|
|
|
This is a machine translation made by Google Translate and has not been checked. There may be errors in the text. On the right, there are more links to translations made by Google Translate. In addition, you can read other articles in your own language when you go to my English website (Jari's writings), select an article there and transfer its web address to Google Translate (https://translate.google.com/?sl=en&tl=fi&op=websites).
Budawan Budismowanchu icha Jesuschu?
Budista yachachikuykuna repasopi. ¿Cheqaqchu icha manachu?
Askhan idoloyoq kanku culturapi, pukllaykunapipas. Paykunaqa kanmanmi musiku ruwaqkuna, actorkuna, piluta hayt'aq utaq huk quyllurkuna allinta aypasqa. Paykunata, ruwasqankutapas allinta qatipanku, allin ruwasqankupas, kawsayninkupas interesakuq kasqanrayku. Pukllaykunamanta, culturamanta quyllurkuna huk tiempoña ancha riqsisqa kanman chaypas, manam tupachiyta atichwanchu religionpi hinaspa espiritualpi yanapakuqkunawan, paykunapa yachachisqankum chunka miraykunata yanaparqa. Kay qillqasqapiqa, Budamanta, Budista religionmanta, hinallataq Jesusmanta, kristiyanu iñiymanta ima yuyaymanaymi. ¿Imapas kanmanchu Budapa yachachikuyninkunapi otaq Jesucristopi iñisqanpas? ¿Imapitaq mana kaqllachu yachachisqanku, maymanta hamusqanku, maypitaq hapipakunayki? Qatiqninpiqa chaykunamantam yachasunchik. Qallariypiqa budismo nisqapi teqsimuyuntinpa qallariyninmanta, kawsaypa sasachakuyninmanta t’aqwirinchismi.
Budismo nisqapi teqsimuyuntinpa, kawsaypa qallariyninmanta sasachakuy. Ñawpaqtaqa, allinmi kanman budismo religionqa Diospi mana iñiq religion kasqanta qhawariy. Chayqa, kunan tiempopi budista runakunaqa Budamanta mañakunkumanpas otaq ruwayninkupi rikch’ayninta yupaychankuman chaypas, budismo religionqa manan reqsinchu cheqaq kamaq dios kasqanmanta. Budista religionniyoq runakunaqa manan creenkuchu Kamaq kasqanpi. Kaypin kashan budismo religionpa ñawpaq kaq sasachakuynin, chaymi mana Diospi creeq religionwan kaqlla. Imaraykuchus kay qatiq imakuna sapa p’unchaw ñawinchikwan utaq telescopio yanapayninwan qhaway atisqanchikqa mana sapa kutichu karqa. Paykunaqa mayninpiqa nacerqankuchá:
• Galaxiakunapas quyllurkunapas manam sapa kutichu karqa, mana chayqa radiacionninkuqa tukukunmanmi karqa • Planetakuna, killakunapas manan sapa kutichu karqanku, kunankamapas nina rawray ruwayniyoq kasqanrayku, mana sayaq • Kay planetapi kawsayqa manan sapa kutichu karqan, Pachamamapi kawsayqa Intiman watasqa kasqanrayku, chaymi mana wiñaypaqchu Pachamamataqa q’oñichinman karqan. Mana chayqa, energía nisqa waqaychasqanqa tukusqañan kanman karqan.
Tukuchiyqa kaymi: universopas kawsaypas allintachá qallarirqan relojkuna qallariqtin. Kayqa allin yuyaywanmi, chaytan mana Diospi creeq cientificokunapas reqsikunku otaq reqsikunanku. Yaqapaschá Diospa unanchasqanwan mana acuerdopichu kanku, ichaqa manan negayta atinkumanchu kawsaypas teqsimuyuntinpas qallariyniyoq kasqanta. Budismowan Diospi mana iñiywanpas sasachakuyqa ñawpaq kaqkuna imayna paqarimusqanmantapunim. Ejemplopaq, manan imapaqpas valenchu nisunman, universoqa mana imamantan sapallan hatarirqan, hatun t’oqyaypi, matemáticas nisqapi mana atikuq kasqanrayku. Chayqa, qallariypi mana imapas karqanchu - mana imapas kaqtinqa - manan imapas chaymanta paqarimuyta atikunmanchu. Mana imamantapas manam imatapas hurquyta atikunmanchu, chaymi hatun t'uqyay yuyayqa yupay yachaypa, natural kamachiykunapa contranpi kachkan. Chhaynapin Diospi mana creeq runakunapas, Budata qatikuqkunapas mana purina ñanpichu kashanku, galaxiakuna, ch’askakuna, planetakuna, killakuna ima kasqanmanta imaraykupas tariyta munaspanku. Yaqapaschá hukniray teoría nisqayoq kanku maymanta hamusqankumanta, ichaqa manan chay teoría nisqakunaqa ruwaypi qhawariykunapichu, ciencia nisqapipas sayarin, aswanpas imaginacionpi. Chaynallataqmi kawsaypa nacesqanpas. Chaytaqa manan mayqen Diospi creeq cientificopas sut’inchayta atinmanchu. Kikinmanta nacesqanqa mana atikuqmi, kawsayllam kawsayta apamunman. Kay kamachiymantaqa manam ima excepciones nisqapas tarikunchu. Ñawpaq kaq kawsaykunamanta rimaspaqa, kayqa sut’itan riman kamaq diosmanta, imaynan Biblia sut’ita yachachin hina. Payqa unanchasqanmanta t'aqasqa kashan:
- (Gen 1:1) Qallariypiqa Diosmi hanaq pachata kay pachatapas kamarqan.
- (Isaias 66:1,2) 1 Señor Diosmi nirqan: Hanaq pachaqa kamachikuy tiyanaymi, hallp'ataq chaki sayanaymi. ¿Maypitaq samayniyqa kachkan? 2 Tukuy chaykunataqa makiymi ruwarqan, tukuy imaymanakunatapas , nispan Señor Diosqa nirqan, ichaqa kay runatan qhawarisaq, wakcha runata, llakisqa espiritutawan, simiyta uyarispa khatatataspa.
- (Ap 14:7) 7 Chaymi kallpawan niran: —Diosta manchakuychis , payta hatunchaychis, nispa. Juzgakunan horaqa chayamunñan, yupaychaychis hanaq pachata, kay pachata, lamar-qochata, unu pukyukunatapas kamaq runata .
Budismo nisqapi musuqmanta runayakuy. Hawapin nirqanku budismo religionqa cristianokunaq, teísta nisqakunaq hamut’ayninmanta imayna hukniray kasqanmanta. Budismo nisqapiqa manan kanchu tukuy imata kamaq, kamasqan kamasqakunamanta t’aqasqa Diosqa. Kay yuyaypiqa, budismo religionqa hinduismo nisqaman rikch’akuq religionmi, chay religionpas manan ima yuyayniyoqpaschu tukuy atiyniyoq kamaq diosmanta. Budismo religionpas hinduismo hinan reencarnación nisqa yachachikuyniyoq. Chay yachachikuyqa occidental nacionkunamanpas mast’arikurqanmi, chaypin yachachikun Mosoq Pacha nisqa movimiento nisqapi. Occidente nacionkunapiqa yaqa 25% runakunan creenku reincarnación nisqapi. India nacionpipas, Asia lawpi huk nacionkunapipas chay yachachikuyqa aswan achkam. Reincarnación nisqa yuyayqa, kawsayninchikqa mana tukukuq muyu kasqanpi iñisqanchikmantam. Kay yachachikuyman hinaqa, llapa runan kay pachapi yapamanta yapamanta nacespa, ñawpaq kawsayninpi imayna kawsasqanman hina mosoq runaman tukupuyta chaskikun. Kunan punchawkunapi tukuy mana allin pasawasqanchikqa ñawpaq sucedesqanpa rurunmi kanan, chaymi kunanqa ñawpaq tarpusqanchikta cosechananchik. Runa k’anchayta rikuspallan, Budaq rikusqan hina, reencarnación ciclomanta kacharichisqa kanqa. Ichaqa imatan yuyaykunanchis reencarnación nisqamanta, budista nisqa versión nisqamantawan, chaypin yuyaymanasun qatiqninpi:
¿Imanasqataq mana yuyarinchikchu? Ñawpaq kaq tapukuyqa tupanmi reencarnación nisqa allin kasqanmanta. ¿Chaynachu ñawpaq kawsaykunamanta mana imatapas yuyarisqanchikrayku? Sichus cheqaqtapuni qhepanchispi huk cadena ñawpaq kawsayniyoq kanchis chayqa, ¿manachu suyasunman chaymanta askha sucesokunata yuyarinanchista - ayllu kawsaywan, yachaywasipi, tiyasqanchiswan, llank’anawan, kusirikuywan ima tupaq? Ichaqa, ¿imaraykutaq mana yuyarinchikchu? ¿Manachu qonqasqa kasqanchikqa sutilla qawachin ñawpaq kawsaykuna mana haykapipas kasqanmanta? H. B. Blavatskypas, Sociedad Teosófica nisqa organizacionta paqarichiqqa, yaqapaschá 19 siglopi Occidente nacionpi reencarnación nisqa yachachikuyta aswan reqsichikuq runapas, chaytan reqsikurqan, chaymi qonqapusqanchis:
Ichapas nisunman wañuq runaq kawsayninpiqa manan kanchu almaq, cuerpoq chhayna ñak’ariynin, manataqmi kanmanchu ima huchaq rurunpas, consecuencianpas, ñawpaq kawsaypi ruwasqa. Ichaqa huk ladomantaq, kunan kawsayninpiqa manan chaykunamanta huk yuyariyllapas kanchu. (1) .
Cheqaqmi, ejemplopaq, Buda runaqa k’anchariypi tarikusqanpin ñawpaq kawsayninta yuyarirqan, Mosoq Pachamanta wakin runakunapas chay hinatan ninku. Ichaqa sasachakuyqa manan pipas kaykunata yuyarinchu estado normal nisqapi maypichus ruwanchis yuyaykunchis ima. Kayqa manan Budawanpas pasarqanchu, ichaqa necesitarqanmi huk k’anchay experienciata maypichus yuyarirqan 100.000 más ñawpaq kawsayninkunata, Pali qelqakunaman hina (C. Scott Littleton: Idän uskonnot, p. 72 / Inti lluqsimuy yachay). Ichaqa, k’anchaypi experienciakunaq, ñawpaq kawsay yuyariykunaq sasachakuyninqa, imayna confianapaq hina kasqanmi. Llapanchismi yuyayniyoq, imaginacionniyoq, mosqoyniyoq ima, chaypin rikusunman askha clase aventurakunata, mosqoypi cheqaqman rikch’akuq ichaqa manan hayk’aqpas rikusqanchis. Kaymi qawachin musquykunapipas, yuyaypipas mana llapanpi hapipakunanchikta. Engaño ruway atiyqa kanmi. Imaynatachus kay k’anchaymanta experienciakuna rikhurimun chaymanjina ruwakun. En general, huk runaqa watakunañam contemplacion/meditacionta ruwarqa chaymi tukupaypi aparun chay sutichasqa experiencia de luz nisqaman. Chayqa karqan Budawan, payqa askha watakunan ukhu yuyaymanaypi karqan, ichaqa sumaqmi islam religionpa Profeta Muhammadpas religioso yuyaymanaypi llank’asqan, rikuykunata, revelacionkunatapas chaskiyta qallariqtin. Chaynatam huk achka religionkunapas qallarirqaku. Ejemplopaq, Japón nacionpi kaq askha religioso t’aqakunan kay ruwaywan nacerqanku, chaypin pipas ñawpaqta unayta yuyaymanarqan, chaymantataq revelacionta chaskirqan, chaymanmi chay movimientoqa hatarichisqa kashan. Chaymantapas, reparanapaqmi, wakinkuna unay tiempo yuyaymanasqankurayku imapas pasasqanqa drogakunapa yanapayninwanmi rikurirurqa. Drogakuna llamk’aqkuna experiencias delusionales kaqwan k’anchaymanta kankuman rikch’akuq kay unay pacha yuyaymanaqkuna kaqwan chanta rikunkuman imakunatachus mana chaypi kaqta, esquizofrenia kaqwan runakuna hina. Ñuqa kikiymi iñini hinaspa entiendeni chiqapmantaqa Satanaspas millay espiritukunapa pachanpas runakunata engañachkanku kay rikuykunawan hinaspa k’anchay experienciakunawan. Ñawpaq hindu guru Rabindranath R. Maharajpas chay hinallataqmi rimarirqan. Pay kikinmi askha watakuna yuyaymanayta ensayarqan, chayraykun pantasqa rikuykunata rikurqan. Jesucristoman kutirisqan qhepallamanmi admirakuran drogakuqkunapas pay hina experienciayoq kasqankuta. Kay ejemplon rikuchin imaynatas tapunapaq hina kanman confianapaq p.h. Budaq otaq huk runakunaq willakuyninkunapi ñawpaq kawsayninkumanta willaqtinku otaq k’anchariy nisqa experienciakuna unay yuyaymanaywan otaq drogakunawan aypasqanku:
Chaynapim aswan achka drogakuqkunawan tupayta qallaykurqani hinaspam admirakuypaq tarirurqani: ¡Wakinkum drogakuspankupas chayna experienciata tarirqaku, imaynam yoga ruwasqaypi hinaspa yuyaymanasqay punchawpi hina! Admirakurqanim uyarispay “sumaq hinaspa hawka pacha” LSD yanapayninwan yaykuyta atisqankumanta willakusqankuta; huk pacha mayqinchus' psicodélico rikuykunata, llimp'ikunata ima ancha riqsisqa karqani. Arí, askhan paykunamantapas mana allin experienciakunatan pasarqanku, ichaqa yaqa llapan drogakuqkunan mana munarqankuchu ñoqa hina kay advertenciakunata qhawariyta, yoga ruwashaspa. “Manan necesitarqanichu sustanciakunata huk pachakunamanta nitaq sobrenatural serkunamanta rikuykunata qhawanaypaq nitaq universowan hukllachasqa kayta sientenaypaq nitaq “Dios kasqayta” sientenaypaq, paykunaman nirqani. “Tukuy chaykunataqa transcendental meditación nisqawanmi ayparqani. Ichaqa llullakuymi karqan, millay espiritukunaq q’otusqanmi karqan, yuyayniyta kamachikuyniymanta kacharichisqaypi atipawanankupaq. Engañasqam kachkankichik. Chay thak kayta, kusikuyta ima maskhasqaykiqa Cristowanmi”, nispa. Imamanta rimasqayta yachasqayrayku hinaspa kikiypas mana drogakuspay chayta rikusqayraykum, chay drogakuqkunamanta achka runakuna rimasqayta allinpaq hapirqaku. ... Yacharqanim drogakuna concienciapi cambiokunata apamusqanmanta, chaykunaqa rikchakuqmi yuyaymanaspa. Paykunan supaykunaman umanchispi neuronakunata cambianankupaq yanaparqanku, cheqaqman rikch’akuq imaymana experienciakunatataq paqarichirqanku, cheqaqpiqa engañaq pantachiykunan karqan. Chay kikin millay espiritukuna, aswan ukhu yuyaymanayman pusawaqniy, atiyniypi hap’inaypaq, sut’inmi droga movimientoq qhepanpipas karqanku kikin satanpa razonninrayku. (2) .
Hindu, occidental qhawariywan ch’aqway. Sichus reincarnación cheqaq kanman hinaspa llapa runakunaq asunton kanman chayqa, yaqapaschá llapa runapas chhaynata yachachinkuman. Ichaqa manan chhaynachu, ichaqa budistakunan huknirayta yachachinku, ejemplopaq, hindukunamanta otaq occidental Mosoq Pacha movimientopi kaqkunamantaqa. Chay chikan kayninkunaqa kay asuntokunapipas rikurinmi:
• Occidental yuyaypiqa, runaqa tukuy pacha runa hina qhipakusqanpi iñikun. Aswanpas hinduistakunaq, budistakunaq yuyaykusqankupipas, runaqa uywa hina otaq yura hinapas nacekunmanmi. Kay qillqasqaqa budista hamut'aymantam willakun:
Killapa tukupay punchawninpim espiritukunaqa sapakamapa tiyasqankuman kutinku ukhu pachapi, saksasqa hinaspa saksasqa. Kui-espíritukuna, ñawpaq espiritukuna ima, espiritukunaq punkun qhepapi huk watatawan wisq’asqa kanqaku. Wakinqa chunka salakunamanmi kutipunku sentenciata hinalla hunt’anankupaq. Wakinqa suyashankun kay pachapi otaq occidental hanaq pachapi wakmanta runayachisqa kanankuta. Chunka kaq salamantan urmaykunki reencarnación nisqa ruedaman, chaynintan kay pachaman kutispa nacenki. Wakinqa naceqmi allin runakuna, wakintaq mana allin, wakin animalkuna otaq yurakunapas. (3) .
• Ñawpaq rimaypiqa budista runakuna infiernopi imayna creesqankumantan rimasharqan. Huk ladumantaq, Occidentepi hindukuna, Musuq pacha movimientota qatiqkunapas, yaqa llapanpi mana infiernopi iñinkuchu. Paykunaqa neganku infierno kasqanmanta. Kaypiqa huk contradiccionmi kachkan reencarnación nisqamanta hukniray hamutaykunapa. Budismo nisqapipas tawa hanaq pacha icha paraisokuna kan: Uray, Urin, Inti lluqsimuy, Occidente hanaq pacha. Budaqa chaykunamanta qhipa kaqpi kasqanpi iñikun. Huk ladumantaq, hindukuna, Musuq pacha kuyuyta qatiqkunapas, mana budistakuna hinachu kay asuntopi iñinku.
• Reincarnación nisqa ciclomanta lluqsinapaqqa hukniraymi hinduismo nisqapi, budismo nisqapipas. Hindu runakunaqa yachachinku, pipas dios kayninta, Brahmanwan tupaynintapas reparaspaqa, reencarnación nisqa ciclomanta kacharichisqa kasqanmanta. Aswanpas Budaqa tawa cheqaq yachachikuykunatan yachachirqan (1. Kawsayqa ñak’ariymi 2. Ñak’ariyqa kawsana munaywanmi paqarin 3. Ñak’ariyqa kacharichikunmanmi kawsay munayta wañuchispalla 4. Kawsay munayqa wañuchikunmanmi allin ñanta purispa), qhepa kaqmi, pusaq t’aqa qespikuy ñan, chaymi kacharichisqa kay. Chaypin kashan: allin iñiy, allin munay, allin rimay, allin kawsay, allin kawsay, allin kallpachakuy, allin yuyariy, allin yuyaymanay ima. Chhaynapin Budaq kay yachachikuyninqa hindukunaq yachachikuyninwan contranpi kashan, ¿Ima nisunmantaq Mosoq Pacha kuyuypi occidental runakunaq qhawarisqankumanta? Chay runakunaqa iñinkumanmi runaq dios kayninpi, hindukunaq creesqankuman hina, ichaqa kay asunto reparaypas, reencarnación nisqapi imayna kasqanmantapas manan hinduismo nisqapi hinachu yachachikun. Occidente nacionkunapiqa, aswanqa allin yuyaywanmi reencarnación nisqamanta yachachikunman. Reincarnación nisqataqa huk oportunidad hinam qawanku, manam hinduismo hinaspa budismo nisqapi hinachu ñakay hina. Chaykunan kanku contradicciones nisqakuna reencarnación nisqa yachachikuypa muyuriqninpi.
¿Imaynatataq karma kamachikuy llamkan? Reincarnación yachachikuypa huknin pakasqa yachayninqa karma kamachikuymi, chaymi rikurin budismopi, hinduismopi, kaypi Occidentepi Mosoq Pacha kuyuypipas. Común entiendesqankuman hinaqa, karma kamachikuyqa premiananmi, castiganantaqmi ñawpaq runaman tukusqanpi imayna kawsasqanman hina. Sichus pipas mana allin ruwaykunata ruwarqan otaq mana allin yuyaykunata yuyaykurqan chayqa, mana allin consecuencian kan; allin yuyaykunata, ruraykunatapash alli ruraytami ruran. Ichaqa adivinanzaqa, ¿imaynatataq mana runaq kamachikuynin chhaynata llank’anman? Mana runaq kallpanpas kamachikuypas manan yuyayta atinmanchu, ruwaykunaq allin kayninta t’aqayta atinmanchu, nitaqmi runaq ima ruwasqantapas yuyariyta atinmanchu - imaynan kay pacha kamachiy qelqapas mana chhaynata llank’ayta atinmanchu, ichaqa kamachikuy hunt’aqmi, sapan runaq runan, necesitakunpuni; kamachiyllaqa manan chaytaqa ruwanchu. Ley impersonal nisqapas manan atinmanchu hamuq kawsayninchispaq plankunata ruwayta nitaq ima condicionkunapichus nacenanchista, kawsananchistapas. Chay ruwaykuna tapusqaqa sapa kutim huk personalidadta mañakun, chaymi karma kamachikuyqa mana. Huk kamachikuyllaqa manan chhaynataqa llank’anmanchu. Huk sasachakuytaqmi, sichus karma kamachikuyqa ñawpaq kawsayninchispi imayna kawsasqanchisman hina premiawanchis, muchuchiwanchis chayqa, ¿imaraykutaq mana ñawpaq kawsayninchismanta imatapas yuyarinchischu - kayqa hawapi nisqañan karqan? Sichus ñawpaq kawsayninchisman hina muchuchisqa kanchis chayqa, llapa runan yachanan imaraykuchus pasawanchis chayta. ¿Ima basetaq kanman imayna kaptinpas, sichus mana allintachu muchuchinapaq razonkuna kanman? Kayqa huknin sasachakuymi reencarnación nisqa yachachikuypi.
¿Imaynatataq qallariypi - maymantataq mana allin Karma hamurqa? Ñawpaqtaqa willakurqanmi imaynatas teqsimuyuntin kawsaypas qallariyniyoq kasqankuta. Manan wiñaypaqchu, manan sapa kutichu karqanku, ichaqa cheqaq qallariyniyoqmi kanku. Kaypi hapipakuspam tapukuy rikurimun, ¿maymantataq hamurqa mana allin Karma? ¿Imaynataq kay pachaman hamunman karqa kay pachapi mana kawsay kaptinqa? Chayqa, mana kawsay kaptinqa, mana allin karmaqa manam mana allin ruwaykunapa rurun hinachu hatarinman karqa, nitaq allin karmapas. Chiqamanta, sapa runa, unanchasqa ima, mana pantasqaña kankuman karqa, manataq wakmanta runayaymanta ciclota pasanankuchu karqa. ¿Imaynataq reencarnacionpa muyuynin - chiqap kaptinqa - paqarimunman karqa, ñawpaq kawsaykunamanta mana allin Karmalla chayta paqarichisqanrayku hinaspa takyachisqanrayku? ¿Imataq qallarichirqan? Kay qatiq willakuymi ñawpaq asuntomanta sut’inchashan. Chayqa llamiykuchkanmi imaynatam chay muyuyta chawpimanta qallarichwan, nisunman, ichaqa manam kikin qallariypa sasachakuyninmantachu qawarin. Willakuypiqa qillqaqqa budista monjekunawanmi riman:
Pu-ör-an llaqtapi budista yupaychana wasipin huk t’aqa monjekunawan tiyaykurqani. Chay rimanakuyqa maymantan runaq espiritun hamun chay tapukuyman tukupurqan. (...) Huknin monjemi quwarqa unay hinaspa allinta sut’inchawarqa hatun kawsay ciclomanta, chaymi waranqantin millon watakunapi sapa kuti purin, musuq formakunapi rikurispan, aswan altoman utaq urayman hamuspan, sapakamapa ruwayninpa allin kasqanman hina. Kay kutichiy mana kusichiwaptin, huknin monje kutichirqa: "Almaqa Budamanta hamurqa inti chinkaykuy hanaq pachamanta" Hinaptinmi tapurqani: "Maymantam Buda hamun hinaspa imaynatataq runapa alman paymanta hamun?", yapamantam huk hatun yachachikuy karqa ñawpaq hinaspa hamuq Budakunamanta, paykunam qatinakunqaku unay pachamanta, mana tukukuq ciclo hina. ichaqa manan qallariymantapachachu. Ñam kanki huk Buda kay pachaman naceq chaymanta huk huk Buda listo kanki. Huk hunt’asqa runayoqmi kanki, payqa mana tukukuq tiempotan ciclonta pasashan”, nispa. Tapukusqayman sut’i, pisi kutichiyta tariyta munarqani: maymantataq hamurqanku ñawpaq runa, ñawpaq Buda ima? ¿Maymantataq qallarirqa hatun wiñariy muyu? (...) Mana mayqin monjepas kutichisqachu, llapanku upallalla karqanku. Huk ratomantataq nirqani: "Kayta willasqayki, manaña ñoqa hina religiontachu qhawanki chaypas. Kawsay qallariyqa Diosmi. Payqa manan Budaykichis hinachu, paykunan mana tukukuq serie hina qatinakunku hatun ciclo de desarrollo nisqapi ichaqa wiñaypaqmi kaqlla, mana cambiaqtaqmi. Payqa llapanpa qallariyninmi, Paymantataqmi hamun runaq espiritunpa qallariynin". (...) Manam yachanichu kutichisqay paykunata satisfacerqachu icha manachu. Ichaqa, huk posibilidadta tarirqani paykunawan rimanaypaq kawsaypa paqarisqanmanta, kawsaq Diosmanta, paypa kaynin sapallanmi huk tapukuyta allichayta atin maymanta kawsaymanta, teqsimuyuntinpa paqarimusqanmantawan. (4) .
Pachak Waranqa Budapa Kawsaynin. Ñawpaqtaqa willakurqanmi imaynatas Buda iñikun 100.000 ñawpaq kawsayninkunata yuyarirqan k’anchariypi experiencianpi. Kaymantaqa rimakunmi pali simipi budista qillqakunapi (C. Scott Littleton: Idän uskonnot, p. 72 / Inti lluqsimuy yachay). Ichaqa kay asuntomantaqa allintam qawarichwan. Ejemplopaq, runakunaq historianmantaqa yaqa 5000 wata ñawpaqtaraqmi yachakun (chayqa yaqa 6000 watamanmi chayan, chaytaqa Bibliaq mirayninmanta willasqanman hinan yachasunman). Chaymanta aswan unay periodokuna hinallataq runaq unay historianmanta suposicionkuna aswan imaginacionmi, confiable willakuymantaqa. Kay Inventor kay método radiocarbono kaqmanta, Profesor W. F. Libby chiqamanta nirqa kay Science Magazine (3/3/1961, p. 624) kay confirmasqa historiaqa ca. 5000 wata ñawpaqta. Payqa rimarqan Egipto kamachiq ayllukunamanta, chiqaptaqa pachak watakuna qhipamanpas kawsarqankuchá (Kaytaqa 3 rakiyuq "Faaraot ja kuninkaat" nisqa seriepim nisqa karqan, Suomen TV nisqapi rikuchisqa 1996 watapi noviembre-diciembre killapi)
Arnold (llamk’aqmasiy)wanmi ñawpaqtaqa admirakurqayku historiaqa 5.000 wata ñawpaqtaraq kasqanmanta yacharuspayku. (...) Sapa kutim leerqaniku kay otaq chay culturamanta otaq sitio arqueológico nisqamanta 20.000 watayoq kasqanmanta. Usqhayllan yacharqayku kay yupaykuna, ñawpaq p’unchaykuna ima mana allintachu yachakusqanmanta, Egipto suyupi Ñawpaq Dinastía nisqa pachaqa cheqaqpiqa aswan ñawpaq historiamanta pacha kasqanmanta, chaytan wakin seguro takyachirqan. (5) .
Runapa historianmanta aswan ñawpaq notakuna kasqanqa yaqa 5.000 watakunallaraqmi. ( El Enciclopedia del Libro Mundial , 1966, 6 kaq tomo, 12 pagina).
Runakunapa mirayninpas manam yanapanchu unay pacha yuyayta. Yupasqankuman hinaqa, sapa 400 watamantam promediopiqa iskay kutita mirarunku (kunan tiempopiqa aswan utqayllaraq). Kayqa niyta munanman, p.h. 4000 wata ñawpaqta kay pachaqa 10 hunumanta pisi runayuq kanan karqan. Kayqa allin yupaymanmi rikchakun, Norteamérica, Sudamérica, Australia hina lawkunapiqa 18 siglomantapacham aswantaqa runakuna yachanku. Ejemplopaq, 18 siglo qallariypiqa Norteamérica nacionpiqa kinsa millón runakunallan tiyarqanku, kunantaq pachak kuti masraq. Kaymi qawachin iskay kimsa pachak watakunallaraq Pachamamapi pisilla runayuq kasqanmanta. Iskay kimsa waranqa watakuna ñawpaqtaqa, XVIII pachakwatamantaqa aswan pisillaraqmi Pachamamapi tiyaqku. Huk ladumantaq, sichus 100.000 wata ñawpaqta 2 runakunalla tiyarqanku, hinallataq runaq iskay kutita yapakusqanqa sapa waranqa watamanta huk kutita karqan (chayqa kunanmantaqa aswan pisillan), kunanqa 2.535.300.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 runakunan kanan. Kayqa mana yuyayniyuq yupaymi kunan pacha 8.000 millones (= 8.000.000.000) nisqawan tupachisqaqa, chaymi qawachin chay tiempopiqa runakunaqa mana kanmanchu karqa. Chayqa qawachinmi runa kaypa paqarimuyninqa aswan hichpallapi kananta, wakin waranqa watakuna ñawpaqtaraq. ¿Imaynatataq tukuy kaykunaqa tupan Budawan hinaspa ñawpaq kawsayninwan nisqankuwan? Pisi rimayllapi, manan atikunmanchu pachak waranqa ñawpaq kawsaykunata kawsanman karqan, runa hinapas, runakuna kay pachapi iskay kinsa waranqa watakunallaraq kasqankurayku. Mana imapaqpas valenchu aswan unay pachakunamanta rimayqa, runaq historianmanta sut’i señalkuna mana aswan mast’arikusqanrayku. Huk ladumantaq, unay pachakunapi iñiq Diospi mana iñiq cientificokunapi iñisunman chayqa, pachak millón watakunan kay Pachapi huklla celulayoq kawsaylla kanan karqan, 500-600 millón watakuna ñawpaqtaraq, lamar-qochaq patanpi aswan sasachakuyniyoq kawsaykuna rikhurimurqan. Tapukuyqa kaymi: sichus huk celulayoq kawsaylla karqan, chaymantataq lamar-qochaq patanpi uywakuna, ¿imatan chay kawsaqkuna yacharqanku reencarnación nisqa ciclopi? ¿Imaynatataq allin karmata hapirqaku utaq mana allin karma huñunakurqakuchu huk celulayuq utaq lamar quchapa patanpi uywakuna hina kawsachkaspanku? Ñoqa kikiypas manan creenichu millonninpi watakunamanta ateo cientificokunaq nisqankupi, chaykunatan qhawarini Satanaspa llullakuyninta hina, ichaqa evolución nisqa teoría nisqawan millonninpi watakunata, reencarnación nisqa yachachikuywan ima huñunki chayqa, chhayna sasachakuykunawanmi tupanayki.
Kawsay amachay kamachiy. Budismo religionqa allin yachachikuyniyuqmi allin kawsaymanta, ahinataq mana suwakuy, mana wasanchay hucha, mana llullakuy utaq machachiq tragokunata tomay. Kay yachachikuykunaqa manam hukniraqchu, ejemplopaq, Jesuspa hinaspa apostolkunapa yachachikuyninmantaqa, sentido moralqa llapa runakunapaqmi. Inti lluqsimuypipas, Occidentepipas, naturalmentem entiendenchik ima allin hinaspa mana allin comportamiento kasqanmanta. Budismo religionpa huknin yachachikuyninpas, manam mayqin kawsaqtapas wañuchinaykichu. Kayqa Bibliaq yachachiyninwanmi tupan, Bibliapi huknin kamachikuymi "Ama wañuchinkichu" nispa. Ichaqa, budismo nisqapiqa niyta munantaqmi, mana mayqin kawsaqtapas wañuchinaykichu, chaymi runamanta aswanta, huk kawsaqkunata, ahinataq uywakunatapas. Chayraykum budista monjekunaqa vegetariano nisqa mikuyllata mikunku. ¿Imaynapin chayri tupan wakmanta runaman tukupuywan? Pisi rimayllapi, budista runakunaqa yuyanku, sichus pipas kay kawsaypi wañuchinman, ejemplopaq, kuchita otaq ch’uspita chayqa, kikin runaqa qhepa kawsaypin kuchi otaq ch’uspi hina nacenqa. Kawsaq runata wañuchiptin muchuchiymi. Ichaqa kaytan mast’arisunman kay tapukuywan: ¿Imataq kanman huk runa qhapaq, allin ruwaq, kusisqa runata wañuchiqtin, ¿imataq kanqa hamuq kawsaypi destinon? ¿Kikin runapas hamuq kawsaypi qhapaq, allin ruwaq, kusisqa runachu kanqa? Icha, ¿imataq paywan kanqa? ¿Kikin budistakunachu yuyaykurqanku chay hina kaqkunapi, chay yachachikuyta sapa kutilla hunt’aqtinkuqa? Huk ladumantaq, budista monjekuna, Buda qatikuqkunapas manan sapa kutichu qatikunku kawsayta amachanapaq kamachikuyta. Paykunaqa ahinataq yakuta timpuchiyta atinku maypichus waranqa waranqa bacterias chinkachisqa kanman. Bacteriakunapas runa hina kawsaqkunam, chaymi ruwaypiqa mana atikunchu sapa kuti kawsayta amachanapaq kamachikuyta qatipayta.
Buda hinaspa ñak’ariy sasachakuy. Budaq kawsayninmanta willakuyqa, qhapaq kamachikuqpa churinmi karqan, paymi qhapaq wasinta, warminta, huch’uy churintapas saqerqan runa kayninpa llakikuyninta, ñak’ariynintapas allichayta maskhananpaq. Unqusqa machu runata, wakcha monjeta, wañusqa runata rikuspan Budaq religionninpi rikch’ariyninta yanapasqa. Chayraykun unay tiempo maskhayta qallarirqan, chaypin askha watakuna asceta hina kawsay karqan, yuyaymanaypas. Paykunawanmi kallpachakurqan imarayku ñak’arisqanchista maskhananpaq, imaynatas chay ñak’arisqanchismanta lloqsisunman chayta. Hinaspa, ¿imamantataq cristianokuna yachachinku? Huk rikchaq qallariykunamantam qallarin. Ñawpaqtaqa, imamantachus unquykuna, hucha, ñak’ariy ima kasqanmanta, Bibliap 3 kaq capitulonpi rimasqaña kachkan. Willanmi Adanpa lliw mirayninkuna urmasqankumanta. Pabloqa kay temamantan kay hinata qelqarqan, chaymi nin, imaynatas hucha kay pachaman hamurqan Adanpa urmasqanwan:
- (Rom 5:12) Imanaqtintaq, huk runallawan hucha kay pachaman haykurqan, wañuytaq huchawan; chay hinataq wañuy llapa runakunaman pasarqan, llapanku huchallikusqankurayku : 15 Ichaqa manan huchallikuq hinachu, chhaynallataqmi mana qolqellapaq qokuypas. Huk runaq huchallikusqanrayku askha runakuna wañusqaña kankuman chayqa , aswan askharaqmi Diospa khuyapayakuynin, khuyapayakuyninpas askha runakunaman yapakurqan. 17 Huk runaq huchallikusqanwan huk runalla wañuy kamachikuqtinqa ; aswan askha khuyapayakuyta, chanin kay qokuytapas chaskiqkunaqa, huklla Jesucristowanmi kawsaypi kamachikunqaku). 18 Chhaynaqa, imaynan huk juzgasqalla juzgasqa kaspa llapa runakuna huchachasqa karqanku. chhaynallataqmi huk runapa chanin kayninwan mana qolqellapaq qokuyqa llapa runakunaman hamurqan, kawsanankupaq chaninchasqa kanankupaq. 19 Imaynan huk runaq mana kasukusqanrayku askha runakuna huchasapaman tukupurqanku , chhaynatan huk runaq kasukusqanwan askha runakuna chanin kanqaku.
Adanpa urmasqanwan hucha kay pachaman hamusqanmi aswan allinqa, kay pachapi ñak’ariy, millay, wañuy ima. Reparanapaqmi, achka llaqtakunapas chayna willakuyniyuqmi kanku, ñawpaq quri pachamanta, chaypim tukuy imapas allinta rirqa. Chayqa qawachinmi paraisomanta willakuyqa manam cristiano religionpa hinaspa judaísmo religionpallachu kasqanmanta, aswanqa huk religionkunapipas, huk culturakunapipas rikurisqanmantam. Runa kaypa común tradicionninmanta tapukuymi, kay pachapi imaymana llaqtakunapi tarikusqanrayku. Birmania suyupi tiyaq Karen runakunaq tradicionninmi willakun huchaman urmaymanta. Anchatan rikch’akun Bibliaq willakuyninman. Huknin takiyninkupim riman imaynam Y'wa, utaq chiqap Dios, ñawpaqta kay pachata (kamachasqa) kamasqanmanta, chaymanta "prueba ruruta" qawachisqanmanta, ichaqa Mu-kaw-lee iskay runakunata traicionarqa. Chaywanmi runakuna unquywan, machuyaywan, wañuywan ima mana allinpi tarikurqaku. Chay willakuyqa manan anchatachu t’aqakun Génesis libropi willakuymantaqa:
Qallariypiqa Y'wa kay pachaman formata qorqan. Payqa mikhunata, ukyanata ima rikuchirqa. Payqa "prueba ruruta" rikuchirqan. Payqa cheqaq kamachikuykunatan qorqan. Mu-kaw-lee iskay runata traicionarqan. Prueba ruruta mikhunankupaqmi kamachirqa. Paykunaqa manan kasukurqankuchu; mana creerqankuchu Y'wa... Prueba ruruta mikhuspaqa onqoykunawan, machuyaywan, wañuywan ima tuparqanku. (6) .
¿Chhaynaqa, ¿atinmanchu ñak’ariymanta kacharichisqa kayta? Arí, wakinpiqa kay kawsaypiñam. Yaqa llapan ñak’ariyqa huk runawan millay yuyaykusqanraykun otaq munakusqan runakunaq sasachakuyninmanta mana llakikusqanraykun. Kay asuntotaqa mana sasachakuspallam allichanku, chaymi runamasinpa kuyakuyninwan hinaspa runakuna huchankumanta wanakunankupaq. Jesusqa kaykunamantam yachachirqa:
- (Mat 4:17) Chaymantapachan Jesusqa predicayta qallarirqan, hinaspan nirqan: Huchaman kutirimuychis, hanaq pacha qhapaqsuyunqa qayllaykamushanñan .
- (Mat 22:34-40) Ichaqa fariseokunaqa saduceokunata upallachisqanmanta uyarispankun huñunakurqanku. 35 Hinaqtinmi Jesusmanta huknin yachachiq runa, payta wateqaspa tapurqan. 36 Yachachikuq, ¿mayqentaq kamachikuy simipi hatun kamachikuy ? 37 Jesustaq payta nirqan: –Señor Diosniykitan munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy yuyayniykiwan ima, nispa. 38 Kaymi ñawpaq kaq hatun kamachikuy. 39 Iskay kaqtaq kayman rikch’akun: Runamasiykitan munakunki qan kikiykita hina . 40 Kay iskay kamachikuykunapin warkusqa kashan llapa kamachikuy simipas profetakunapas .
Jesuspa ñawpaq yachachikuyninkunata qatikusun chayqa, kay pachapi yaqa llapan ñak’ariykunan huk p’unchayllapi tukupunqa. Budista monjekunan kay sasachakuy allichayta munarqanku ukhuman kutirispa, otaq yuyaymanaspa, monasteriokunaman rispa, ichaqa runakunata munakuspaqa hawanchismanmi dirigina. Kayqa manan sapa kutichu allinta qatipasqa karqan, ancha karuntaqmi hunt’asqa kaymanta, ichaqa Jesuspa yachachikuyninpa esencianmi. Cristianokunaq munakuyninmanta huk ejemplon hospitalkuna, chaykunan yanapan kay pachapi ñak’ariy pisiyananpaq. Ejemplopaq, Indiapi Áfricapipas yaqa llapan hospitalkunan qallarirqanku cristianokunaq misionninkunawan. Sapa kutim kay lawpiqa mana Diospi iñiqkunapas, runamanta yachaqkunapas qawaqku, budistakunapas manam anchatachu llamkarqaku. Inglaterramanta periodista Malcolm Muggeridge (1903-1990), pay kikinpas kay pachamanta runamanta yachaq, ichaqa chaywanpas honrado, chayta repararqan. Payqa qhawarirqanmi imaynatas kay pacha qhawariy culturata afectan chayta:
Indiapi, Áfricapipas askha watakunan pasarqani, iskaynin cheqaskunapin tuparqani askha chanin ruwaykunata, chaykunatan waqaychanku hukniray religionkunaman perteneceq cristianokuna; Ichaqa manan huk kutillatapas tuparqanichu huk hospitalwan otaq orfanatowan, huk organizacion socialistapa purichisqanwan, otaq huk sanatorio leprawan, humanismo nisqapi operaqwan. (7) .
¿Imapin tupan budismo religionwan cristiano religionwan? Budismo religionqa askha imaymanapin tupan cristiano iñiywan. Chayna asuntokunapim kaykuna:
• Moralidad, utaq allin mana allin kaqta hamutay, hukllachasqa imapas. Budismo nisqapipas, cristiano iñiypi hina, yachachikunmi, ama suwakunaykichu, ama wasanchay huchapi purinaykichu, ama llullakunaykichu, manataqmi wañuchinaykichu. Chay yachachikuykunaqa manan imapipas hukniraychu, ejemplopaq, Jesuspa apostolkunaq yachachikuyninmantaqa, manataqmi imapas admirakunapaq hinachu. Razón kay pachapi sapa runa naturalmente allin mana allin comportamientota yuyayniyuq, concienciayuq. Pabloqa kay temamantan kay hinata yachachiran. Paymi rimarqan imaynatas sonqonchispi huk kamachikuy kashan, chaymi allin mana allin kaqta hamut’ay. Pabloq nisqanman hinaqa, imaynatachus Dios runakunata juzgananmantan rimashan:
- (Rom 2:14-16) Kamachikuy Simipi mana kasukuq mana judío runakuna, Kamachikuy Simipi kaqkunata kikinkumanta ruwaqtinku, mana kamachikuy simiyoq kaspankupas, paykuna kikinkupaqmi kamachikuy simi hina kanku. 15 Chaykunan rikuchin sonqonkupi qelqasqa kamachikuy simiq llank’ayninta, concienciankupas testigo kashaqta, yuyayninkupas millay kaqta huchachanakushaspa otaq pampachanakushaspa ; ) 16 Diosqa allin willakuyniyman hina Jesucristowan runakunaq pakasqa yachayninkunata juzgananpaq p'unchaypi .
• Budismo nisqapiqa, runaqa tarpusqantam cosechanan, nispam iñinku. Kayqa cristiano iñiypi yachachikuy hinapunim, Bibliapa nisqanman hina ruwasqanchikmanta kutichinanchikrayku. Bibliaq nisqan hina, kaymi pasanqa qhepa juiciopi:
- (Gal 6: 7) Ama engañachikuychu; Diostaqa manan burlakunkuchu, pipas tarpuqtinqa cosechanqataqmi.
- (Rom 14:12) Chhaynaqa sapankanchismi Diosman cuentata qosunchis.
- (Apo 20:12-15) Hinan rikurqani wañusqakunata, huch’uytapas hatuntapas, Diospa ñawpaqenpi sayashaqta. librokunataq kicharikurqan, huk librotaq kicharikurqan, chaymi kawsay libro, wañusqakunataq juzgasqa karqanku librokunapi qelqasqa kaqkunamanta, ruwasqankuman hina . 13 Lamar-qochataq chaypi kaq wañusqakunata saqepurqan. wañuypas, infiernopas paykunapi kaq wañusqakunatan entregarqanku, sapankankutaq ruwasqankuman hina juzgasqa karqanku . 14 Wañuywan infiernowantaq nina qochaman wikch'uykusqa karqanku. Kaymi iskay kaq wañuy. 15 Kawsay libropi qelqasqata mana tariqtinmi nina qochaman wikch'uykusqa karqan.
• Budismo nisqapiqa infiernopipas iñinku imaynan Jesuspas apostolkunapas yachachirqanku hinata. Budista religionniyoq runakunaqa creenkun runa wañuchiqkuna infiernopi wiñaypaq kanankuta. Bibliaq nisqanman hinaqa, infiernoqa kanmi, llapa mana chanin ruwaqkunapas, Diospa khuyapayakuyninta mana chaskiqkunapas chaymanmi rinqaku:
- (Mat 10:28) Ama manchakuychu cuerpota wañuchiqkunata, ichaqa mana almata wañuchiyta atiqkunataqa, aswanpas manchakuychis infiernopi almatapas cuerpotapas chinkachiyta atiq runata.
- (Ap 22:13-15) Ñoqaqa kani Alfawan Omegawan, qallariypas tukukuypas, ñawpaq kaqpas qhepa kaqpas. 14 Kusisamiyoqmi kamachikuyninkunata hunt'aqkunaqa, kawsay sach'aman derechoyoq kanankupaq, punkukunamanta llaqtaman haykunankupaqwan. 15 Hawapin kashanku allqokuna, layqakuna, qhelli huchapi puriqkuna, runa wañuchiqkuna, idolo yupaychaqkuna, llullakuq munakuqkuna, llullakuqkunapas.
- (Apo 21:6-8) Paytaq niwarqan: Ruwasqañan, nispa. Ñuqaqa Alfawan Omegawanmi kani, qallariypas tukukuypas. Yakunayasqa runamanmi mana qullqillapaq qosaq kawsay yaku pukyuta. 7 Pipas atipaqmi tukuy imatapas herenciata chaskinqa. Diosninmi kasaq, paytaq churiy kanqa, nispa. 8 Ichaqa manchachiqkuna, mana iñiqkuna, millay millay runakuna, wañuchiqkuna, qhelli huchapi puriqkuna, layqakuna, idolo yupaychaqkuna, llapa llullakuna ima, ninawan azufrewan rawrashaq qochapi yanapakunqaku.
¿Imataq hukniray budismo religionmanta cristiano religionmantawan? Budismo religionwan cristianismo religionwan wakin rikch’ayniyoqña kanku chaypas, sut’itan mana kaqllachu kanku. Qatiqninpi chaykunata qhawarisunchis.
• Budismo religionqa reencarnación nisqatam yachachin, chaypim sapa kuti nacespa wañunman. Aswanpas Bibliaq yachachisqanqa kay pachapi huklla kawsayniyoqmi kanchis, chay qhepamantaq juicio kanqa. Hebreos qelqapin qelqasqa kashan:
- (Hebr 9:27) Runakunapaq huk kutilla wañunankupaq churasqa kasqanman hina, chay qhepamantaq juzgasqa kanqa :
¿Ima nisunmantaq Jesuspa yachachikuyninmanta? Hinaspapas manan kay pachapiqa sapa kutillachu wakmanta runayaymanta yachachirqan, aswanpas mosoqmanta naceymantan rimarqan, chayqa hukniraymi. Diosmanta mosoq kawsayta chaskiymi, chaypin runaqa espiritualpi mosoq kamasqaman tukupun. Chayqa pasakunmi huk runa Jesucristoman kutirispan qespichiqnin hina chaskiqtin:
- (Juan 3:1-12) Fariseokunamanta huk runa Nicodemo sutiyuq, judiokunapa kamachiqninmi karqa. 2 Hinaqtinmi Jesusqa tutalla Jesusman asuykuspa nirqan: –Yachachikuq, yachanchismi Diosmanta hamusqayki yachachiq kasqaykita, manan pipas kay milagrokunataqa ruwanmanchu, manachus Dios paywan kaqtinqa, nispa. 3 Jesustaq payta nirqan: –Cheqaqtapunin niykichis: Pipas mana mosoqmanta naceqtinqa manan Diospa qhapaqsuyuntaqa rikunmanchu . 4 Nicodemotaq payta nirqan: –¿Imaynataq runaqa machuyaspa nacenman? ¿Iskay kaq kutipi mamanpa wiksanman haykuspa nacenmanchu? 5 Jesustaq kutichirqan: –Cheqaqtapunin niykichis, manachus pipas unumanta Espiritumantawan nacenqa chayqa, manan Diospa qhapaqsuyunmanqa haykuyta atinmanchu . 6 Aychamanta naceqqa aychan. Espiritumanta naceqpas espiritun. 7 Ama admirakuychu: Mosoqmanta nacenaykipunin , nisqaykimantaqa . 8 Wayraqa may munasqanmanmi wayramun, uyarinkitaqmi chaypa qapariyninta, ichaqa manan yachankichu maymanta hamusqanta mayman risqantapas, chay hinallataqmi Espiritumanta naceq llapa runapas. 9 Nicodemotaq payta nirqan: –¿Imaynataq kaykunaqa kanman? 10 Jesustaq payta nirqan: –¿Israelpi patronachu kanki, manataq chaykunata yachankichu? 11 Cheqaqtapunin niykichis, noqaykuqa yachasqaykutan rimashayku, rikusqaykutapas willayku. Manataqmi testigoykutaqa chaskinkichikchu. 12 Kay pachapi kaqkunata willashaqtiykichis, manataq creenkichischu chayqa, ¿imaynatataq creewaqchis, hanaq pachapi kaqkunata willaqtiy?
- (Juan 1:12,13) Llapallan payta chaskiqkunamanmi atiyta qorqan Diospa wawankuna kanankupaq, sutinpi iñiqkunaman. 13 Chaykunaqa manan yawarmantachu, nitaq aychaq munayninmantachu, nitaq runaq munayninmantachu, aswanpas Diosmantan nacerqanku.
• Nisqanchis hina, budismo nisqapiqa manan kanchu Diosqa tukuy imata kamaq, kamasqankunamanta t’aqasqa. Kay bibliapa qallariy yachachikuyninqa budismo religionpiqa manam kanchu. Budismo religionpipas mana rikukuq imapas Diospa kuyakuyninmi. Chayqa, mana Dios kaqtinqa manan kaypas kanmanchu. Aswanpas Bibliaqa riman Diospa munakuyninmanta, imaynatas Pay kikin munakuyninwan asuykamuwanchis, qespichiyta munawanchistaq. Munakuyninqa sut’itan rikuchikurqan Churin Jesucristowan, 2000 wata ñawpaqta cruzpi huchanchiskunata pampachaqtin. Huchakunaqa manañan hark’asqachu Diospa comunionninman haykunapaq, chaymi pampachayta chaskisunman.
- (1 Juan 4:9,10) Kaypin rikuchikurqan Diospa munakuynin ñoqanchisman , Diosqa sapallan Churinta kay pachaman kachamusqanrayku, paywan kawsananchispaq. 10 Kaypin munakuyqa manan Diosta munakusqanchisraykuchu, aswanpas pay munakuwasqanchismi , Churintataq kachamuwarqanchis huchanchismanta pampachasqa kananpaq .
- (Juan 3:16) Diosqa anchatan munakurqan kay pachata , chaymi sapallan Churinta qorqan, pipas paypi iñiqqa ama wañunanpaq, aswanpas wiñay kawsayniyoq kananpaq.
- (Rom 5:8,10) Ichaqa Diosmi munakuyninta allinpaq qhawariwanchis, huchasaparaq kashaspanchismi Cristoqa ñoqanchisrayku wañurqan . 10 Awqanchis kashaspa, Churinpa wañusqanwan Dioswan allipunachisqa kaspaqa, aswan allipunachisqa kaspaqa, paypa kawsayninwanmi qespichisqa kasunchis.
Kay qatiq citapiqa astawanmi willakun chay temamanta. Kikin Rabindranath R. Maharajpas hinduismo nisqapin kawsarqan, ichaqa chay hinallataqmi budismo religionpipas. Munawaqninchis tukuy atiyniyoq Diosqa manan reqsisqachu nitaq chaskisqachu.
Sillaymanta sayarirqani ripunanpaq. Kay rimanakuyta hinalla ruwayqa manan imapaqpas valerqanchu. Ichaqa chay simikunata rimarirqan, ancha ch’inlla, chaymi hukmanta tiyaykuchiwarqan. “Bibliaqa yachachinmi Diosqa kuyakuq Dios kasqanta. Willayta munani imaynatas Payta reqsirqani chayta”, nispa. Ñuqaqa musphasqam karqani. ¡Manan hayk’aqpas hindu kasqay watakunapiqa uyarirqanichu munakuyniyoq Diosmanta! Munaywanmi uyarirqani. “Munakuwasqanchisraykun aswan asuykachiyta munan”, nispa. Kayqa ñuqatapas musphachiwarqanmi. Hindu runa kaspaymi Diosman asuykuyta munarqani, ichaqa paymi niwachkarqa kuyakuq Dios aswan asuykachiyta munasqanmanta! Molliqa nillarqantaqmi: “Bibliapas yachachiwanchismi huchaqa hark’awanchis Diosman asuykunanchista, hinallataqmi hark’awanchis payta reqsinanchispaqpas. Chayraykun Cristota kachamurqan huchanchiskunarayku wañunanpaq. Hinaspapas pampachayninta chaskispaqa reqsisunmanmi... ” “¡Huk ratuta suyay!”, nispa. Ñuqaqa interrumpirqani. ¿Payqa iñiyniypi iñiyta munachkarqachu ? Piensarqanim imatapas mana allinpaq hapinay kasqanmanta. “Karma nisqapin iñini. Ima tarpusqaykipas cosechanki, chaytaqa manan pipas cambianmanchu. Manam pampachaypiqa iñinichu ni imapipas. ¡Manan atikunmanchu! ¡Ima ruwasqapas ruwasqañam!”, nispa. Molliqa mana manchakuspan nirqan: “Diosmi ichaqa tukuy imatapas ruwayta atin”, nispa. “Payqa imayna pampachawananchispaqmi. Jesusmi nirqan: ‘Ñoqan kani ñanpas, cheqaq-kaypas, kawsaypas, manan pipas Yayamanqa hamunmanchu, aswanpas ñoqawanllan’, nispa. Jesusmi ñan. ¡Juchanchisrayku wañusqanraykun Diosqa pampachawasunman!”, nispa. (7) .
• Nisqanchis hina, budismo religionpiqa kanmi allin moral yachachikuykuna, chaykunaqa manan hukniraychu Jesuspa apostolkunaq yachachikuyninmantaqa. Yaqapaschá mana hukniraychu kanku. Aswanpas hukniraymi budismo religionpiqa runakunaq ruwasqankupi, kawsayninkupipas confiasqanku. "Qespikuy ñanqa ch'uya kawsaypi, kamachisqa kamachiykunata qatispa" hinallataq "runapa qespikuynin kikinwan" (Citaciones del libro Näin puhui Buda / El Catecismo Budista ). Kay qatiqninpi citasqa aswanta willakun chay temamanta. Chaypin huk cristiano misionero budista monjekunawan rimashan. Huk machu monjemi nin wiñay kawsayta tarinapaqqa waranqa wata llamkaymi kanan:
Tukuruspaymi machu monjeqa qawariwarqa, suspirarquspan niwarqa: "Arí, chay yachachikuynikiqa hatunmi hinaspa kuyayllapaqmi uyarinapaq, ichaqa manam chiqapchu kanman. Chiqap kayqa ancha facilmi. Wiñay kawsayta chaskiyqa manam Jesuspi iñiylla hinachu, chaymi niyta munan wiñay kawsayqa huk kawsayllapi tarisqa kanman. Pachak watakunapim llamkayta necesitanki. Pachak watakunapim llamkanayki hinaspa wañunayki hinaspa nacenayki". yapamanta allin ruwaykunata ruwanaykipaq, chaymantataq pachak watakuna qhepaman, allin ruwaykunata hunt’aspa, wiñay kawsayta tarinki, yachachisqaykiqa hatunmi, munakuypaqmi uyarinapaq, ichaqa ancha facilmi cheqaq kananpaq”, nispa. Sichus monjeman niyman karqan kay hinata mañakunan kasqanmanta, ayunananpaq, allin ruwaykunata ruwanan kasqanmantawan chayqa, cheqaqtapunin ninman karqan: “Chaynaqa, chayllatan ruwasaq”, nispa. Ichaqa evangelio nisqan hina: “Señor Jesuspi iñiy, qespichisqa kanki, wiñay kawsayniyoqtaq kanki”, chay hinatan kutichiyqa: chhayna facilmi. (8) .
Ichaqa, ¿ima sasachakuypin kanman pipas ruwasqanpi, t’ikrakusqanpipas confiaqtin? Chay qhepamanmi mana hayk’aqpas qespichisqa kananta segurochu kanqa. Chaymantapas, achka kawsayniyuq kaptinchikqa, aswan aswanmi runapa huchanpa llasayninta yapanku. Kay ñanpiqa manam ancha karumanchu chayanki. Hinaspa, ¿imataq bibliapa yachachisqan? Mosoq Testamentoq paginankunapin askha qelqasqa kashan chaymanta. Chaypa nisqanman hinaqa, llapa runam huchasapa hinaspa pantaq, manataqmi Dioswan tupanchu. Mana imapaqpas valenchu kikillanwan mana atikuq kaqta aypayta munaspaqa. Hukkunamantapas kay versiculokunapim willakun pantaq kasqanchikmanta:
- (Juan 7:19) ... chaywanpas manan mayqenniykichispas kamachikuy simita hunt’ankichu? ...
- (Rom 3:23) Llapallan huchallikuspanku, Diospa hatunchaynin pisiyapunku.
- (Rom 5:12) Imanaqtintaq, huk runallawan hucha kay pachaman haykurqan, wañuytaq huchawan; chay hinataq wañuy llapa runakunaman pasarqan, llapanku huchallikusqankurayku :
Chhaynaqa, ¿imatan allichasunman runaq pantaq kayninmanta, huchasapa kayninmantawan? Chaylla chansaqa huchanchikmanta pampachasqa kananchikpaqmi. Budistakuna, hindukunaq iñisqanku karma kamachikuypiqa manan pampachayqa kanchu, ichaqa kikin tukuy atiyniyoq Dios graciata pampachaytapas qowasunman chayqa, atikunmi. Chhaynaqa, ¿imamantan Dios pampachawanchis? Chaypa kutichiynintaqa tarisunmanmi imaynatas kikin Dios paywan allipunachiwarqanchis churin Jesucristowan. Sucedinmi Jesusqa ñawpaqtaqa mana huchayoq kawsayta kay pachapi kawsarqan, qhepamantaq huchanchiskunata cruzpi aparqan. Chaywanmi sapa runa hucha pampachayta atikun:
- (2 Cor 5:18-20) Tukuy imapas Diosmantan, paymi Jesucristowan allipunachiwarqanchis , allipunachinanchispaqtaq qowarqanchis. 19 Diosqa Cristopi kashaspan kay pachata paywan allipunachirqan , manataqmi huchankuta yuparqanchu. hinaspa allipunachina simita noqaykuman entregawarqanku. 20 Chhaynaqa, Cristopaq embajadorkunan kayku, Diospas noqaykuwan valekushasunkichisman hina .
- (Hechos 10:43) Paymantan llapa profetakuna willanku, paypi iñiqqa, paypi iñiqqa huchanmanta pampachasqa kanqa.
- (Hechos 13:38) Chhaynaqa, wawqe-panaykuna, yachaychis kay runawan hucha pampachasqa kasqaykichista.
Jesucristopi iñispa, paywanmi huchanchiskuna pampachasqa karqan, chayraykun huchanchiskuna pampachayta chaskisunman. Manan ruwaykunatachu necesitan, aswanpas noqanchis kikinchis Diosman kutirikunanchismi, huchanchiskunata willakuspa Jesucristota kawsayninchisman chaskikunanchispaq. Qespikuyqa huk qokuymi, graciataqmi, manan ima ruwaykunapas chaypaqqa ruwakunmanchu. Chay regaloqa imayna kasqanman hinan chaskikun, mana chayqa manan regalochu. Chiqapmi allin ruwaykunata ruwayta atiwaq, ichaqa manam chaykunapiqa hapipakunaykichu. Hukkunamantapas kay versiculokunapin astawan willashan chaymanta:
- (Ef 2:8,9) Diospa khuyapayakuyninwanmi qespichisqa kankichis iñiyniykichiswan. Chaytaq mana qankuna kikiykichismantachu, Diospa qokuyninmi. 9 Amataq ruwaykunamantachu , ama pipas hatunchakunanpaq.
- (Apo 21:5,6) Hinaqtinmi kamachikuy tiyanapi tiyaq runaqa nirqan: –Qhawariy, tukuy imatan mosoqyachisaq, nispa. Paytaq niwarqan: Qelqay, kay simikunaqa cheqaqmi, hunt'aqtaqmi, nispa. 6 Hinaqtinmi Jesusqa niwaran: “Rurasqañan”, nispa. Ñuqaqa Alfawan Omegawanmi kani, qallariypas tukukuypas. Yakunayasqa runamanmi mana qullqillapaq qosaq kawsay yaku pukyuta.
- (Apo 22:17) Espirituwan noviawantaq ninku: Hamuy, nispa. Uyariqqa nichun: Hamuy, nispa. Yakunayasqañataq hamuchun. Pipas munaqqa, mana qolqellapaq kawsay unuta hap’chun .
Huk ñanlla. Kunan pachap huknin kayninmi, runakunaqa llapa iñiykunata kaqllata qhawayta munanku. Nikunmi mana huk ñanlla nitaq cheqaq kaqpas kasqanmanta. Kay fundamentalmente hindu yuyayqa Occidenteman mast'arisqa, Musuq pacha kuyuymanta kaqkunapas, achka budistakunapas iñinku. Chayna yuyaykusqankumanta representantekunaqa llapa religionkunatan kaqllata qhawarinku, huknirayña kaqtinkupas. Ichaqa, Jesusqa manan ima ruwaytapas saqewaranchischu. Paymi niran, paymi ñan, cheqaq kaq, kawsaypas, paywanllan pipas qespichisqa kanman. Kay rimasqanqa, iskay kimsa waranqa wata ñawpaqtaraq rimasqan, huk akllanakunata mana churanchu. Chaykunataqa creenchikmi otaq mana creenchikchu. Ichaqa, sichus cheqaqtapuni Jesus Dios kanman, pay kikinmi wiñay kawsayman rinapaq ñanta wakichirqan chayqa, ¿imaraykutaq payta wikch’upusunman? ¿Imanasqataq payta qipanchananchik, mana kikinchikmanta qespichisqa kananchikpaq seguro kayta atispanchik? Jesuspa paymanta yachachisqankunaqa allintan lloqsimun, kay versiculokunapi:
- (Juan 14:6) Jesustaq payta nirqan: Ñoqan kani ñanpas, cheqaq kaqpas, kawsaypas.
- (Juan 10:9,10) Ñuqam punkuqa kani, ñuqawan pipas yaykuspanmi salvasqa kanqa , yaykuspan lluqsispanmi pastota tarinqa. 10 Suwaqa manan hamunchu, aswanpas suwananpaq, wañuchinanpaq, wañuchinanpaq ima.
- (Juan 8:23,24) Paykunataq niran: Qankunaqa uraymantan kankichis; Hanaq pachamantam kani: kay pachamantam kankichik; Manam kay pachamantachu kani. 24 Chayraykun niykichis, huchaykichispin wañunkichis, noqa kasqayta mana creewaqchischu chayqa, huchaykichispin wañunkichis.
- (Juan 5:39,40) 39 Qelqakunata maskhay; Paykunapin yuyankichis wiñay kawsayniyoq kasqaykichista. 40 Manataqmi ñoqaman hamuwankichischu kawsayniyoq kanaykichispaq.
¿Imatan ruwawaq salvasqa kayta munaspa, chaymanta seguro kayta munaspaqa? Chayta experimentayqa facilmi. Jesucristopi, hucha pampachay llank’ayninpipas, manan qan kikiykipichu confianayki, iñiyniykitapas. Paymanmi kutiriwaq. Sichus payta chaskispa kawsayniykiman chaskinki chayqa, chay ratopachan wiñay kawsay qoyta chaskinki. Bibliaq nisqan hina, Jesusqa sonqonchispa punkunmanta hawapi sayaspan suyashan punkuta kicharinanchista manataq wikch’uwananchista. Sichus payta chaskirqankichis chayqa, wiñay kawsayniyoqmi kankichis, Diospa wawanñataqmi kankichis.
- (Apo 3:20) 20 Qhawariy, punkupi sayaykuspaymi takani, pipas kunkayta uyarispa punkuta kichaspaqa, paymanmi haykusaq , paywantaq cenasaq, paytaq ñoqawan kuska .
- (Juan 1:12) Llapa payta chaskikuqkunamanmi ichaqa atiyta qorqan Diospa wawankuna kanankupaq , sutinpi iñiqkunaman.
Qespikuy mañakuy : Señor, Jesus, Qanmanmi kutiykuni. Willakuni qan contra huchallikusqayta, manataq munasqaykiman hinachu kawsasqayta. Ichaqa, huchaymanta t’aqakuspa tukuy sonqoywan qatikuyta munani. Creenitaqmi huchaykuna pampachasqa kasqayta hucha pampachayniykiwan, wiñay kawsaytataq qanwan chaskisqayta. Gracias qoyki qespikuy qowasqaykimanta. Amen.
References:
1. Cit. from "Jälleensyntyminen vai ruumiin ylösnousemus", Mark Albrecht, p. 123 2. Rabindranath R. Maharaj: Gurun kuolema (Death of a Guru), p. 160-162 3. Matleena Pinola: Pai-pai, p. 129 4. Toivo Koskikallio: Kullattu Budha, p. 105-108 5. Science, 3.3.1961, p. 624 6. Don Richardson: Iankaikkisuus heidän sydämissään, p. 96 7. Malcolm Muggeridge: Jesus Rediscovered. Pyramid 1969 8. Rabindranath R. Maharaj: Gurun kuolema (Death of a Guru), p. 113,114 9. Toivo Koskikallio: Kullattu Budha, p. 208,209
|
Jesus is the way, the truth and the life
Grap to eternal life!
|
Other Google Translate machine translations:
Millonnintin watakuna / dinosaurios /
runap evolucionnin? |
