራዝ፣ ገጽ 12)
ዕብየት ብዝሒ ህዝቢ እውን ነቲ ነዊሕ እዋን ዝብል ሓሳብ ኣይድግፎን እዩ። ብመሰረት ስሌታት፡ ብዝሒ ህዝቢ ኣብ ነፍሲ ወከፍ 400 ዓመት ብማእከላይ ገምጋም ብዕጽፊ ይውስኽ ኣሎ (ሎሚ ድማ ካብዚ ዝቐልጠፈ)። እዚ ማለት ንኣብነት ቅድሚ 4000 ዓመት ምድሪ ትሕቲ 10 ሚልዮን ነበርቲ ክህልዋ ነይርዋ ማለት እዩ። እዚ ርትዓዊ ግምት ይመስል፣ ምኽንያቱ ከም ሰሜን ኣሜሪካ፣ ደቡብ ኣሜሪካን ኣውስትራልያን ዝኣመሰሉ ከባቢታት ካብ መበል 18 ክፍለ ዘመን ጀሚሮም ጥራይ እዮም ብቐንዱ ሰብ ዝነብሩሉ ዘለዉ። ንኣብነት፡ ኣብ መጀመርታ መበል 18 ክፍለ ዘመን ኣብ ሰሜን ኣመሪካ ሰለስተ ሚልዮን ጥራይ ነበርቲ ከም ዝነበሩ፡ ሕጂ ግን ልዕሊ ሚእቲ ዕጽፊ ከም ዘለዉ ይግመት። እዚ ድማ ቅድሚ ሒደት ዘመናት ጥራይ መሬት ክሳብ ክንደይ ውሑድ ህዝቢ ከም ዝነበራ ዘርኢ እዩ። ቅድሚ ሒደት ኣሽሓት ዓመታት፡ መሬት ካብቲ ኣብ መበል 18 ክፍለ ዘመን ዝነበረ ንላዕሊ ውሑድ ህዝቢ ዝነበራ እያ ነይራ። ብኻልእ ወገን ድማ ቅድሚ 100,000 ዓመት 2 ነበርቲ ጥራይ እንተዝህልዉ፡ እቲ ዕጽፊ ብዝሒ ህዝቢ ድማ ኣብ ሽሕ ዓመት ሓደ ግዜ እንተዝኸውን (እዚ ካብ ሕጂ ኣዝዩ ዝሓሰረ ፍጥነት እዩ) ፡ እቲ ሕጂ ዘሎ ብዝሒ ህዝቢ 2,535,300,000,000,000,000,000,000,000,000 ክኸውን ይግባእ። እዚ ቁጽሪ እዚ ምስቲ ናይ ሎሚ 8 ቢልዮን (= 8,000,000,000) ክነጻጸር ከሎ ፍጹም ዕሽነት ዝመልኦ ኮይኑ፡ ኣብቲ እዋን እቲ ደቂ ሰባት ክህልዉ ከምዘይክእሉ ዘርኢ እዩ። መበገሲ ወዲ ሰብ ኣዝዩ ዝቐረበ ክኸውን ከም ዘለዎ ዘርኢ እዩ፣ ቅድሚ ገለ ኣሽሓት ዓመታት ጥራይ። እዚ ኹሉ ምስቲ ቡዳን ሕሉፍ ህይወቱ ዝበሃልን ብኸመይ ይተኣሳሰር? ብሓጺሩ፡ ደቂ ሰባት ኣብ ምድሪ ካብ ዝጸንሑ ውሑዳት ኣሽሓት ዓመታት ጥራይ ስለ ዝኾኑ፡ እንተወሓደ ከም ሰብ 100,000 ቅድሚ ሕጂ ዝነበረ ህይወት ክነብር ይኽእል ነይሩ ክኸውን ኣይክእልን እዩ። ብዛዕባ ነዊሕ እዋን ምዝራብ ትርጉም የብሉን፣ ምኽንያቱ ንጹር ምልክታት ታሪኽ ወዲ ሰብ ካብዚ ንላዕሊ ኣይዝርጋሕን እዩ። ብኻልእ ወገን ድማ ንነዊሕ እዋን ዝኣምኑ ኣምላኽ ዘይብሎም ሳይንቲስት እንተኣሚንና፡ ኣብ ምድሪ ንኣማኢት ሚልዮናት ዓመታት ክህሉ ነይርዎ፡ ሓደ ዋህዮ ዘለዎ ህይወት ጥራይ እዩ ነይሩ፡ ክሳብ ቅድሚ 500-600 ሚልዮን ዓመታት፡ ዝያዳ ዝተሓላለኸ ህይወት ኣብ ትሕቲ ባሕሪ ተራእዩ። . እቲ ሕቶ፡ ሓደ ዋህዮ ዘለዎ ህይወት ጥራይ እንተዝህሉ ነይሩ፡ ድሕሪኡ ድማ ኣብ ትሕቲ ባሕሪ ዚርከቡ እንስሳታት እንተ ነይሮም፡ እዞም ህይወታውያን ኣብ ዑደት ዳግመ-ውላድ እንታይ ተማሂሮም፧ ከመይ ጌሮም እዮም ጽቡቕ ካርማ ዘጥረዩ ወይ ከም ሓደ ዋህዮ ዘለዎም ወይ ኣብ ትሕቲ ባሕሪ እንስሳታት ኮይኖም እናነበሩ ሕማቕ ካርማ ካብ ምውህላል ዝቑጠቡ? ኣነ ብውልቀይ ነቲ ኣምላኽ ዘይብሎም ሳይንቲስት ብዛዕባ ሚልዮናት ዓመታት ዝብልዎ ኣይኣምንን እየ፣ ካብ ሰይጣን ዝመጸ ሓሶት ጌረ እየ ዝቖጽሮ፣ እንተኾነ ግን ክልሰ ሓሳብ ፍልቀት ምስ ሚልዮናት ዓመታትን ዶክትሪን ዳግመ ምውላድን እንተደኣ ኣወሃሂድካዮ ከምዚ ዓይነት ጸገማት ክገጥመካ ኣለዎ። .
መትከል ምክልኻል ህይወት። ቡድሂዝም ኣብ መዳይ ስነ-ምግባር ጽቡቕ ትምህርቲ ኣለዎ፣ ከም ዘይምስራቕ፣ ዘይምዝሙት፣ ዘይምሕሳው ወይ ዘስክር መስተ ምስታይ። እዚ ትምህርትታት እዚ ካብ ንኣብነት ትምህርቲ የሱስን ሃዋርያትን ዝፍለ ኣይኰነን፣ ምኽንያቱ ሞራላዊ ልቦና ንዅሎም ሰባት ሓባራዊ እዩ። ኣብ ምብራቕ ይኹን ኣብ ምዕራብ፡ ቅኑዕን ጌጋን ኣካይዳ እንታይ ምዃኑ ንርዳእ ባህርያዊ እዩ። ሓደ ካብ ትምህርቲ ቡድሂዝም ንዝኾነ ህያው ፍጡር ክትቀትል ከምዘይብልካ እውን እዩ። እዚ ምስ ትምህርቲ መጽሓፍ ቅዱስ ዝሰማማዕ እዩ፣ ሓደ ካብቲ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ዘሎ ትእዛዛት "ኣይትቕተል" ዝብል ክኸውን ከሎ። ይኹን እምበር ኣብ ቡድሂዝም ንዝኾነ ህያው ፍጡር ማለት ብዘይካ ደቂ ሰባት ካልኦት ህያዋን ፍጡራት ከም እንስሳታት ክትቀትል የብልካን ማለት እውን እዩ። በዚ ምኽንያት ድማ መነኮሳት ቡድሃ ናይ ቬጀቴሪያን መግቢ ጥራይ ክበልዑ ይፍትኑ። እዚ ምስ ሪኢንካርነሽን ብኸመይ ይተሓሓዝ፧ ብሓጺሩ ቡድሃውያን ኣብዛ ህይወት እዚኣ ሰብ ንኣብነት ሓሰማ ወይ ጽንጽያ እንተቐቲሉ፡ እቲ ሰብ ባዕሉ ኣብ ዝቕጽል ህይወት ብመልክዕ ሓሰማ ወይ ጽንጽያ ክውለድ እዩ ዝብል ግምት ኣለዎም። ሓደ ሰብ ህያው ፍጡር ክቐትል መቕጻዕቲ እዩ። እዚ ግን በዚ ዝስዕብ ሕቶ ክሰፍሕ ይኽእል እዩ፡ ሓደ ሰብ ንሃብታምን ዕዉትን ሕጉስን ሰብ እንተቐቲሉ፡ ኣብ ዝቕጽል ህይወት ዕጫኡ እንታይ ክኸውን እዩ? እዚ ሰብ እዚ ንባዕሉ እውን ኣብ ዝቕጽል ህይወት ሃብታምን ዕዉትን ሕጉስን ሰብ ክኸውን ድዩ? ወይስ እንታይ ኪኸውን እዩ፧ ቡድሃውያን ባዕሎም ብዛዕባ እዚ ትምህርቲ እዚ ብቐጻሊ ኣብ ግብሪ እንተ ወጺኡ ከጋጥሞም ዝኽእል ከምዚ ዝኣመሰለ ነገራት ሓሲቦም ድዮም፧ ብኻልእ ወገን ድማ መነኮሳት ቡድሃን ሰዓብቲ ቡዳን ኩሉ ግዜ መትከል ምክልኻል ህይወት ኣይክተሉን እዮም። ንኣብነት ኣሽሓት ባክተርያ ክጠፍኡሉ ዝኽእሉ ማይ ከፍልሑ ይኽእሉ። ባክተርያ እውን ከም ደቂ ሰባት ህያዋን ፍጥረት ስለዝኾኑ ብተግባር ኩሉ ግዜ መትከል ምክልኻል ህይወት ምኽታል ኣይከኣልን እዩ።
ቡዳን ጸገም መከራን። ታሪኽ ህይወት ቡዳ፡ ወዲ ሓደ ሃብታም ገዛኢ ምዃኑ፡ ነቲ ሃብታም ገዝኡን ሰበይቱን ንእሽቶ ወዱን ገዲፉ፡ ነቲ ሰብ ብምዃኑ ዘጋጥሞ ዝነበረ ጭንቀትን መከራን መፍትሒ ንምርካብ ዝኸደ እዩ። ሓደ ዝሓመመ ኣረጊት ሰብኣይ፡ ሓደ ድኻ መነኮስን ሓደ ዝሞተ ሰብን ምርኣዩ፡ ንሃይማኖታዊ ምንቕቓሕ ቡዳ ጽልዋ ኣሕዲሩሉ ነይሩ። ከም ውጽኢቱ ድማ ንሓያሎ ዓመታት ተሃድሶ ዝመልኦ ኣነባብራን ኣስተንትኖን ዘጠቓለለ ናይ ነዊሕ እዋን ምድላይ ጀመረ። ብእኦም ኣቢሉ ድማ መከራና ምኽንያትን ካብኡ እንወጽኣሉ መገድን ክረክብ ፈተነ። ብዛዕባ እቲ ክርስትያናዊ ትምህርቲከ እንታይ እዩ፧ ካብ ዝተፈላለየ መበገሲ ነጥብታት እዩ ዝጅምር። ብቐዳምነት ጠንቂ ሕማማትን ሓጢኣትን መከራን ድሮ ኣብ 3ይ ምዕራፍ መጽሓፍ ቅዱስ ተጠቒሱ ኣሎ። ብዛዕባ እቲ ንዅሎም ዘርኢ ኣዳም ዝጸለወ ውድቀት ይነግር። ጳውሎስ ብዛዕባ እቲ ኣርእስቲ ከምዚ ዝስዕብ ጽሒፉ ኣሎ ማለት ሓጢኣት ብውድቀት ኣዳም ከመይ ኢሉ ናብ ዓለም ከም ዝመጸ፤
- (ሮሜ 5፡12) ስለምንታይ ከምቲ ብሓደ ሰብ ሓጢኣት ናብ ዓለም ዝኣተወ፡ ሞት ድማ ብሓጢኣት ዝኣተወ፤ ከምኡ ድማ ኩሎም ሓጢኣት ስለ ዝገበሩ ሞት ኣብ ልዕሊ ኩሉ ሰብ ሓለፈ ። 15 ግናኸ ከምቲ በደል ኣይኰነን፣ እቲ ናጻ ውህበት እውን ከምኡ እዩ። ብበደል ሓደ ብዙሓት እንተ ሞይቶም ፡ እቲ ብሓደ ሰብ፡ ማለት ብኢየሱስ ክርስቶስ፡ ጸጋ ኣምላኽን ውህበት ጸጋን ንብዙሓት በዝሐ። 17 ብበደል ሓደ ሰብ ሞት ብሓደ እንተ ነገሰ ፤ እቶም ብብዝሒ ጸጋን ውህበት ጽድቅን ዝቕበሉ ብዝያዳ ብሓደ ኢየሱስ ክርስቶስ ኣብ ህይወት ክነግሱ እዮም።) 18 እምብኣርሲ ከምቲ ብሓደ ፍርዲ ኣብ ልዕሊ ዅሉ ሰብ ናብ ፍርዲ መጸ። ከምኡ ኸኣ ብጽድቂ ሓደ እቲ ናጻ ውህበት ኣብ ልዕሊ ዅሉ ሰብ ናብ ምጽዳቕ ህይወት መጸ። 19 ከምቲ ሓደ ሰብ ብዘይምእዛዝ ብዙሓት ሓጥኣን ዝዀኑ ፡ ከምኡ ድማ ብተኣዛዝነት ሓደ ሰብ ብዙሓት ጻድቃን ኪዀኑ እዮም።
ሓጢኣት ብውድቀት ኣዳም ናብ ዓለም ምምጽኡ ኣብ ዓለም መከራን ክፍኣትን ሞትን ንኽህሉ ናይ መወዳእታ ምኽንያት እዩ። ብዙሓት ህዝብታት ብዛዕባ ሕሉፍ ወርቃዊ ዘመን ኩሉ ነገር ብጽቡቕ ዝኸደሉ ተመሳሳሊ ዛንታታት ከምዘለዎም ምግንዛብ ኣገዳሲ እዩ። ትረኻ ገነት መለለዪ ክርስትናን ኣይሁድነትን ጥራይ ዘይኮነስ ኣብ ካልኦት ሃይማኖታትን ባህልታትን እውን ከም ዝረአ እዩ ዘርኢ። ሕቶ ናይ ሓባር ትውፊት ሰብኣውነት እዩ፣ ምኽንያቱ ኣብ ዝተፈላለየ ክፋላት ዓለም ስለዝርከብ። ትውፊት ናይቶም ኣብ በርማ ዝነብሩ ህዝቢ ካረን ብዛዕባ ምውዳቕ ሓጢኣት ይነግር። ምስቲ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ዚርከብ ጸብጻብ ኣዝዩ ዚመሳሰል እዩ። ሓደ ካብ ደርፍታቶም ይ'ዋ ወይ ሓቀኛ ኣምላኽ መጀመርታ ንዓለም (ፍጥረት) ከም ዝፈጠረ፡ ድሕሪኡ "ፍረ ፈተና" ከም ዘርኢ ይጠቅስ፡ ሙ-ካው-ሊ ግን ንኽልተ ሰባት ከም ዝጠለመ ይጠቅስ። እዚ ድማ ሰባት ንሕማም፣ ንእርጋንን ንሞትን ተቓላዕቲ ገይርዎም። እቲ መግለጺ ካብቲ ኣብ መጽሓፍ ዘፍጥረት ዘሎ ዛንታ ብዙሕ ኣይፍለን፤
ኣብ መጀመርታ ይዕዋ ንዓለም ቅርጺ ሂባታ። መግብን መስተን ኣመልከተ። "እቲ ናይ ፈተና ፍረ" ኢሉ ኣመልኪቱ። ልክዕ ትእዛዛት ሂቡ። ሙ-ካው-ሊ ክልተ ሰባት ጠሊሙ። ነቲ ናይ ፈተና ፍረ ክበልዑ ገበረ። ኣይተኣዘዙን፤ ኣይኣመኑን ይ'ዋ... ነቲ ናይ ፈተነ ፍረ ምስ በላዕዎ ሕማምን እርጋንን ሞትን ኣጋጢምዎም። (6)
ሽዑ ካብ መከራ ሓራ ክወጽእ ይኽእል ድዩ? እወ፡ ብኸፊል ድሮ ኣብዚ ህይወት እዚ። ዝበዝሕ ስቓይ ሓደ ሰብ ኣብ ልዕሊ ካልእ ሰብ ዘለዎ ቂም ወይ ብዛዕባ ጸገም ዝፈትውዎም ሰባት ብዘይምግዳሱ ዝመጽእ እዩ። እዚ ጉዳይ እዚ ብኣዝዩ ቀሊል መንገዲ ማለት ብፍቕሪ ብጻይካን ሰባት ካብ ሓጢኣቶም ከም ዝናስሑን እዩ ዝፍጸም። ኢየሱስ ብዛዕባ እዚ ዛዕባታት እዚ ከምዚ ዝስዕብ ኢሉ መሃረ፤
- (ማቴ 4፡17) ካብ ሽዑ ጀሚሩ ኢየሱስ ክሰብኽ ጀመረ ፡ መንግስቲ ሰማያት ቀሪባ ኣላ እሞ፡ ተነስሑ .
- (ማቴ 22፡34-40) ፈሪሳውያን ግና ንሰዱቃውያን ስቕ ከም ዘእተዎም ምስ ሰምዑ፡ ተኣከቡ። 35 ሽዑ፡ ሓደ ኻባታቶም ምሁር ሕጊ፡ እናፈተነ፡ ከምዚ ኢሉ ሕቶ ሓተቶ። 36 መምህር፡ እቲ ኣብ ሕጊ ዘሎ ዓብዪ ትእዛዝ ኣየናይ እዩ ? 37 የሱስ ከኣ፡ ንእግዚኣብሄር ኣምላኽካ ብምሉእ ልብኻን ብዅሉ ነፍስኻን ብዅሉ ሓሳብካን ኣፍቅሮ። 38 እዚኣ እታ ቀዳመይቲን ዓባይን ትእዛዝ እያ። 39 እታ ካልአይቲ ድማ ከምዚ እያ፡ ንብጻይካ ከም ነፍስኻ ኣፍቅሮ . 40 ብዘሎ ሕግን ነብያትን ኣብዘን ክልተ ትእዛዛት ተሰቒሉ ኣሎ ።
ነቲ ኣቐዲሙ ዝሃቦ ትምህርቲ የሱስ እንተ ተኸቲልና፡ መብዛሕትኡ መከራ ዓለም ኣብ ሓንቲ መዓልቲ እዩ ዚውዳእ። መነኮሳት ቡድሃ ነዚ ጸገም እዚ ንውሽጢ ብምጥዋይ፡ ወይ ብምስትንታን፡ ናብ ገዳማት ብምኻድ ክፈትሕዎ ፈቲኖም እዮም፡ ሰባት ንፈቱ እንተኾንና ግን ካብ ገዛእ ርእስና ወጻኢ ዝቐንዐ ክኸውን ይግባእ። እዚ ኩሉ ግዜ ብግቡእ ኣይተኸተለን ካብ ፍጽምና ድማ ኣዝዩ ርሒቕና ኣለና፣ እንተኾነ ግን ሕመረት ትምህርቲ ኢየሱስ እዩ። ሓደ ኣብነት ናይ ክርስትያናዊ ፍቕሪ ሆስፒታላት እዩ፣ እዚኣቶም ድማ ኣብ ዓለም ስቓይ ኣብ ምንካይ ኣበርክቶ ይገብሩ። ንኣብነት ኣብ ህንዲን ኣፍሪቃን ዝርከባ መብዛሕትአን ሆስፒታላት ብክርስትያናዊ ተልእኾ ጀሚረን እየን። ኣምላኽ ዘይብሎምን ሰብኣውያንን መብዛሕትኡ ግዜ ኣብዚ መዳይ ተዓዘብቲ ኮይኖም ጸኒሖም እዮም፣ ቡድሃውያን እውን ብዙሕ ንጡፋት ኣይነበሩን። እቲ ንባዕሉ ዓለማዊ ሰብኣዊ ሰብ ዝኾነ፡ ግን ከኣ ቅኑዕ ዝኾነ እንግሊዛዊ ጋዜጠኛ ማልኮም ሙገሪጅ (1903-1990) ነዚ ኣስተብሂሉ። ኣረኣእያ ዓለም ንባህሊ ብኸመይ ከም ዝጸልዎ ኣቓልቦ ሂቡ፤
ኣብ ህንዲን ኣፍሪቃን ዓመታት ኣሕሊፈ፣ ኣብ ክልቲኡ ቦታታት ድማ ኣብ ዝተፈላለየ ዲኖሚንየን ዝምደቡ ክርስትያናት ዝዕቀብዎ ሰፊሕ ጽድቂ ንጥፈት ረኺበ፤ ሓንሳብ’ውን እንተኾነ ግን ብሶሻሊስታዊ ትካል ዝመሓደር ሆስፒታል ወይ መዕቆቢ ዘኽታማት፡ ወይ ድማ ብመሰረት ሰብኣውነት ዝሰርሕ ሳናቶርየም ለምጺ ኣይተጋጠመንኩን። (7)
ቡድሂዝምን ክርስትናን እንታይ ዘመሳስል እዩ፧ ቡድሂዝም ምስ ክርስትያናዊ እምነት ብዙሕ ዘመሳስል ነገራት ኣለዎ። ከምዚኦም ዝበሉ ጉዳያት እዞም ዝስዕቡ የጠቓልል፤
• ስነ-ምግባር፡ ወይ ቅኑዕን ጌጋን ዝብል ኣረኣእያ፡ ውሁድ ነገር እዩ። ኣብ ቡድሂዝም ከም ኣብ እምነት ክርስትና ክትሰርቕ የብልካን፣ ክትዘምት የብልካን፣ ክትሕሱ የብልካን፣ ክትቀትል የብልካን ዝብል ትምህርቲ ይወሃቦ። እዚ ትምህርትታት እዚ ካብ ንኣብነት ካብ ትምህርቲ የሱስን ሃዋርያትን ብዝኾነ ይኹን መገዲ ኣይፍለን እዩ፣ ብዛዕባኡ ዝገርም ነገር የለን። እቲ ምኽንያት ድማ ኩሉ ሰብ ኣብ ዓለም ብተፈጥሮኡ ናይ ቅኑዕን ግጉይን ባህሪ ዘለዎ ስምዒትን ሕልና ስለዘለዎን እዩ። ጳውሎስ ብዛዕባ እዚ ኣርእስቲ ከምዚ ዝስዕብ ኢሉ መሃረ። ከመይ ኣብ ልብና ሕጊ ኣሎ ማለት ቅኑዕን ጌጋን ምርዳእ ከም ዘሎ ተዛሪቡ። ብመሰረት ጳውሎስ ኣምላኽ ንሰባት ብኸመይ ከም ዝፈርዶም እዩ ዘመልክት፤
- (ሮሜ 2፡14-16) እቶም ሕጊ ዘይብሎም ኣህዛብ ነቲ ኣብ ሕጊ ዘሎ ብባህሪኦም ክገብሩ ከለዉ፡ እዚኣቶም ሕጊ ዘይብሎም ንርእሶም ሕጊ እዮም። 15 ኣብ ልቦም ዝተጻሕፈ ስራሕ ሕጊ ዘርእዩ፡ ሕልናኦም ውን ምስክርነት ዝህብ፡ ሓሳባቶም ድማ ንሓድሕዶም እናተኸሰሱ ወይ እናተመኽነዩ ሕማቕ ምዃኑ ዘርእዩ እዮም ;) 16 በታ ኣምላኽ ከም ወንጌለይ ብየሱስ ክርስቶስ ምስጢር ሰብ ዚፈርደላ መዓልቲ ።
• ኣብ ቡድሂዝም ሓደ ሰብ ዝዘርኦ ክዓጽድ ከም ዘለዎ ይእመን። እዚ ልክዕ ከምቲ ኣብ ክርስትያናዊ እምነት ዘሎ ትምህርቲ እዩ፣ ምኽንያቱ ብመሰረት መጽሓፍ ቅዱስ ንተግባራትና ክንምልስ ኣሎና። ብመሰረት መጽሓፍ ቅዱስ እዚ ኣብ ናይ መወዳእታ ፍርዲ ክኸውን እዩ፤
- (ገላ 6፡ 7) ኣይትታለሉ፤ ሰብ ዝዘርኦ ዘበለ ንሱውን ክዓጽድ እዩ እሞ፡ ኣምላኽ ኣይላገጽን እዩ።
- (ሮሜ 14፡12) ስለዚ ነፍሲ ወከፍና ብዛዕባ ገዛእ ርእሱ ናብ ኣምላኽ ይሕተት።
- (ራእ 20፡12-15) ምዉታት ድማ ንኣሽቱን ዓበይትን ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ደው ኢሎም ረኣኹ። መጻሕፍቲ ድማ ተኸፍቱ፡ መጽሓፍ ህይወት ድማ ካልእ መጽሓፍ ተኸፍተ፡ ምዉታት ድማ ከምቲ ኣብ መጻሕፍቲ ተጻሒፉ ዘሎ፡ ከም ግብሩ ተፈረዱ ። 13 እቲ ባሕሪ ድማ ነቶም ኣብኡ ዝነበሩ ምዉታት ኣሕለፈ። ሞትን ሲኦልን ድማ ነቶም ኣባታቶም ዝነበሩ ምዉታት ኣሕለፍዎም ፡ ነፍሲ ወከፎም ድማ ከከም ግብሩ ተፈረዱ ። 14 ሞትን ሲኦልን ድማ ናብ ቀላይ ሓዊ ተደርበዩ። እዚ ካልኣይ ሞት እዩ። 15 ኣብ መጽሓፍ ህይወት ተጻሒፉ ዘይተረኽበ ዘበለ ድማ ናብ ቀላይ ሓዊ ተደርበየ።
• ኣብ ቡድሂዝም ልክዕ ከምቲ ኢየሱስን ሃዋርያትን ዝምህርዎ ኣብ ሲኦል ይእመን። ቡድሃውያን ቀተልቲ ንዘለኣለም ኣብ ሲኦል ከም ዘሕልፉ ይኣምኑ። ብመሰረት መጽሓፍ ቅዱስ ሲኦል ኣሎ እሞ ኩሎም ገበነኛታት በደልን ጸጋ ኣምላኽ ዝነጽጉን ናብኡ ክኸዱ እዮም፤
- (ማቴ 10፡28) ነቶም ስጋ ዝቐተሉ፡ ንነፍሲ ግና ክቐትሉ ዘይክእሉ ኣይትፍራህ፡ ነቲ ኣብ ሲኦል ንነፍስን ስጋን ከጥፍእ ዝኽእል ግና ፍርሃዎም።
- (ራእ 22፡13-15) ኣነ ኣልፋን ኦሜጋን፡ መጀመርታን መወዳእታን፡ ቀዳማይን ዳሕረዋይን እየ። 14 እቶም ትእዛዛቱ ዚገብሩ ብጹኣን እዮም፣ ኣብታ ኦም ህይወት መሰል ምእንቲ ኺህልዎም፣ ብደጌታት ኣቢሎም ድማ ናብታ ኸተማ ኪኣትዉ እዮም። 15 ኣብ ወጻኢ ኣኽላባትን ጠንቈልትን ኣመንዝራታትን ቀተልትን ኣምለኽቲ ጣኦትን ዘፍቅርን ዝሕስውን ዘበለን ኣለዉ።
- (ራእ 21፡6-8) ንሱ ድማ፡ ተፈጺሙ፡ በለኒ። ኣነ ኣልፋን ኦሜጋን እየ መጀመርታን መወዳእታን። ነቲ ዝጸምአ ፈልፋሊ ማይ ህይወት ብናጻ ክህቦ እየ። 7 እቲ ዝሰዓረ ንዅሉ ኪወርስ እዩ። ኣነ ድማ ኣምላኹ ክኸውን እየ፡ ንሱ ድማ ወደይ ክኸውን እዩ። 8 እቶም ፈራሓትን ዘይኣምኑን ፍንፉናትን ቀተልትን ኣመንዝራታትን ጠንቆልትን ኣምለኽቲ ጣኦትን ኵሎም ሓሰውቲ ግና ኣብቲ ብሓውን ድንን ዚነድድ ቀላይ ግደኦም ኪህልዎም እዩ፣ እዚ ኸኣ ካልኣይ ሞት እዩ።
ብዛዕባ ቡድሂዝምን ክርስትናን እንታይ ይፍለ፧ ቡድሂዝምን ክርስትናን ገለ ናይ ሓባር መለለዪታት እኳ እንተሃለዎም፡ ኣብ መንጎኦም ግን ንጹር ፍልልያት እውን ኣሎ። ቀጺልና ክንርእዮም ኢና።
• ቡድሂዝም ዳግመ-ውላድ (reincarnation) ዝምህር ኮይኑ፡ ሓደ ሰብ ደጋጊሙ ክውለድን ክመውትን ዝኽእለሉ እዩ። የግዳስ ትምህርቲ መጽሓፍ ቅዱስ ኣብ ምድሪ ሓንቲ ህይወት ጥራይ እያ ዘለና ብድሕሪኡ ድማ ፍርዲ ክህሉ እዩ። ኣብ እብራይስጢ ከምዚ ተባሂሉ ተጻሒፉ ኣሎ፤
- (ዕብ 9፡27) ከምቲ ንሰብ ሓንሳብ ክሞቱ ዝተመደበ፡ ድሕሪኡ ግና ፍርዲ ፤
ብዛዕባ ትምህርቲ የሱስከ፧ ኣብ ምድሪ ዳግማይ ምውላድ እውን ኣይመሃረን፣ ብዛዕባ ዳግማይ ምውላድ እዩ ተዛሪቡ፣ እዚ ድማ ፍጹም ዝተፈልየ ነገር እዩ። ካብ እግዚኣብሔር ሓድሽ ህይወት ምቕባልን ኣብኡ ድማ ሰብ ብመንፈስ ሓድሽ ፍጥረት ዝኸውንን ማለት እዩ። ሓደ ሰብ ናብ ኢየሱስ ክርስቶስ ተመሊሱ ከም መድሓኒኡ ክቕበሎ ከሎ እዩ ዘጋጥም፤
- (ዮሃ 3፡1-12) ሓደ ካብ ፈሪሳውያን ኒቆዲሞስ ዝበሃል ገዛኢ ኣይሁድ ነበረ። 2 ንሱ ብለይቲ ናብ የሱስ መጺኡ፡ ረቢ፡ ኣምላኽ ምስኡ እንተ ዘይኰይኑ፡ ነዚ ንስኻ እትገብርዎ ተኣምራት ኪገብር ዚኽእል ሓደ እኳ የልቦን እሞ፡ ካብ ኣምላኽ ዝመጻእካ መምህር ምዃንካ ንፈልጥ ኢና። 3 የሱስ መለሰሉ ፡ ብሓቂ፡ ብሓቂ እብለካ ኣሎኹ፡ ሰብ ዳግማይ እንተ ዘይተወልደ፡ ንመንግስቲ ኣምላኽ ኪርእያ ኣይክእልን እዩ ። 4 ኒቆዲሞስ፡ ሰብ ምስ ኣረገ፡ ከመይ ኢሉ ይውለድ፧ ካልኣይ ግዜ ናብ ማህጸን ኣዲኡ ኣትዩ ክውለድ ይኽእል ድዩ? 5 የሱስ ከኣ ፡ ብሓቂ ብሓቂ እብለኩም ኣሎኹ፡ ሰብ ካብ ማይን ብመንፈስን እንተ ዘይተወልደ፡ ናብ መንግስቲ ኣምላኽ ኪኣቱ ኣይክእልን እዩ ። 6 እቲ ኻብ ስጋ እተወልደ ስጋ እዩ። እቲ ካብ መንፈስ ዝተወልደ ድማ መንፈስ እዩ። 7 ከም ብሓድሽ ክትውለድ ኣሎካ፡ ስለ ዝበልኩኻ ኣይትገረም . 8 ንፋስ ናብ ዝደለዮ ይነፍስ፣ ድምጹ ድማ ትሰምዕ፣ ካበይ ከም ዝመጽእን ናበይ ከም ዝኸይድን ግና ክትፈልጥ ኣይትኽእልን ኢኻ፣ ካብ መንፈስ ዝተወልደ ዅሉ እውን ከምኡ እዩ። 9 ኒቆዲሞስ ድማ፡ እዚ ከመይ ኢሉ ኪኸውን ይኽእል፧ 10 የሱስ ከኣ፡ መምህር እስራኤል ዲኻ፡ ነዚ ነገር እዚ ዘይትፈልጥዶ፧ 11 ብሓቂ፡ ብሓቂ እብለኩም ኣሎኹ፡ ከም እንፈልጦ ንዛረብ፡ ከም ዝረኣናውን ንመክር። ምስክርና ድማ ኣይትቕበልን ኢኻ። 12 ምድራዊ ነገር እንተ ነጊረኩም፡ ንስኻትኩምውን እንተ ዘይኣመንኩም፡ ብዛዕባ ሰማያዊ ነገር እንተ ነጊረኩም፡ ከመይ ኢልኩም ክትኣምኑ፧
- (ዮሃ 1፡12,13) ነቶም ዝተቐበልዎ ግና ነቶም ብስሙ ዝኣምኑ ደቂ ኣምላኽ ኪዀኑ ስልጣን ሃቦም። 13 ካብ ኣምላኽ ደኣ እምበር፡ ካብ ደም ወይ ካብ ፍቓድ ስጋ ወይ ካብ ፍቓድ ሰብ ኣይተወልዱን።
• ከምቲ ዝተገልጸ ኣብ ቡድሂዝም ኩሉ ዝፈጠረን ካብ ፍጥረቱ ዝተፈልየን ኣምላኽ የለን። እዚ መሰረታዊ ትምህርቲ መጽሓፍ ቅዱስ ኣብ ቡድሂዝም ይጎድል። ኣብ ቡድሂዝም እውን ዘይግለጽ ነገር ፍቕሪ ኣምላኽ እዩ። ማለት ኣምላኽ እንተዘይሃልዩ እዚ ነገር እውን ክህሉ ኣይክእልን እዩ። የግዳስ መጽሓፍ ቅዱስ ብዛዕባ ፍቕሪ ኣምላኽ ይዛረብ፣ ንሱ ባዕሉ ብፍቕሩ ከመይ ኢሉ ከም ዝቐረበናን ከድሕነና ከም ዝደሊን እዩ። ፍቕሩ ብፍሉይ ብወዱ ኢየሱስ ክርስቶስ ዝተገልጸ እዩ፣ ቅድሚ 2000 ዓመት ኣብ መስቀል ንሓጢኣትና ክዕረቕ ከሎ። ሓጢኣት ድሕሪ ደጊም ናብ ሕብረት ኣምላኽ ንምእታው ዕንቅፋት ስለዘይኮነ ይቕረታኡ ክንረክብ ንኽእል ኢና።
- (1ዮሃ 4፡9,10) ኣምላኽ ብእኡ ምእንቲ ክንነብር፡ ነቲ ሓደ ወዱ ናብ ዓለም ስለ ዝለኣኾ ፡ ፍቕሪ ኣምላኽ ኣባና በዚ ተራእየ ። 10 ፍቕሪ ኣብዚኣ እያ፣ ንኣምላኽ ስለ ዘፍቀርናዮ ኣይኰነን፣ ንሱ ስለ ዘፍቀረና ፣ ንወዱ ድማ መተዓረቒ ሓጢኣትና ኪኸውን ለኣኾ ።
- (ዮሃ 3፡16) እግዚኣብሄር ንዓለም ኣዝዩ ኣፍቂርዋ ፡ ብእኡ ዝኣምን ዘበለ ናይ ዘለኣለም ህይወት ምእንቲ ኺረክብ እምበር፡ ከይጠፍእ፡ ነቲ ሓደ ወዱ ኽሳዕ ዚህቦ።
- (ሮሜ 5፡8,10) ኣምላኽ ግና ነቲ ንዓና ዘለዎ ፍቕሪ ይንእዶ፡ ገና ሓጥኣን ከለና ክርስቶስ ምእንታና ሞይቱ . 10 ጸላእቲ ከለና፡ ብሞት ወዱ ምስ ኣምላኽ እንተ ተዓሪቕና፡ ምስ ተዓረቕና፡ ብህይወቱ ኽንድሕን ኢና።
እዚ ዝስዕብ ጥቕሲ ብዛዕባ እቲ ኣርእስቲ ዝያዳ ይነግር። ራቢንድራናት ኣር ማሃራጅ ንባዕሉ ኣብ ሂንዱነት ይነብር ነይሩ፣ ኣብ ቡድሂዝም ግን ከምኡ እዩ። ኣብ ክልቲኡ እቲ ዘፍቀረና ኩሉ ዝኽእል ኣምላኽ ኣይፍለጥን ኣይቅበልን፤
ክትከይድ ክሓታ ካብ መንበር ደው ኢለ። ነዚ ዘተ ምቕጻል ትርጉም ኣይነበሮን። ንሳ ግን ነተን ቃላት፡ ኣዝያ ስቕ ኢላ፡ መሊሳ ኮፍ ክብል ዝገበረትኒ። “መጽሓፍ ቅዱስ ኣምላኽ ናይ ፍቕሪ ኣምላኽ ምዃኑ ይምህር። ከመይ ጌረ ከም ዝፈለጥኩዎ ከካፍለኩም እፈቱ።” ኣነ ድማ ተደናጊረ። ኣብ ኩሉ ዓመታት ሂንዱ ኮይነ ዝጸናሕኩሉ ዓመታት ብዛዕባ ኣምላኽ ፍቕሪ ሰሚዐ ኣይፈልጥን! ብሃንቀውታ ሰሚዐያ። “ምኽንያቱ ስለ ዘፍቅረና፡ ናብኡ ክቐርበና ይደሊ።” እዚ ንዓይ እውን ኣሰንቢዱኒ። ከም ሂንዱ መጠን ናብ ኣምላኽ ክቐርብ ደለኹ፡ ንሳ ግን ሓደ ፈቃር ኣምላኽ ክቐርበኒ ይጽዕር ከም ዘሎ ትነግረኒ ነበረት! ሞሊ ቀጺሉ፡ “መጽሓፍ ቅዱስ ሓጢኣት ናብ ኣምላኽ ንኸይንቀርብ ከም ዝዓግተና እውን ይምህረና እዩ፣ ንኸይንፈልጦ እውን ይኽልክለና እዩ። ነዚ እዩ ድማ ንክርስቶስ ምእንቲ ሓጢኣትና ክመውት ዝለኣኾ። ይቕረታኡ እንተ ተቐቢልና ድማ ክንፈልጦ ንኽእል ኢና... ” “ሓንቲ ደቒቕ ተጸበዩ!” ኣነ ድማ ኣቋረጽኩ። ንሳ ድያ ክትቅይረኒ ትፍትን ነይራ ? ገለ ምኽሓድ ክገብር ከም ዘለኒ ተሰሚዑኒ። “ኣነ ኣብ ካርማ እኣምን እየ። ዝዘራእካዮ ትዓጽድ፡ ነዚ ክቕይሮ ዝኽእል ሰብ የለን። ይቕሬታ ፈጺመ ኣይኣምንን እየ። ዘይከኣል እዩ! እቲ ዝተገብረ ተገይሩ!” ሞሊ ብዓርሰ እምነት “ኣምላኽ ግን ዝኾነ ነገር ክገብር ይኽእል እዩ” በለቶ። “ይቕረ ዝብለልና መንገዲ ኣለዎ። ኢየሱስ፡ ‘መገድን ሓቅን ህይወትን ኣነ እየ፡ ብዘይ ብኣይ ናብ ኣቦ ዚመጽእ ሓደ እኳ የልቦን’ በለ። ኢየሱስ መንገዲ እዩ። ስለ ሓጢኣትና ስለ ዝሞተ፡ ኣምላኽ ይቕረ ክብለልና ይኽእል እዩ!” (7)
• ከምቲ ዝተገልጸ ኣብ ቡድሂዝም ካብ ትምህርቲ ኢየሱስን ሃዋርያትን ዘይፍለ ጽቡቕ ሞራላዊ ትምህርቲ ኣሎ። ኣብ መንጎኦም ዳርጋ ፍልልይ የለን። የግዳስ እቲ ፍልልይ ኣብ ቡድሂዝም ሰባት ኣብ ናይ ገዛእ ርእሶም ተግባራትን ህይወቶምን እምነት ይገብሩ። "መንገዲ ድሕነት ኣብ ቅዱስ ሕይወትን ዝተቐመጠ ሕግታት ምኽታልን እዩ" ከምኡ'ውን "ሰብ ብገዛእ ርእሱ ምድሓን" (ካብ መጽሓፍ Näin puhui Buddha / The Buddhist Catechism ዝተወስደ ጽሑፋት )። እዚ ዝስዕብ ጥቕሲ ብዛዕባ እቲ ኣርእስቲ ዝያዳ ይነግር። ኣብኡ ሓደ ክርስትያን ሚስዮናዊ ምስ መነኮሳት ቡድሃ ይዛረብ። ሓደ ኣረጊት መነኮስ ዘለኣለማዊ ህይወት ንምርካብ ናይ ሚለንየም ስራሕ ከም ዝሓትት ይገልጽ፤
ምስ ወዳእኩዎ እቲ ኣረጊት መነኮስ ናባይ ጠሚቱ ትንፋስ እናበለ "እወ እቲ ትምህርትኻ ዓብይን ክትሰምዖ ፍቑርን እዩ፡ ግን ሓቂ ክኸውን ኣይክእልን እዩ። ሓቂ ክኸውን ኣዝዩ ቀሊል እዩ። ናይ ዘለኣለም ህይወት ምቕባል ኣይኮነን።" ከም ቀሊል ከም ብኢየሱስ ጥራይ ክትኣምን ምግዳድ ማለት ናይ ዘለኣለም ህይወት ኣብ ውሽጢ ሓደ ህይወት ክትረክብ ትኽእል እያ ማለት እዩ።ንዘመናት ስራሕ ይሓትት።ሰናይ ግብሪ ክትሰርሕ ተወሊድካ ክትመውትን ዳግማይ ክትውለድን ኣለካ ድሕሪኡ ድሕሪ ዘመናት እኹል ሰናይ ግብሪ ምስ ገበርካ ናይ ዘለኣለም ህይወት ክትረክብ ትኽእል ኢኻ፡ ትምህርትኻ ዓብይን ክትሰምዖ ፍቑርን እዩ፡ ሓቂ ንምዃን ግን ኣዝዩ ቀሊል እዩ።” ነቲ መነኮስ እዚን እዚን ብዙሕ ክጽሊ፡ ክጸውምን ሰናይ ግብሪ ክገብርን ከም ዘለዎ እንተዝነግሮ፡ ብርግጽ “ብጣዕሚ ከምኡ፡ ኣነ ዝገብሮ ዘለኹ ልክዕ ከምኡ እዩ” ምበለ። ከምቲ ወንጌል “ብጐይታ ኢየሱስ እመኑ እሞ ክትድሕኑን ናይ ዘለኣለም ህይወት ክትረኽቡን ኢኹም” ዝብሎ ግና እቲ መልሲ: ልክዕ ከምኡ ቀሊል እዩ። (8)
ሓደ ሰብ እምነቱ ኣብ ናይ ገዛእ ርእሱ ተግባራቱን ለውጥን እንተ ኣቐሚጡ ግን እንታይ እዩ እቲ ጸገም? ሳዕቤኑ ድማ ድሕነቱ ፈጺሙ ከምዘይረጋገጽ እዩ። ብተወሳኺ፡ ክንነብረሉ ዘለና ሓያሎ ህይወት እንተሃልዩና፡ ጾር ሓጢኣት ደቂ ሰባት ዝያዳ እናወሰኹ ጥራይ እዮም ዝውስኹ። በዚ መንገዲ ብዙሕ ኣይክትበጽሕን ኢኻ። ትምህርቲ መጽሓፍ ቅዱስከ እንታይ እዩ፧ ብዛዕባ እዚ ኣብ ገጻት ሓድሽ ኪዳን ብዙሕ ተጻሒፉ ኣሎ። ብመሰረት እዚ ኩሉ ሰብ ሓጢኣተኛን ዘይፍጹምን እዩ፣ ምስ እግዚኣብሔር ድማ ኣይመጣጠንን እዩ። ነቲ ዘይከኣል ብገዛእ ርእስኻ ክትበጽሖ ምፍታን ፋይዳ የብሉን። ካብ ካልእ ነገራት፡ እዘን ዝስዕባ ጥቕስታት ብዛዕባ ዘይፍጽምናና ይገልጻ፤
- (ዮሃ 7፡19) ... ገና ካባኻትኩም ሕጊ ዝሕሉ ሓደ እኳ የለን? ...
- (ሮሜ 3፡23) ኲላቶም ሓጢኣት ገይሮም፡ ክብሪ ኣምላኽውን ይጐድሎም።
- (ሮሜ 5፡12) ስለምንታይ ከምቲ ብሓደ ሰብ ሓጢኣት ናብ ዓለም ዝኣተወ፡ ሞት ድማ ብሓጢኣት ዝኣተወ፤ ከምኡ ድማ ኩሎም ሓጢኣት ስለ ዝገበሩ ሞት ኣብ ልዕሊ ኩሉ ሰብ ሓለፈ ።
ስለዚ መፍትሒ ዘይፍጽምና ደቂ ሰባትን ሓጢኣትን እንታይ እዩ፧ እቲ እንኮ ዕድል ሓጢኣትና ክንሕደገልና እዩ። ኣብቲ ቡድሃውያንን ሂንዱታትን ዝኣምኑሉ ሕጊ ካርማ ይቕረታ የለን፡ እንተኾነ ግን እቲ ኩሉ ዝኽእል ኣምላኽ ባዕሉ ጸጋን ይቕሬታን እንተሂቡና እዚ ይከኣል እዩ። እምበኣርከ ኣምላኽ ኣብ ምንታይ መሰረት እዩ ይቕረ ይብለልና፧ ናይዚ መልሲ ድማ እግዚኣብሔር ባዕሉ ብወዱ ኢየሱስ ክርስቶስ ኣቢሉ ከመይ ገይሩ ምስ ገዛእ ርእሱ ከም ዝተዓረቐና ክንረኽቦ ንኽእል። ኣጋጣሚ ኮይኑ ኢየሱስ መጀመርታ ኣብ ምድሪ ሓጢኣት ዘይብሉ ህይወት ክነብር ከሎ ኣብ መወዳእታ ድማ ሓጢኣትና ኣብ መስቀል ተሰኪሙ። እዚ ድማ ንነፍሲ ወከፍ ሰብ ሕድገት ሓጢኣት ከም ዝከኣል ይገብሮ፤
- (2ቆሮ 5፡18-20) ኩሉ ድማ ካብቲ ብኢየሱስ ክርስቶስ ምስ ገዛእ ርእሱ ዝዓረቐና ፡ ኣገልግሎት ዕርቂ ዝሃበና ኣምላኽ እዩ። 19 ኣምላኽ ብክርስቶስ ከም ዝነበረ፡ ንዓለም ምስ ገዛእ ርእሱ ይዓርቓ ፡ በደላቶም ኣይቆጸረን። ቃል ዕርቂ ድማ ኣመሓላሊፉልና ኣሎ። 20 እምበኣርሲ፡ ኣምላኽ ብኣና ኣቢሉ ዚልምነኩም ኰይኑ፡ ንክርስቶስ ልኡኻት ኢና ።
- (ግብ 10፡43) ብእኡ ዝኣመነ ዘበለ ብስሙ ሕድገት ሓጢኣት ከም ዝረክብ ፡ ኲሎም ነብያት መስክሩሉ ።
- (ግብ 13፡38) እምብኣርሲ ኣቱም ሰብኡትን ኣሕዋትን ፡ ሕድገት ሓጢኣት ብእዚ ሰብ እዚ ከም እተሰብከልኩም ፍለጡ ።
በቲ ሓጢኣትና ዝተዓረቐሉ ኢየሱስ ክርስቶስ ብምእማን እምበኣር ሕድገት ሓጢኣት ክንረክብ ንኽእል። ንሕና ባዕልና ናብ ኣምላኽ ክንምለስ፡ ሓጢኣትና ተናዚዝና ንኢየሱስ ክርስቶስ ናብ ሕይወትና ክንቅበሎ እምበር፡ ተግባር ዝሓትት ኣይኮነን። ድሕነት ውህበትን ጸጋን እዩ፣ ንዕኡ ዝኸውን ግብሪ ክግበር ኣይክእልን እዩ። እቲ ህያብ ከም ዘለዎ ተቐባልነት ኣለዎ፡ እንተዘይኮይኑ ህያብ ኣይኮነን። ብርግጽ ሰናይ ተግባር ክትገብር ትኽእል ኢኻ፡ እንተኾነ ግን ኣብኡ እምነትካ ከተእትወሉ የብልካን። ካብ ካልእ ነገራት ንላዕሊ እዘን ዝስዕባ ጥቕስታት ብዛዕባ እቲ ኣርእስቲ ዝያዳ ይነግራ፤
- (ኤፌ 2፡8,9) ብጸጋ ብእምነት ደሓንኩም፤ እዚ ኸኣ ካብ ገዛእ ርእስኹም ኣይኰነን፡ ውህበት ኣምላኽ እዩ። 9 ሓደ እኳ ከይምካሕ ፡ ብግብሪ ኣይኰነን ።
- (ራእ 21፡5,6) እቲ ኣብ ዝፋን ተቐሚጡ ዝነበረ ድማ፡ እንሆ፡ ንዅሉ ሓድሽ እገብሮ ኣለኹ፡ በለ። ንሱ ድማ፡ እዚ ቓላት እዚ ሓቅን እሙንን እዩ እሞ፡ ጽሓፍ፡ በለኒ። 6 ንሱ ድማ፡ ተፈጺሙ፡ በለኒ። ኣነ ኣልፋን ኦሜጋን እየ መጀመርታን መወዳእታን። ነቲ ዝጸምአ ፈልፋሊ ማይ ህይወት ብናጻ ክህቦ እየ።
- (ራእ 22፡17) መንፈስን መርዓትን ድማ ንዓ ይብሉ። እቲ ዚሰምዕ ድማ ንዓ፡ ይበል። እቲ ዝጸምአ ድማ ይምጻእ። ዝደለየ ድማ ማይ ህይወት ብናጻ ይውሰድ .
ሓደ መንገዲ ጥራይ። ሓደ ካብ ባህርያት ዘመናዊ ግዜ፡ ሰባት ንኹሉ እምነታት ከም ማዕረ ክሕዝዎ ዝደልዩ ምዃኖም እዩ። ሓደ መንገዲ ወይ ሓቂ የለን ይበሃል። እዚ ብመሰረቱ ሂንዱ ዝኾነ ኣምር ናብ ምዕራባውያን ሃገራት ተዘርጊሑ ኣሎ፡ ብኣባላት ምንቅስቓስ ሓድሽ ዘመንን ብዙሓት ቡድሃውያንን እውን ይእመን። ወከልቲ ናይዚ ኣተሓሳስባ እዚ ንዅለን ሃይማኖታት ዋላ እኳ ካብ ነንሕድሕደን ፍጹም እተፈላለያ እንተ ዀና ማዕረ ገይረን ይቖጽርወን። ይኹን እምበር፡ የሱስ ካልእ ኣማራጺ ኣይገደፈልናን። መገድን ሓቅን ህይወትን ንሱ ምዃኑን ብእኡ ጥራይ እዩ ክድሕን ዝኽእል ኢሉ። እዘን ድሮ ቅድሚ ክልተ ሽሕ ዓመት ዝተዛረባ ቃላቱ፡ ንኻልኦት ኣማራጺታት ዘግልላ እየን። ወይ ንእምኖም ወይ ኣይንኣምኖምን ኢና። እንተኾነ ግና ብሓቂ ኢየሱስ ናብ ናይ ዘለኣለም ህይወት መንገዲ ባዕሉ ዘዳለወልና ኣምላኽ ካብ ኮነ ንምንታይ ንነጽጎ? ብገዛእ ርእስና ናይ ድሕነት መረጋገጺ ክንረክብ ስለ ዘይንኽእል፡ ስለምንታይ ኢና ክንነጽጎ ዘሎና፧ የሱስ ብዛዕባ ገዛእ ርእሱ ዝሃቦ ትምህርቲ ጽቡቕ ጌሩ ይወጽእ ንኣብነት ኣብዘን ዝስዕባ ጥቕስታት፤
- (ዮሃ 14፡6) ኢየሱስ ከኣ መገድን ሓቅን ህይወትን ኣነ እየ፡ ብዘይካ ብኣይ ሓደ እኳ ናብ ኣቦ ዚመጽእ የልቦን።
- (ዮሃ 10፡9,10) ኣፍ ደገ ኣነ እየ፡ ብኣይ እንተ ኣተወ ክድሕን ፡ ይኣቱን ይወጽእን መጓሰ ድማ ይረክብን። 10 ሰራቒ ኪሰርቕን ኪቐትልን ኬጥፍእን እምበር፡ ኣይኰነን ዚመጽእ፣ ኣነ ህይወት ምእንቲ ኺረኽቡን ብብዝሒ ምእንቲ ኺረኽብዋን እየ መጺአ።
- (ዮሃ 8፡23,24) ንሱ ድማ፡ ንስኻትኩም ካብ ታሕቲ ኢኹም፡ በሎም። ኣነ ካብ ላዕሊ እየ: ንስኻትኩም ናይዛ ዓለም ኢኹም፤ ኣነ ናይዛ ዓለም ኣይኮንኩን። 24 ኣነ ንሱ ምዃነይ እንተ ዘይኣመንኩም፡ ብሓጢኣትኩም ክትሞቱ ኢኹም እሞ ፡ ብሓጢኣትኩም ክትሞቱ ኢለኩም ኣለኹ።
- (ዮሃ 5፡39,40) 39 ኣብ ቅዱሳት መጻሕፍቲ ድለዩ፤ ብኣታቶም ናይ ዘለኣለም ህይወት ከም ዘለኩም ይመስለኩም፡ ንሳቶም ድማ ብዛዕባይ ዝምስክሩ እዮም። 40 ህይወት ምእንቲ ኽትረክብሲ፡ ናባይ ኣይክትመጹን ኢኹም።
ክትድሕንን ርግጸኛ ክትከውንን እንተ ደሊኻኸ፧ ነዚ ምግጣም ቀሊል እዩ። ኣብ ገዛእ ርእስኻ ዘይኮነስ ኣብ ኢየሱስ ክርስቶስን ናይ ምትዕራቕ ዕዮኡን እምነትካን እምነትካን ከተቐምጥ የብልካን። ናብኡ ክትምለስ ትኽእል ኢኻ። ተቐቢልካዮን ናብ ህይወትካ እንተ ተቐቢልካዮን ብኡንብኡ ህያብ ዘለኣለማዊ ህይወት ትረክብ። ብመሰረት መጽሓፍ ቅዱስ ኢየሱስ ካብ ኣፍ ልብና ወጻኢ ደው ኢሉ ማዕጾ ክንከፍተሉ እምበር ክንነጽጎ ይጽበ። ተቐቢልኩምዎ እንተ ዄንኩም፡ ናይ ዘለኣለም ህይወት ኣሎኩም፡ ውሉድ ኣምላኽ ድማ ኰንኩም።
- (ራእ 3፡20) 20 እንሆ፡ ኣነ ኣብ ኣፍ ደገ ደው ኢለ እኹሕኩሕ ኣለኹ፡ ሓደ እኳ ድምጸይ ሰሚዑ ማዕጾ እንተ ከፊቱ፡ ናብኡ ክኣቱ እየ ፡ ምስኡ ድማ ክድረር፡ ንሱ ድማ ምሳይ ።
- (ዮሃ 1፡12) ነቶም ዝተቐበልዎ ግና ነቶም ብስሙ ዝኣምኑ ደቂ ኣምላኽ ኪዀኑ ስልጣን ሃቦም።
ጸሎት ድሕነት : ጎይታ ኢየሱስ ናባኻ እምለስ። ኣብ ልዕሌኻ ሓጢኣት ከም ዝገበርኩን ከም ፍቓድካ ከም ዘይነበርኩን እናዘዝ ኣለኹ። እንተኾነ ግን ካብ ሓጢኣተይ ርሒቐ ብምሉእ ልበይ ክስዕበካ እየ ዝደሊ። ከምኡ ውን ሓጢኣተይ ብስርዓትካ ተሓዲጉ ብኣኻ ናይ ዘለኣለም ህይወት ከም ዝረኸብኩ እኣምን። ስለቲ ዝሃብካኒ ድሕነት የመስግነካ ኣለኹ። ኣሜን።
References:
1. Cit. from "Jälleensyntyminen vai ruumiin ylösnousemus", Mark Albrecht, p. 123 2. Rabindranath R. Maharaj: Gurun kuolema (Death of a Guru), p. 160-162 3. Matleena Pinola: Pai-pai, p. 129 4. Toivo Koskikallio: Kullattu Budha, p. 105-108 5. Science, 3.3.1961, p. 624 6. Don Richardson: Iankaikkisuus heidän sydämissään, p. 96 7. Malcolm Muggeridge: Jesus Rediscovered. Pyramid 1969 8. Rabindranath R. Maharaj: Gurun kuolema (Death of a Guru), p. 113,114 9. Toivo Koskikallio: Kullattu Budha, p. 208,209
|
Jesus is the way, the truth and the life
Grap to eternal life!
|
Other Google Translate machine translations:
ሚልዮናት ዓመታት / ዳይኖሰር / ፍልቀት ደቂ ሰባት? |
