|
|
|
This is a machine translation made by Google Translate and has not been checked. There may be errors in the text. On the right, there are more links to translations made by Google Translate. In addition, you can read other articles in your own language when you go to my English website (Jari's writings), select an article there and transfer its web address to Google Translate (https://translate.google.com/?sl=en&tl=fi&op=websites).
¿Confiablechu Corán nisqa qelqapi?
Musulmán runakunaqa creenku Corán nisqa qelqa confianapaq hina kasqanpi, ichaqa askha versionkunan karqan Corán nisqa qelqa, wakin textokunapas cambiasqañan, chaymi Bibliaq contranpi kashan
Corán (Qur’an) nisqapa confiabilidadninmanta hinaspa contenidomanta rimaspaqa, manam achka musulmankunachu kay asuntopiqa piensanku. Paykunaqa manan anchatachu yuyaykunku kay libroq paqarimuyninpi, ichaqa tukuy sonqowanmi yuyaykunku Muhammad, islam religionpa aswan importante profetan, tiemponpi Diospa angelninmanta, Gabrielmantapuni chaskisqanmanta. Hinaspapas piensankumanmi original Corán hanaq pachapi kashasqanpi, kunan árabe simipi kaqpas kay hanaq pacha modeloq copianpuni kasqanmanta. Chayta yanapanankupaqqa, Corán nisqa qelqapi kay versiculotan utilizankuman, chaypin rimashan chay asuntomanta:
Corán nisqa qelqataqa árabe simipin rikuchirqayku, chhaynapin entiendenkichis imachus niyta munasqanmanta. Chayqa wiñaypaq libroq transcripcionninmi Waqaychasqanchispi, sublime, hunt’a yachaywan. (43:2-4)
Kay qatiqpiqa, qhawariyta munayku sichus Corán, Muhammadpa chaskisqan, confiable kasqanmanta, maymanta hamusqanmanta, astawanqa imakunachus kasqanmantawan. Imaraykuchus kay librota estudiasun chayqa, Muhammadpa kamachikuyninpa, revelacionninkunaq teqsinpin sayan chayqa, askha tapuy señalkunan kanqa, qhawarinapaq hina kaqkunapas. Paykunamantaqa kay yuyaykunatan hatarichisunman:
¿ Mahoma mana leey yachaqchu karqan ? Corán nisqa kamachikuypa huknin razonninmi qhawarisqa karqan Muhammad mana leeyta qelqayta yachaq kasqan. Nisqañan: "¿imaynataq chay hina sumaq textota ruwanman karqan manachus Dios qonman karqan chayqa?" Mana leey yachaq kasqanqa prueba hinan qhawarikun, Corán nisqa qelqaqa Diospa kachamusqan revelacionmi kananmanta. Kay qatiq estudio, islam extremismo nisqapi kawsaq runaq ruwasqan, huk ladotan rikuchin. Payqa repararqanmi Muhammad leeyta qelqayta atisqanpi creenapaq razonkuna kasqanmanta:
Munarqanim Muhammad profetachu icha manachu investiganaypaq. Iskay imaymana razonkunatan tarirqani Muhammad profeta kasqanmanta: payqa manan leey leeytapas atirqanchu ichaqa Corán nisqa qelqatan chaskirqan. Iskay kaq, mana huchayoqmi karqan, manaraq profeta kashaspapas manan huk huchallatapas ruwarqanchu. Muhammadpa mana leey yachaq kasqanmanta pruebakunata maskayta qallarirqani. Yuyaykuni, manapunim atikunmanchu pruebakunata tariyta, Muhammadpa ñawinchayta qillqaytapas atisqanmanta. Muhammadpa kawsayninmanta huk kutitawan ñawinchani. Kunanqa admirakuspaymi achka mana reparasqaykunata tarirurqani. Librokunapim ñawinchani Muhammadqa EI-Nadr Ibn EI-Hareth, Waraka Ibn Nofal hinaspa riqsisqa sacerdote Ibn Sa’eda sutiyuq sacerdotewan kuska watukusqanmanta. Ñawincharqanitaqmi Muhammadqa Khadidja apu viudapa asuntonkunata hinaspa hatun fortunankunatapas allichasqanmanta, hinaspam Yemenmanta hinaspa Siriamanta negociantekunawan achka acuerdokunata hinaspa ruwaykunata ruwarqa. ... Hinallataqmi tarirqani willakuykunata biografíakunapi, Al-Hudaibija localidadwan hawka kawsay rimanakuy qipata, Muhammadqa kikin makinwan rimanakuy qillqata qillqasqanmanta. Muhammadwan primon Aliwanqa tion Abu Talebpa yanapayninwanmi karqanku, Muhammadtaq Alimanta kuraq karqan. Aliqa reqsisqan kashan leeyta qelqayta atisqanmanta, chaymi mana atikuqta tarirqani Muhammadman mana yachachisqankuta al menos alfabetización nisqamanta qallariykunatapas. Willakuykunata maskhasqayman hinan yacharqani Muhammadqa Yassar Al-Nusran cristianowan tiyaspa paymanta Bibliaq textonkunata uyarinanpaq costumbreyoq kasqanmanta, hinallataq kikin Bibliatapas leesqanmantawan. ¡Repararqanin angel Gabriel Muhammadman hamuspa leenanpaq niqtinqa, ¡mana imapaqpas valenmanchu karqan Gabriel mana leey yachaq runata leenanpaq niqtinqa! Kay tariykuna, ñawpaq tarisqaypas, Muhammadpa profetaman waqyakuyninpa cheqaq kayninmanta, obligawarqanmi tukunaypaq, Muhammadqa manan profeta kayta atinmanchu nitaq Dios sonqo runapas kayta atinmanchu. (Tukuy kaykunapaqmi aswan sut’ita qelqarqani Bibliapi Muhammad nisqa libroypi) (1)
Corán nisqamanta qhipaman . Musulmán runakunaqa piensankun Corán nisqa libroqa hunt’asqa divina libro kasqanmanta, chay libroq contenidonqa manan Muhammadqa ima influenciatapas atirqanchu. Payqa huk willakuqllam karqa, payman pasasqa kaqta pasachiq. Ichaqa reparakunmi Corán qelqapi huk qelqakunaq ruwasqan. Ejemplopaq, nikunmi huk willakuy imaynatas huk warmi camello profetaman tukupun, qanchis qharikuna uywankuwan 309 wata huk machaypi puñusqankumanta willakuyqa árabe leyendakunan. Cunapi Jesusmanta rimasqanpas, t’urumanta pisqukunaq kawsarimpuyninpas, gnóstico nisqa falsificasqa evangeliokunamantan hamun, manan Bibliamantachu. Chaynallataqmi nirqaku Corán nisqapipas Talmud nisqapi hina willakuykuna kasqanmanta hinaspa Persia nacionpi ñawpa religionmantapas. Ichaqa Bibliamanta aswan importanteqa. Yachasqanchikman hinaqa, Corán qillqapi 2/3 kaqninqa bibliamantam hamun. Ichaqa manan chaykunaqa manan directo citakunachu, aswanpas Bibliapi reqsisqa runakuna, sucesokuna ima rikhurimuq episodiokunan:
Mayninpiqa tapukuni hayk’araqmi Corán qelqapi qhepanman karqan Bibliapi llapa willakuykunata, Bibliamanta rimasqankutapas horqonkuman chayqa. Judiokunapas cristianokunapas anchatan tarinku Corán qelqapi, chaykunatan reqsinku paykunaq tradicionninkuwan. ¿Imaynatataq kayman asuykuna? (2) .
Runakunaqa Muhammadpa rimayninta uyarispankum chaynata nirqaku. Paykunaqa nirqankun Muhammadqa ñawpaq willakuykunata willasqanmanta. Paykunaqa ñawpaqtaraqmi paykunamanta uyarisqaku otaq leesqaku:
Mana iñiqkunaqa ninku: ‘Kayqa kikinpa ruwasqan falsificasqallan, chaypin hukkuna yanaparqanku’, nispa. Mana chaninmi rimasqankuqa, llullataqmi. Hinaspa ninku: ‘Ñawpaq runakunamanta cuentokunatan qelqarqan: tutamantan ch’isipas paymanmi dictanku’, nispa (25:4,5)
Maypachachus paykunaman revelacionniyku willasqa kanku chayqa, ninku: ‘Uyarirqaykuñan’, nispa. Munaspaqa chayman rikchakuqtam nichwan. Chaykunaqa ñawpaq runakunaq cuentollanmi’, nispa. (8:31)
Kaytaqa ñawpaqtaraqmi prometewarqanchik, ñuqanchikpas ñawpaq taytanchikkunapas. Ñawpa pacha runakunamanta willakuyllam’, nispa. (23:83) nisqa.
¿HANAQAMANTACHU KORAN?
Chaymi huk alternativata presentarqanku, Muhammadqa hanaq pachamantapuni Corán nisqa qelqata chaskirqan Gabriel angelmanta. Kayraykum atiy tuta (kamaypa) (lailat al qadr) nisqa musulmankunapa ch'uya killapi Ramada killapi raymichakun. Chaymantataq Diosqa hanaq pachamanta Corán nisqa qelqata uraykachimusqanpi creenku. Chay tutan musulmankuna pachantinpi Corán nisqamanta t’aqakunata leenku otaq qatipanku yapamanta rimasqankuta, ahinataq televisionpi otaq radiopi. Ichaqa, ¿cheqaqtachu Corán nisqa qelqa Hanaq pachamanta huk hunt’asqa t’aqallapi chaskisqa karqan? Kay tapukuytaqa qatiqnin willakuykunaman hinam qawarisunchik:
Revelacionkunaqa 20 watamanta aswan unay tiempopin chaskisqa karqan . Muhammadpa revelacionninkunata chaskiptin, chaymantam Corán qillqasqa kachkan, chaymi pasarqa yaqa 20 watakunapi hinaspa wañunankama (610 - 632), hinaspapas manam huk ratullapichu. Corán nisqa qelqaqa huñusqa kay sapaq rikuchiykunamantan, chaykunatan Profeta simiwan apachirqan hukniray kutikunapi. Chay revelacionkunaq huñusqanmi, ichaqa manan allinchu hanaq pachamanta huk kutillapi chaskisqa kasqanpi yuyaykuy, imaraykuchus 20 wataqa manan huk tuta hinachu kanman. Muhammadpa rikuchiyninkunaqa aswantaqa tuparqanmi Muhammadpa hukkunapas kawsayninpi sucedesqan específico situacionkunawan. Payqa chaskirqa p.h. willakuyta, payqa permitisqam adoptasqa churinpa warminwan casarakunanpaq (33:37-38) utaq aswan achka warmikunata waqaychayta huk qarikunamanta (huk musulmán qarikuna tawa warmikama waqaychayta atinku, ichaqa Muhammadman aswan warmikunata saqirqaku "huk iñiqkunapa ñawpaqninpi" 33:50). Chaynallataqmi huk revelacionkunatapas chaskirqa Meca runakunawan, judiokunawan, cristianokunawan utaq huk grupokunawan atipanakuykunamanta. Payqa manan huk kutillapichu llapanta chaskirqan aswanpas sucesokuna kawsayninpi tópico kasqanman hina. Corán qelqapi qatiqnin versiculokunapas kaqllatan rikuchin. Paykunaqa qawachinkum Corán hanaq pachamanta kaptinqa, imanasqataq Muhammad mana huk kutillapichu chaskirqa aswanqa pisi pisimanta:
Mana iñiqkunan tapukunku: ‘¿Imaraykun mana huk revelacionllapichu Corán nisqa qelqaqa llapanta payman rikuchisqa karqan?’, nispa. Chay hinatan rikuchirqayku iñiyniykita kallpachanaykupaq. Chaytaqa pisi-pisimanta revelacionwanmi qorqaykiku. (25:32)
Corán nisqataqa Cheqaq kaqwanmi rikuchirqanchis, Cheqaq kaqwantaqmi uraykamurqan. Allin willakuykunata willanaykichispaq, willakunallaykichispaqmi kachamurqaykichis. Corán nisqa qelqatan t’aqa t’aqakunapi t’aqarqayku, chaypin yuyaykuspa runakunaman leewaqchis. Chaytaqa pisi pisimanta revelacionwanmi qorqanchis. Niy: ‘Qanpaqmi chaypi iñinayki otaq neganayki... (17:105-107)
Wañusqa qhipaman huñusqa achka rikch'aqkunamanta . Hinallataq, chay revelacionkuna huk librollapi huñusqa kasqan, Corán nisqa profeta wañusqanmanta yaqa 20 wata qhepallaman, askha imaymana versionkunamantapas, rikuchin manan huk tomollachu hanaq pachamanta apachisqa karqan, aswanpas pisi pisimantan revelacionkunata chaskirqan. Islam / Fadhlalla Haeri nisqa libropin willakun qanchis imaymana versionkunallapas kasqanmanta, aswan importante dialecto tribal otaq regional nisqakunapi. Paykuna ukhupin kinsa kaq califa Usman huk versión oficialta akllarqan, hukkunatataq ruphachinankupaq kamachirqan. Ichaqa wakin versión nisqakunan kunankamapas kashan, qallariypi imayna tarikusqanmanta prueba hina. Kay qatiq citasqa rimashanmi Corán nisqa qelqata huñuypi sasachakuykunamanta. Hanaq pachamanta huk tomo hina uraykamunanmantaqa karun, Corán nisqa qelqaqa huñusqa karqan sapa versiculokunamanta, palmera raphikunamanta, qaramantawan. Corán nisqa qelqata hukniray versionkuna, imayna leesqankupas musulmán runakunapin ch’aqwayta hatarichirqan, kikin Muhammadpas manan anchatachu qhawarirqan mayqen versiculokunatachus leesqanku allin kasqanmanta:
... Corán nisqap huñukuyninqa achka musulman awqaqkunap wañusqanwanmi utqaylla karqan - paykunaqa versiculokunatam yuyarirqanku - 632-634 watapi apostata ayllukunap contranpi religionpa maqanakuyninkunapi, Muhammad wañusqaña kachkaptin. Wañusqakunawan kuska, ancha chaniyoq willakuykunaqa aya p’ampanamanmi haykurqan. Palmera raphikunapi qelqasqa wakin versiculokuna camellokunaq siminman urmashaqtinraq, manchakurqankun Muhammadpa revelacionninkunamanta huñusqa material chinkapunanta. ... Corán nisqapa hukniray versionninkunaqa yuyariypim karqa, achka runakunapa qillqasqanmi. Tradicionmi qawachin runakuna huknirayta yuyarisqankuta, paykunapura atipanakusqankutapas. ... Muhammadqa manan ancha sut’itachu rimanman hinachu Corán qelqapi simikuna kasqanmanta. Islam religionpa tradicionninmi kay casota willakun: “Omar ibn al-Khattab uyarirqan Hisham ibn Hakim Corán nisqa versiculokunata huknirayta leesqanmanta, yachasqanmantaqa. Ichaqa Hishammi nirqa Muhammadmanta chaykunata uyarisqanmanta. Chay runakuna Profetata tapuq riptinkum, pay kutichirqa: ‘Coranqa qanchis rimaykunapim rikurirqa’, nispa. Sapakama munasqanman hina ñawinchachun. ”” (Sahih Muslim 2: 390: 1787 watapi). Iskay kaq kutipaqmi huk musulmán Muhammadman willarqan ibn Mas'udwan Ubayy ibn Ka'bwan huknirayta Corán nisqa qelqata t'oqyachisqankuta. ¿Mayqintaq allinta rimarqa? Musulmán yachaq ibn al-Jawzi sutiyoq runan Funan al-Afna Muhammad nisqa libronpi qelqarqan: “Llapa runa yachachisqankuman hina rimachun. Tukuy costumbrekunaqa allinmi, sumaqtaqmi. ” ... Imaymana ñawinchay ñankuna askha ch’aqwayta hatarichiqtinmi, kinsa kaq califa, Uthman ibn Affan (644-656), yuyaykurqan kikinpa qelqanta ruwananpaq, chaymi sapallan chaskisqa, qhepa kaq versión 647-652 watapi. Payqa llakisqa karqan Corán nisqa qelqaq hukniray versionninkunarayku musulmán runakuna ch’aqwaykunaman t’aqanakunankupaq peligropi kasqankuwan. ... Uthmanpa qillqasqanqa tapukuykunatam hatarichin Corán hanaq pachamanta paqarimusqanmanta:
• Sichus Corán hanaq pachamanta hamun, hanaq pachamantapacha Muhammadman qosqa karqan chayqa, ¿imaraykutaq askha versionkuna karqan, chaykunatan Usman ruphachirqan, hinaspan kikinpallata saqerqan?
• ¿Imaraykutaq, tradicionman hina, Uthman wañuymanta amenazarqa pitapas mana qillqasqanta chaskikuqman?
• ¿Imamantataq Uthman yacharqa Coránpa huk versionninkunapi pantay kasqanmanta hinaspa paylla hanaq pacha Coránmanta yachayniyuq kasqanmanta?
• ¿Imaraykutaq musulman chiítakuna Uthmanta qhawarirqanku Corán nisqamanta mana churaq partekunata, chaykunatan nirqanku Ali umalliqwan tupasqanmanta? Islam occidentalmanta yachaqkunapas nirqankun Uthmanpa qelqasqanmanta cheqaqtapuni huk versionkunapi kaq pasajekuna saqesqa kasqanmanta. (3) .
Corán nisqapi cambiokuna. Yaqa llapan musulmankunam mana chaskinkuchu Corán nisqapi cambiokuna kasqanmanta yuyayta. Corán hanaq pachapi modeloq allin copian kasqanmanta yuyaykuspanku, Muhammadman chiqanlla apachisqa kasqanpi yuyaykuspankuqa, mana atikuq yuyaypaqmi qhawarinku cambiokuna kasqanqa. Ichaqa Corán qelqamanta iskay kinsa t’aqakunan riman kay libropi cambiokuna kasqanmanta. Chaykunan rikuchin Muhammadpa chaskisqan qelqapi qhepaman cambiasqankuta. Qallariypiqa hukniraytan chaskirqan chay qelqata, qhepaman imayna kasqanmantaqa:
Sichus huk versiculota abrogasun otaq qonqachisun chayqa, aswan allin versiculotan otaq chayman rikch’akuq versiculowanmi cambiasun . ¿Manachu yacharqankichis Diosqa tukuy imapi atiyniyoq kasqanta . (2:106) .
Diosqa munasqanman hinan abrogan, takyachin ima. Paypaqmi Decreto Wiñay. (13:39) .
Huk versiculota huk versiculota cambiaspaqa (Diosmi aswan allinta yachan imachus rikuchisqanmanta), paykunan ninku: ‘Qanqa engañaqmi kanki’, nispa. Yaqa llapankum mana yachayniyuq kanku. (16:101) nisqa.
Islam tradicionqa Corán nisqapi cambiokuna kasqanmantan rimashan. Kaypin huk ejemplota qhawarisun:
Islammanta disculpa mañakuqkuna hatun sunquwan ninku Corán qillqapi mana hayk'aqpas allichasqa nitaq allichasqa kasqanmanta, manataqmi huk qillqakuna kanchu, islammanta tradicionpipas kanmi señalkuna mana chiqapchu chayna kasqanmanta. Ñawpaq musulmán runa Anas bin Malik sutiyoq runan willan askha musulmankuna wañusqanku maqanakuy qhepaman huk contextopi, qallariypiqa Corán qelqapin kasharqan wañuchisqa musulmankunaq willakuyninku kawsaq iñiqmasinkuman: “Chaymantan leeyku Corán qelqapi huk hatun versiculota, chaymi qhepaman borrasqa otaq qonqasqa karqan. (Karqa): llaqtanchikman willakuyta chayachiy, Señorninchikwan tupasqanchikmanta, payqa ñuqanchikwan kusisqa karqa, paywan tupasqanchikmanta. ” (4) .
Yaqapaschá Corán qelqapi aswan reqsisqa t’aqa, chaypin creenku huk cambio kasqanpi, 53:19,20, satanaspa versiculonkuna. Tradicionman hinaqa, kay versiculokunapin rimashan árabe runakunaq yupaychasqan kinsa diosakunamanta - Allat, al-Uzza, Manat ima, qallariypiqa huk p’anqatan hap’irqanku kay diosakuna ima clase mediador hinapas ruwayta atisqankumanta. Chaymi Muhammadpa chaskisqan kay versiculokunaqa idolokunaman kutirinankupaq rimarirqaku. La Meca llaqta runakunata Muhammadta profeta hina chaskinankupaq pusaq versiculokunaqa qallariypiqa kay hina rikch'ayniyuqmi karqan. Chay qullusqa pasajeqa yana qillqawanmi marcasqa kachkan:
Chay hinallataqmi sut’inchakun qatiqnin citapi, chaypin rimashan huk imampa Corán nisqamanta rimasqanmanta. Chaypin rikuchin imaynatas Corán qelqapi kay pasaje cambiasqa karqan, Muhammad pisi tiempollapi mosoq contrario revelacionta chaskisqanrayku. Hinallataqmi qawachin Corán nisqa qillqaqa Muhammadpa chaskisqan revelacionkunapi hinaspa rimaykunapi llapanpi sayasqa kasqanmanta. Importantemi, ñawpaq discipulokunaqa manan chaskiyta atirqankuchu Muhammadpa ñawpaq revelacionninta, chaymi boicoteayta qallarirqanku.
Imam El- Syouty sut'inchan Sura 17:74 Corán nisqamanta comentario nisqapi kay hinata: "Muhamadpa nisqanman hinaqa, Kaabpa Churin , Karzpa ayllun , profeta Muhammadqa Sura 53 nisqatan leerqan chay pasajeman hamunankama, chaypin nirqan: 'Rikurqankichischu Allatta Al-Uzzatawan (mana judío dioskunata)... ' Kay pasajepi, kikin supaymi ninanta ruwarqan musulmankuna kay ruphaykunata yupaychayta atinkuman nispa gallina dioskunata hinaspa paykunata mañakuy mañakuyta.Hinaspa Muhammadpa rimasqanmanta, huk versiculo yapasqa karqan Corán nisqaman . Profeta Mahoma ancha llakisqa karqan rimasqanmanta, Dios kallpachanankama huk mosoqwan, "Hinallataq ñawpaq hina, willakuqta otaq profeta kachaqtinchis, Satanasmi churarqan kikin munayninta paykunaq ladonpi, ichaqa Diosmi pichan, imatachus Satanas paykunapaq chaqrusqa, chaymantataqmi kikinpa marcanta takyachin. Diosqa yachashanmi, yachaysapa". (Sura 22:52). Kayraykun Sura 17:73-74 nin: "Cheqaqtapunin paykunaqa yuyaykusqaykichis karqan chay rikuchisqaykumanta t'aqanaykichispaq, manataqmi ñoqayku contrachu forjakuwaqchis karqan, chaymantataqmi amigoykichispaq hap'isunkikuman karqan. Manataq takyachisqaykuchu kanman karqan chayqa, cheqaqtapunin qayllaykuman karqan paykunaman huk chhikanta k'umuykunaykipaq;" (5) .
Hinaptinqa, ¿imaraykutaq Satanas, mana Allahchu, Muhammadpa siminwan rimarqa? ¿Imataq Muhammadta llulla revelacionta qunanpaq tanqarqan? Aswan importante razonqa cheqaqtapunin Muhammadpa runa kaynin, ñit’isqa k’umuykusqanpas. Meca runakunata islam religionman tukuchiyta munaspa hukmanyasqa kaspanmi, manaña imatapas ruwaspan huk revelacionta horqomurqan, chaypin yuyaycharqan kay kinsa árabe diosakunata respetanankupaq, runakunapas paykunaq mañakusqankuman recurrinankupaq. Chaymantam Satanaspa versiculonkuna nacerqa. Chay tradicionqa nintaqmi, Muhammad chay tapusqa pasajeta rimaruptin, Meca runakunaqa chayta uyarispankum pampaman qunqurakurqaku. Aswanpas Muhammadpa wakin yachachisqankunaqa paymanta karunchakuyta qallarirqanku. Chay rimanakuywanmi Etiopía nacionman riq musulmankuna La Meca llaqtaman kutipurqanku. Ichaqa qhepamanmi angel Gabriel willaran chay versiculokuna Satanasmanta hamusqanta. Chaykunataqa chinkachirqankun. Astawanqa, Corán nisqamanta kay qatiq t’aqakunapin iñikun Muhammadpa urmasqanmanta, imayna pantasqa kasqanmantawan:
Hinaspapas cheqaqtapunin paykunaqa yuyaykusqaykichis karqan, chay rikuchisqaykumanta t’aqanaykichispaq, mana chaymanta hukta Noqayku contra ruwanaykipaq, chaymantaqa cheqaqtapunin amigoykichispaq hap’isunkikuman karqan. Manataq takyachisqaykuchu kanman karqan chayqa, cheqaqtapunin qayllallapi kashankichis karqan paykunaman pisillata k’umuykachinaykipaq. (17:73,74) nisqa.
Hinallataq ñawpaq hina, willakuqta otaq profeta kachaqtinchis, ¿Satanasqachu paykunaq ladonpi churarqan munayninta, ichaqa Diosmi pichan, imatachus Satanas paykunapaq chaqrusqa, chaymantataq kikinpa marcanta takyachin. Diosqa yachaqmi, yachayniyoqmi. (22:52)
Qatiqnin citataqmi riman kikin temamanta, satanaspa versiculonkunamanta. Chayqa qawachinmi kay asuntoqa manam hawa runakunapa inventonchu kasqanmanta, aswanqa islampa kikin ñawpaq qillqankunapa rimasqanmi. Qillqaqkuna mana negarqankuchu Muhammadpa chaninchayninta profeta hina:
Satanas Versículos nisqakunaq casonqa naturalmenten musulmankunapaq sinchi p’enqay karqan pachak watakunantinpi. Chiqapmi, chaymi llantuykuchkan Muhammadpa tukuy nisqanmanta, payqa profeta kasqanmanta. Sichus huk kutin Satanas Muhammadpa siminman simikunata churayta atirqan hinaspataq yuyaykuchirqan Allahmanta willakuykuna kasqankuta chayqa, ¿pitaq ninman Satanas mana Muhammadta rimaqnin hinachu utilizarqan huk tiempokunapipas? … It is difficult to understand, how and why such a story would have been fabricated, and also how and why such devoted muslims like Ibn Ishag , Ibn Sa'd and Tabari, as well as the later writer of the annotation of the Koran, Zamakhsari (1047-1143) – from whom it is relly difficult to believe that he would have said so if he didn't trust the sources – thought that it was genuine. Kaypipas, huk áreakunapipas, ñawpaq islam fuentekunaq pruebankunaqa mana atipay atina kallpayoqmi . Aunque chay sucesokunataqa huk k’anchaywanmi sut’inchasunman, chaykuna, pikunachus munanku ruwayta chay instanciata Versículos Satanas nisqamanta, manan negayta atinkumanchu kay elementokuna Muhammedpa kawsayninpi mana awqankunaq inventokuna kasqankuta, ichaqa chaykunamanta willakuykunaqa hamurqan runakunamanta, paykunan cheqaqtapuni creerqanku Muhammedta Allahpa profetan kananpaq. (6) .
Muhammadpa icha Allahpa rimasqan ? Nisqanchis hina, musulmán runakunaqa creenkun Corán nisqa qelqa hanaq pachamantapacha Diosmanta hamusqanpi. Paykunaqa creenku llapan Corán nisqa qelqa Allahpa rimasqan kasqanpi. Ichaqa, sichus Corán nisqa qelqata aswan allinta estudianki chayqa, chaypin tarinki pasajekunata, chaykunaqa manan Allahpa rimasqanchu kanman, aswanpas huk runaq rimasqanmi, payqa Muhammadmi. Chayna huk ejemplotaqa tarinchikmi punta kaq Surapi.
Diosta yupaychachun , Tiqsimuyuntinpa Señornin, Khuyapayakuq, Khuyapayakuq, Taripay P'unchawpa Kamachiqnin. Qamllatam yupaychanchik , Qamllamanmi yanapakuyta maskanchik . Chiqan ñanman pusawayku. Favorasqayki runakunaq ñannin, Manataqmi phiñakuyniykita hap'iq runakunaqchu, Nitaq ñanninta chinkachiqkunaq ñanninpas (1.2-7)
Kamachisqam kani kay Llaqtapa Señorninta servinaypaq , paymi ch’uyaman tukuchirqan. Tukuy imapas Paypam. Hinaspa kamachisqa kani musulmán kanaypaq, hinallataq Corán nisqa qelqata willanaypaq (27:91)
Imamantaña ch’aqwayniykikuna kashan chaypas, qhepa kaq simiqa Diospaqmi. Chay hinatan Diosqa Señorniy: Paypin confiani, Paymanmi kutirini pesapakuspay (42:10)
Ama pitapas serviychischu, aswanpas Diosllatan. Paymantan kachamusqaykichis, willanaypaq, allin willakuykunata willanaypaqpas (11.2)
SUSTANCIA HISTÓRICA NISQA
Corán nisqa qelqata leesunman chayqa, sumaq reparaykunatan reparasunman: Bibliapi kaq runakunamantan rimashan. Noemanta, Abrahammanta, Lotmanta, Ismaelmanta, Isaacmanta, Jacobmanta, Josémanta, Moisesmanta, Aaronmanta, Jobmanta, Saulmanta, Davidmanta, Salomonmanta, Jesusmanta, Maríamanta, wakkunamanta ima riman. Chay runakunaqa Corán nisqapin rikhurinku, discursokunatapas qonku. Chiqaptaqa, Muhammadtam huchacharqaku ñawpaq willakuykunata Diosmanta chaskisqan revelacionkuna hina qawachisqanmanta:
Mana iñiqkunaqa ninku: ‘Kayqa kikinpa ruwasqan falsificasqallan, chaypin hukkuna yanaparqanku’, nispa. Mana chaninmi rimasqankuqa, llullataqmi. Hinaspa ninku: ‘Ñawpaq runakunamanta cuentokunatan qelqarqan: tutamantan ch’isipas paymanmi dictanku’, nispa (25:4,5)
Coránpa huknin hatun sasachakuyninqa ñawpaq kaq hina historiamanta willakuykunapim kachkan. ¿Imaynatataq Muhammad, 6 siglopi kawsaq, yachanman karqan pachak watakuna ñawpaqta kawsaq runakunaq nisqankuta ruwasqankutawan? ¿Imaynataq pipas chayna tardeta kawsaq runaqa paymanta aswan ñawpaqtaraq kawsaq runakunamanta confianapaq hina willakuykunata willanman? Corán qelqapi yaqa chunka phisqayoq historiapi runakunaq rimasqankumanta rimaqtinmi [Noe (11:25-49), Abraham (2:124-133), Jose (Sura 12), Saul (2:249), Lot (7:80,81), Aaron (7:150), Moises (18:60-77), Salomon (27:17-28), Job (38:41), (38:24 ), Jesus (19:30-34), Maria (19:18-20)].- hinallataq chay hina rimaykuna mana Bibliapi rimasqa - ancha admirakuypaqmi sichus huk runa 600-3000 wata qhepaman kawsaq chay hina allinta yachayta atinman kay runakunaq rimayninkumanta, kawsayninkumanta ima, mana hayk’aqpas pay kikin rikurqanchu nitaq uyarirqanchu chaypas. ¿Maymantataq Muhammadqa chay discursokunapa contenidonta hurqurqa hinaspa maykamataq confianapaq hina? En general, musulmankunaqa manan umallankuta sasachankuchu kay hina kaqkunawan, ichaqa allinmi yuyaymanay imayna confiable chay hina material histórico kanman, chayqa manan testigokunaq qhawarisqankupichu nitaq entrevistakunapichu ni imapipas.
¿IMAYNATATAQ CORÁN HINASPA MUSULMANKUNAPA TRADICIONNINPAS BIBLIAMANTA HUKNIRAY?
Ñawpaq parrafopin nisqaku imaynatas Corán qelqapi historiamanta materialqa astawanqa sayarin Muhammadpa chaskisqan revelacionkunapi. Chaymantapas, Corán nisqa qelqapin rimashan askha chhayna sucedesqanmanta, runakunamantawan, chaykunamantan Bibliapi pachak watakuna ñawpaqtaraq rimaran. Kay iskay librokunamanta rimaspaqa reparasunmanmi askha mana kaqlla kasqankuta. Paykunaqa rikurinku material histórico nisqapipas, material doctrinal nisqapipas. Iskaynin áreasmanta ejemplokunata qhawarinchis:
• Corán qelqapiqa ninkun Noepa huknin churin unupi unupi wañupusqanmanta (11:42,43). Génesis libropa nisqanman hinaqa, Noepa llapallan churinkunam buquepi kaspanku salvasqa karqaku. (Gen 6:10 y 10:1: Noetaq kinsa churinkunata wachakurqan, Sem, Cam, Jafet ima..... Kaykunaqa Noepa, Sempa, Campa, Jafetpa churinkunaq mirayninkunan, paykunaq miray qhepatataq churinkuna nacerqanku.)
• Corán qelqapin willan Noepa arcanqa Dzudi orqoman ayqekusqanmanta (11:44). Moisespa ñawpaq kaq libronpin nin Ararat orqokunaman ayqekusqanmanta (Gén 8:4: Qanchis kaq killapin, killapa chunka qanchisniyoq p’unchayninpi, Ararat orqokunaman arcaqa samaykurqan.).
• Noepa pachanpi runakunaqa rimarqankun Corán 71:21-23 nisqapi diosninkumanta (...Hinaspa ninku: Amapuni diosniykikunata saqeychu, nitaq saqeychu Waddta, nitaq Suwatapas; nitaq Yaghustapas, hinallataq Yauqtapas Nasrtapas.. ), cheqaqtapuniqa Muhammadpa tiemponpi árabe dioskunan karqanku.
• Corán nisqanman hinaqa, Sodoma llaqtamanmi ladrillokuna paramurqan (15:74) manataqmi azufrechu ninapaschu (Gén 19:24: Chaymantataq Señor Diosqa Sodoma llaqtaman Gomorra llaqtamanpas hanaq pachamanta Señor Diosmanta azufrewan ninawan paramurqan).
• Corán nisqapin nin Abrahamqa Meca llaqtapi tiyasqanmanta (22:26). Bibliaqa manan imatapas willanchu Meca llaqtamantaqa.
- Musulmán runakunaqa sapa kutillanmi creenku Abrahamqa churin Ismaelta sacrificananpaqña kashasqanmanta, Biblia nisqanman hinaña chay churin Isaac sutichasqa kasqanmanta (Gén 22 y Hebreos 11:17- 19: Iñiywanmi Abrahamqa juzgasqa kashaspa Isaacta haywarirqan : prometekuykunata chaskiqtaqmi sapallan churinta haywarqan, paymantan nirqanku: Isaacpin mirayniyki sutichasqa kanqa: Diosman cuentata qospa kawsarichiychis, wañusqakunamantapas, maymantataqmi chaskirqan huk rikch’aypi.) hinallataq Coránpas Isaacmanta riman chaypas (qhaway 11:69-74 hinallataq 37:100-113) .
- Corán nisqapin nin huk Faraonpa kamachin chakatasqa kasqanmanta (12:41) manataq sach’api warkusqa kasqanmanta ( Gen 40:18-22: Josetaq kutichirqan: Kaymi chaypa sut’inchaynin: Kimsa canastakunaqa kinsa p’unchaymi: Chaywanpas kinsa p’unchayllapin Faraón umaykita hoqarisunki, hinaspan sach’a patapi warkusunki, p’isqokunan aychaykita mikhunqa kinsa p'unchaypi, Faraonpa cumpleañon kashaqtin, llapa kamachinkunaman fiestata ruwarqan, hinaspan kamachinkunaman hoqarirqan mayordona umalliqpa, t'anta ruwaq umalliqpa umantapas . Kay costumbre, chakatasqa, yaqa pachak watakuna qhepallamanmi Roma runakuna hamurqanku.
- Corán nisqapin nin huk Faraonpa qosan Moisesta cuidasqanmanta (28:8,9). Biblian riman Faraonpa ususinmanta (Éxo 2:5-10: ... Wawa wiñaspataq Faraonpa ususinman pusamurqan, churintaq kapurqan. Moises sutiwan suticharqan, hinaspan nirqan: Yakumanta horqosqayrayku.).
- Corán nisqa qelqan Amanta sutichan Faraonpa cortepi llank’aq nispa (28:6,38 y 40:36), Persia nacionmanta cortepi llank’aqña kashaspapas, rey Asueroq serviyninpi, manataqmi kawsarqanchu 5 siglokama (Ester 3:1 Chaykuna qhepamanmi rey Asueroqa Agaga Hamedatap churin Amanta wicharichirqan, hinaspan ñawpaqman churarqan, hinaspan tiyananta churarqan llapa kamachikuqkunamanta paywan kuska karqanku.).
- Corán nisqanman hinaqa, quri torillotaqa huk samaritano runam ruwarqa (20:87,88). Bibliaq nisqanman hinaqa Aaronmi ruwaran (Gén 32). Samaria runakunamantaqa yachakunmi pachak watakuna qhepamanraq ch’uya hallp’aman hamusqankuta, chaymi Babiloniamanta preso apasqa kasqankuwan tupaspa.
- Corán nisqapin riman Mariaqa Aaronpa ñañan kasqanmanta (19:27-28) Amrampa ususin kasqanmantawan (3:35, 36 hinaspa 66:12), chaymi cheqaqtapuniqa pachak watakuna ñawpaqtaraq kawsarqan, Miriamtaqmi karqan, Aaronpa Moisespa panan.
• Mariaq wawa kasqanmanta (3:33-37), Jesuspa cunapi rimasqan (3:46 y 19:29, 30) hinallataq Jesusqa t’urumanta pisqukunata ruwasqanmanta (5:110), chaykunamantan Bibliaqa mana imatapas ninchu. Aswanpas, qhepa naceq apócrifo qelqakunapipas (Tomaspa Evangelio Infantil nisqapi, Evangelio de Niños Arabes nisqapipas) kaqllatan tarinchis.
• Musulmán runakunaqa manan yaqa llapanpichu creenku Jesus cruzpi wañupusqanpi. Creenkun Corán qelqapi 4:156-158 t’aqapi kay asuntomanta rimashaqta.
Adopción nisqa . Coránpa yachachisqanman hinaqa, Diosqa manam warmakunataqa kikinpaqchu hapin (5:18 hinaspa 19:88-92). Mana atikuqpaqmi qhawarikun. Aswanpas Bibliaqa askha pasajekunapin riman adoptacionmanta, chaytaqa sapankanchismi experimentayta atisunman, Jesucristota qespichiqninchista hina chaskispa Diospa Espiritunta sonqonchisman haykuqtinchis. Chaytaqa tupachisunmanmi adoptacionwan, chaypin Diosqa wawankunata hina hap’iwanchis. Hinaptinqa mañakuypim kay pachapi tayta hina Dioswan rimachwan hinaspa llakikuyninchikkunata willaylla. Kayqa hukninmi achka musulmankunapa sasachakuyninmanta mañakuptinku. Paykunaqa manan Diostaqa taytankuta hinachu reqsinku, chaymi kallpachakunku hatun t’oqoq qhepanmanta hina payman asuykunankupaq. Chaynapim mana confiaspanku mañakunkuchu. Chaynallataqmi sapa kuti mañakuyninkupi yapamanta yapa-yapamanta rimanku, chaymantam Jesusqa anyawarqanchik. Yaqapaschá árabe simipi rimaykunata ninkuman huk fórmula nisqaman hina, manaña kay simitapas entiendenkumanchu chaypas:
- (Juan 1:12) Llapa payta chaskikuqkunamanmi ichaqa atiyta qorqan Diospa wawankuna kanankupaq , sutinpi iñiqkunaman.
- (Gal 3:26) Llapaykichismi Diospa wawankuna kankichis Cristo Jesuspi iñispa .
- (1 Juan 3:1) Qhawariychis, imayna munakuytan Yaya qowarqanchis Diospa wawankuna nispa sutichawananchispaq : chayraykun kay pachaqa mana reqsiwanchischu, payta mana reqsisqanrayku.
- (Mat 6:5-9) Mañakuspaqa ama iskay uya runakuna hinachu kankichis, paykunaqa sinagogakunapi, calle k’uchukunapi ima sayaspa mañakuyta munanku, runakunaq rikunankupaq. Cheqaqtapunin niykichis: Paykunan premionkuta chaskinku. 6 Qankunan ichaqa Diosmanta mañakuspa armarioykiman haykuy, punkuykita wisq’aspataq pakallapi kaq Yayaykichista mañakuychis. Pakallapi qhawaq Yayaykichistaqmi sut'ita pagasunkichis. 7 Mañakuspaykichisqa, ama yanqa rimaykunata rimaychischu, mana judío runakuna hina , paykunaqa yuyaykunku askha rimasqankumanta uyarisqa kanankuta. 8 Ama paykuna hinachu kaychis, Yayaykichisqa manaraq mañakushaqtiykichismi yachan ima necesitasqaykichista. 9 Chay hinaqa, kay hinatan mañakuykichis : Hanaq pachapi kaq Yayayku , sutiyki ch'uyanchasqa kachun.
- (Mat 7:11) Qankuna millay kashaspa wawaykichisman allin regalokunata qoyta yachankichis chayqa, hanaq pachapi kaq Yayaykichisqa aswantaraqmi allin kaqkunata qonqa payta mañakuqkunaman ?
- (Rom 8:15) Qankunaqa manañan manchachikuymanñachu kamachi kay espirituta chaskirqankichis. ichaqa adoptakuq Espiritutan chaskirqanki , chaywanmi qapariyku: Abba, Yaya , nispa .
Poligamia nisqaqa huk asunto maypichus Mosoq Testamentoq yachachikuyninqa hukniraymi Muhammadpa chaskisqan yachachikuymanta (kikin Muhammadpas yaqapaschá chunka iskayniyoq warmiyoqpas karqan wakin concubinakunapas.) Imaraykuchus rikusunmanña Ñawpa Rimanakuypi wakin runakuna aswan askha warmiyoq kasqankuta chaypas, askha warmiyoq kayqa manan Diospa qallariy munayninchu, ichaqa huk qharilla warmillan - imaynan Adanwan Evawan qallariypi karqanku hinata. Chaytan Jesuspas apostolkunapas sut’incharqanku:
- (Mat 19:4-6) Hinaqtinmi Jesusqa paykunata nirqan: –¿Manachu leerqankichis qallariypi kamaq runa qharita warmitawan ruwasqanmanta. 5 Hinaqtinmi nirqan: –Chayraykun qhariqa taytanta mamantawan saqepunman, hinaspan warminman hukllachakunqa, iskayninkutaq huk aychalla kanqaku? 6 Imaraykun manaña iskayñachu kanku, aswanpas huk aychalla. Chaynaqa, Diospa hukllawakusqantaqa ama runaqa rakinachunchu.
- (1 Cor 7:1-3) Kay qelqamuwasqaykimanta: Allinmi qhari warmita mana llamiykusqanqa. 2 Chaywanpas qhelli huchapi mana purinapaqqa sapanka qhari warmiyoq kachun, sapa warmiq qosan kachun . 3 Qosapas qosaman qochun, hinallataq warmipas qosanman.
- (1 Tim 3:1-4) Kay rimayqa cheqaqmi: Huk runa obispo kayta munaspaqa, allin llank’ayta munan . 2 Obispoqa mana huchayoqmi kanan, huk warmiq qosan , makilla, allin yuyayniyoq, allin comportamientoyoq, samaykachikuq, yachachinanpaq hina; 3 Manataqmi vinoman qokuqchu, manataqmi maqakuqchu, manataqmi qhelli qolqeta munapayakuqchu. ichaqa pacienciakuq, mana maqanakuq, mana munapayakuq; 4 Wasinta allinta kamachikuq, wawankunata tukuy kallpawan kasukuq
Awqakunaman imayna yuyaykuy . Muhammadpa kawsayninmanta, atiyninpa teqsinmantawan estudiasqanchisman hina, huk importante parten karqan Espadata utilizay, contrariokunata wañuchiy ima. Ñawpa pachamanta willakuykunamantam qawanchik yaqa 27 llallinakuykunapi yanapakusqanmanta, 38 aswan uchuy llallinakuykunapi kachasqanmanta, chaynallataqmi achka runakunatapas wañuchisqanmanta, paykunapas burlakurqaku (Profeta Muhammadpa Biografían / Ibn Hisham, p. 452, 390 hinaspa 416, finlandés simipi) . Hinallataq Corán nisqapi Muhammadpa runakunaman chawpichasqanqa achka pasajekunatam churan, chaykunam runakunata yuyaychanku awqankunawan maqanakunankupaq. Arabe rimaypiqa chayna achka versiculokunam wañuchiymanta riman. Islammanta yachaq Moorthy Muthuswamyn sutiyuq runam nirqa: “Coran nisqapi pachakmanta soqta chunka masninmi mana musulmankunamanta mana allintachu riman, paykunawan maqanakunankupaqmi mañakun. Yaqa llapanpiqa, Corán qelqapi pachakmanta kinsa versiculokunallan allin sonqowan rimanku runakunamanta. Muhammadpa [Siratmanta] kawsayninmanta kimsa tawamanta hukninmi willakun mana iñiqkunawan maqanakuykunamanta”, nispa. (7) .
Sagrado killa sagrado killapaq: sagrado kaqkunapas kutichisqa kanku. Pipas atacasunki chayqa, atacasusqaykiman hina atacay... (2:194)
Paykunaq contranpi llapa runakunata, caballeriakunatapas huñuy kamachisqaykiman hina, Diospa awqantapas awqaykitapas, paykunamanta hukkunatapas mancharichinaykipaq... (8:60)
Paykunawan maqanakuy: Diosqa makiykipin paykunata muchuchinqa, huch’uyyaykuchinqa. Paykunata atipanaykipaqmi qosunki, hunt’aq sonqo runakunaq espirituntapas qhaliyachisunki. (9:14)
Maqanakuychis chay hina runakunawan, pikunamanchus Qelqakuna qosqa karqan, mana Diospipas nitaq Qhepa P'unchawpipas iñiqkunawan... (9:29)
Profeta, mana iñiqkunawan iskay uyakunawan maqanakuy hinaspa paykunawan sinchita tratakuy. Infiernoqa wasinku kanqa: millay destino. (9:73) nisqa.
Yuyariy , Dios angelkunaman munayninta willasqanmanta : ‘ Qankunawanmi kashani ; _ _ chayrayku iñiqkunata kallpachay . _ _ _ Mana iñiq runakunaq sonqonman manchakuytan wikch'uykusaq. ¡Umankuta wischuychik, dedonkupa puntankunatapas hurquychik!’, nispa. (8:12)
Mana iñiqkunawan tupaspaykiqa umankuta wischuy, paykuna ukhupi askha wañuchiykunata thuñichispataq, presochasqaykichiskunata allinta watay... (47:4)
¿ Ima nisunmantaq Corán nisqapi thak versiculokunamanta ? _ Wakin musulmankunaqa mana musulmankunawan allin kawsaymanta rimaq versiculokunatan utilizankuman. Chaykunan kanku p.h., Corán nisqamanta kay pasajekuna:
Religionpiqa manan obligasqachu kanqa. Chiqap pusayqa kunanqa pantaymantaqa sapaqmi..(2:256)
Hinallataq, Qelqapi Runakunawan ch’aqwaypi, allin yuyaywan ruway, mana paykuna ukhupi mana allin ruwaqkunawanchu. Niy: ‘Ñoqaykuqa creeyku rikuchiwasqaykichispi, qankunaman rikuchisqaykichispipas’, nispa. Diosniykupas Diosniykipas hukllan. Paymanmi musulmán hina kasuykuyku’, nispa. (29:46) .
Ichaqa yaqa llapan islammanta yachaqkunan acuerdopi kanku Corán qelqaq qhepa kaq partenkuna – Medina llaqtaman astakusqanku qhepaman revelacionkuna – ñawpaq revelacionkunaq rantinpi, chaymi La Meca llaqtapi chaskisqa revelacionkuna. Huk reparanapaq pasajeqa astawanqa sura 9:5, espada versiculo nisqa, chaymi mana musulmankunaman thak versiculokunaq rantinpi churan:
Sagrado killakuna1 tukukuptinqa maypipas tarisqaykipi idolo yupaychaqkunata wañuchiy. Hap’iychis, muyuykuychis, tukuy hinantinpitaq paykunarayku pakallapi puñuychis. Sichus pesapakunku hinaspa mañakuyman haykuspanku limosnamanta impuesto paganku chayqa, saqey ñanninkuta rinankupaq. Diosqa pampachakuqmi, khuyapayakuqmi (9:5) .
Ichaqa Jesuspa, ñawpaq qatikuqninpa yachachikuyninkunata qhawarispaqa, reparasunmanmi contranpi kashasqanmanta, hinallataq kikin Jesuspas kawsayninta qowasqanchistapas (Mat 20:28: Imaynan Runaq Churinpas hamurqan mana servisqa kananpaq, aswanpas servinanpaq, hinallataq askha runakunaq kacharichinanpaq kawsayninta qonanpaqpas.). Qatiqnin versiculokunapim kachkan Jesuspa kikin rimasqan hinaspa Pablopa, Pedropa hinaspa Juanpa qellqasqankunapas, chaymantam willakun. Chaykunan rikuchiwanchis Jesuspa, ñawpaq qatikuqninkunaq yachachikuyninkunaqa Muhammadpa yachachikuyninkunawanqa llapanpi chimpapurasqa kashasqanmanta:
Jesus: (Mat 5:43-48) Uyarirqankichismi: Runamasiykita munakunki , enemigoykitapas cheqnikunki’, nisqankuta. 44 Ichaqa niykichismi: Awqaykichiskunata munakuychis , ñakaqniykichiskunata saminchaychis, cheqnikuqniykichiskunata allinta ruwaychis, millay k'amiqniykikunata qatiykachaqniykichiskunapaqpas mañakuychis ; 45 Hanaq pachapi kaq Yayaykichispa wawankuna kanaykichispaq, payqa millay runakunamanpas allin runakunamanpas intitan k'ancharichin, chanin runakunamanpas mana chaninkunamanpas parachimun. 46 Munakuqniykikunata munakunkichis chayqa, ¿ima premiotataq chaskinkichis? manachu impuesto cobraqkunapas kaqllata ruwanku ? 47 Wawqeykichiskunallata napaykunkichis chayqa, ¿imatataq hukkunamantapas aswanta napaykunkichis? ¿manachu impuesto cobraqkunapas chhaynata ruwanku? 48 Qankunaqa hunt'asqa kaychis, imaynan hanaq pachapi kaq Yayaykichispas hunt'asqa kashan hinata.
- (Mat 26:52) Hinaqtinmi Jesusqa payta nirqan: –Espadaykita wakmanta churay, llapa espadata hap'iqkunaqa espadawanmi wañunqaku, nispa .
Apóstol Pablo: (Rom 12:14,17-21) Qatiyaqniykikunata saminchaychis, saminchaychis, ama ñakaychischu . 17 Ama pimanpas mana allintaqa mana allinmantaqa kutichipuychischu. Llapa runaq qayllanpi honrado kaqkunata qoy. 18 Atikuqtinqa llapa runawan thakpi kawsaychis. 19 Munasqa wawqe-panaykuna, ama vengakuychischu, aswanpas phiñakuychis. Ñoqaqa kutichipusaqmi, nispas Señor Diosqa nirqan. 20 Chhaynaqa, awqayki yarqasqa kaqtinqa, mikhuchiy. ch'akisqa kaqtinqa ukyaychis : chhaynata ruwaspaqa umanmanmi nina q'umirkunata huñunkichis. 21 Ama saqrawan atipachikuychischu, aswanpas allinwan mana allinta atipaychis.
Apóstol Pedro: (1 Pedro 3:9,17) Ama millaytaqa mana allinmantaqa, nitaq k'amispaqa k'amiychischu, aswanpas saminchanaykichismi. Chaypaqmi waqyasqa kasqaykichista yachaspa, saminchata chaskinaykichista. 17 Diospa munaynin kaqtinqa aswan allinmi allin ruwasqaykichismanta ñak’ariychis, mana allin ruwasqaykichismanta ñak’ariymantaqa.
Apóstol Juan: (1 Juan 4:18-21) Munakuypiqa manan manchakuy kanchu; Ichaqa hunt'asqa munakuymi manchakuyta qarqon, manchakuyqa ñak'arichiyniyoqmi. Manchakuq runaqa manan munakuypiqa hunt'asqachu. 19 Paytan munakunchis, ñawpaqta munakuwasqanchisrayku. 20 Pipas ninman : Diosta munakuni, wawqentataq cheqnikun chayqa, llulla runan, rikusqan wawqenta mana munakuqqa, ¿imaynataq mana rikusqan Diosta munakunman? 21 Paymantan kay kamachikuyta chaskinchis: Diosta munakuqqa wawqentapas munakunanmi .
Diospaq tukuy sonqo, ichaqa manan yachayman hinachu. Corán nisqa yachachikuykunawan Mosoq Testamentowan mana kaqlla kasqankuta maskhaspaqa, huknin hatun t’aqanakuyqa imaynatas tupan Jesuspa kayninwan, imakunachus ñoqanchispaq ruwasqanwan ima. Mosoq Testamentoq fundamental yuyaykusqanqa, huchanchiskunata Jesucristowan allipunachisqanmi. Kayqa, hinallataq Jesuspa divinidadninpas, musulmankunapaqqa mana yuyayniyoq kaymi, normalmentetaqmi sinchita hark’anku chay yuyayta, manataqmi chaypi creenkuchu. Musulmán runakuna Jesuspa contranpi, paymanta evangeliotapas chhaynata churaqtinkuqa, rikch’akunmi Jesuspa, Pabloq tiemponpi religioso runakunaq contranpi. Paykunapas tukuy sonqowanmi Diosta maskharqanku ichaqa manan yachaypichu tukuy sonqowan llank’arqanku. Chaymantapas, sapa kutim paypa munayninpa hinaspa kikinkupa qespichikuyninpa contranpi churakuspankupas piensarqaku chay ruwasqankuqa Diospa kasqanta. Cheqaqtapunin nisunman, Bibliaq kay versiculonkunaqa askha musulmankunaq kawsayninpipas sapa kutillanmi yapa-yapamanta rimakurqan:
- (Rom 10:1-4) Wawqe-panaykuna, Israel llaqtapaq sonqoypa munaynin, Diosmanta mañakuypas , qespichisqa kanankupaqmi. 2 Paykunatan willani Diosta munakusqankuta, ichaqa manan yachayman hinachu . 3 Diospa chanin kayninta mana yachaspa, chanin kayninkuta takyachinankupaq purispankupas, manan Diospa chanin kasqanman k’umuykukurqankuchu. 4 Cristoqa kamachikuy simiq tukukuyninmi, llapa iñiqkunapaq chanin kanankupaq.
- (Mat 23:13) Ichaqa ay, qankuna, kamachikuy simita yachachiqkuna, fariseokuna, iskay uya runakuna ! Hanaq pacha qhapaqsuyuntaqa runakunaq contranpin wisq'ashankichis, manan qankuna kikiykichispas haykunkichischu, manataqmi haykuqkunatapas saqenkichischu .
- (Fil 3:18-19) (Achka runakunam purinku , paykunamantam sapa kuti willarqaykichik, kunanñataqmi waqachkaspayraq willaykichik, Cristopa cruzpa awqankuna kasqankuta : 19 Paykunaq tukukuyninqa ch’usaqyachiymi , paykunaq Diosninmi wiksanku, p’enqayninkupi hatunchasqa, kay pachapi yuyaykuqkunapas.
- (Juan 16:1-4) Kaykunatan niykichis , ama phiñasqa kanaykichispaq. 2 Sinagogakunamantan qarqosunkichis, arí, tiempon chayamun, pipas wañuchiqniykichisqa Diosta servishasqanpi yuyaykunanpaq . 3 Chaykunatan qankunata ruwasunkichis, Yayatapas mana ñoqatapas reqsisqankurayku. 4 Ichaqa kaykunatan willaykichis, tiempo chayamuqtin, chaykunata willasqayta yuyarinaykichispaq . Chaykunataqa manan qallariypiqa niykichischu, qankunawan kasqayrayku.
¿Cheqaqtachu Meca llaqtapi qallariypi sucedesqankuna pasarqan? Corán nisqa qelqapas, musulmankunaq tradicionninpas askha cheqaskunapin hukniray kanku Bibliamanta. Chaynallataqmi musulmankunapa peregrinacionta ruwasqanku sitiokunapipas. Askha musulmankuna tukuy sonqonkuwan creenku La Meca llaqtapi ch’uya cheqaskunaqa Abrahampa, Ismaelpa, Agarpa kawsayninwan allinta tupasqanpi, ichaqa sasan Bibliapi chaymanta pruebakunata tariyqa. Iskay kinsa ejemplokunaq k’anchayninwanmi qhawarinchis:
La Meca y Kaaba yupaychana wasi. Achka sunqu sunqu musulmankunam iñinku Abraham churin Ismaelwan kuska Kaaba nisqa wasita hatarichisqanpi. Ichaqa, Bibliaqa manan yanapanchu chay yuyaykusqankuta. Génesis libropi Abrahampa tiyasqan askha cheqaskunamantaña riman chaypas - Caldeo runakunaq Ur llaqtan ñawpaq Mesopotamia, kunan Iraq llaqtakunapi, chaymantan Abraham ripurqan (Génesis 11:31), Harán (Génesis 12:4), Egipto (Génesis 12:14), Betel (Génesis 13:3), Hebrón (Génesis 13:18), Gerar (Génesis 20:1), Gerar (Génesis 20:1), Beerseba (Génesis 22:19) - ichaqa manan pisillatapas Meca llaqtamanta rimakunchu. Manan chaymantaqa rimakunchu, ichaqa allinmi kanman chayta yuyaykuy sichus Kaaba yupaychana wasi Abrahampa kamasqan karqan, sichus kunan islam yupaychaypa qallariy chawpin karqan chayqa. ¿Imaraykutaq mana rimakunchu kaymanta nitaq Abrahampa sapa wata kay llaqtaman purisqanmanta, chay llaqtamanqa 1000 km masninmi karqa Abrahampa tiyasqanmanta? Icha, ¿mana hayk’aqpas chaykuna pasasqanraykuchu? Chaymantapas, allinmi kanman bibliapa nisqanman hina Abrahanpa churin Ismael Parán ch’inneqpi tiyasqanta. Yachasqam kunan Sinai yaqa wat'aman pertenecesqanmanta (Ñawpa mapakunata qaway!). Chayqa La Meca llaqtamanta yaqa waranqa kilómetro karupim. Kay qatiq versiculokunapin rimashan kay ch’inneqmanta hinallataq imaynatas Ismael Egiptomanta warmita tarirqan, chay llaqtaqa chay llaqtaq qayllanpin kasharqan:
- (Gen 21:17-21) Diostaq chay waynaq kunkanta uyarirqan. Diospa angelninmi hanaq pachamanta Agarta waqyaspa tapuran: —Agar, ¿ imataq onqoshanki? ama manchakuychischu; Diosqa maypichus kashasqanpi waynaq kunkanta uyarirqan, nispa. 18 Sayariy, waynata hoqarispa makiykipi hap’iy. Paytaqa hatun nacionmanmi tukuchisaq. 19 Diosqa ñawinta kicharispan unu p'uytuta rikurqan. Hinan rispa chay p'uyñuman unuta hunt'achirqan, hinaspan chay waynaman ukyachirqan. 20 Diostaq chay waynawan kasharqan. Wiñaspataq ch'inneqpi tiyarqan, flechaqtaq kapurqan. 21 Paytaq Paran ch'inneqpi tiyarqan , mamantaq Egipto suyumanta warmiwan casarakurqan .
- (Númb 10:12) Israel runakunataq Sinai ch'inneqmanta lloqsirqanku ; Puyutaq Paran ch'inneqpi samaykurqan .
Arafat sutiyuq runa. Islam religionpa creesqanman hinaqa, Abrahamqa Ismael (Biblia Isaacmantan riman) sacrificananpaqña kasharqan Arafat orqopi, chayqa kashan Meca llaqtamantan yaqa 11 kilómetro karupin kashan. Aswanpas Génesis librota qhawarisun chayqa, ch’uya Hallp’apin sapa kutilla chaykuna pasashan. Paykunaqa Moria suyupi tarikunku - huk cheqasqa kinsa p’unchay puriyllapin kasharqan Abrahampa tiyasqanmanta, chay orqotaqmi yaqapaschá Jerusalén llaqtapi Jesuspa kawsayninta qorqan, chaypin Salomonqa tiemponpi yupaychana wasita ruwarqan. Chiqamanta aswan chaninniyuq maypichus sucesokuna kanman:
- (Gen 22:1-4) Chaykuna qhepatataq Diosqa Abrahamta wateqaspa nirqan: –Abraham, nispa. 2 Paytaq nirqan: –Kunanqa churiykita, sapallan churiyki Isaacta, munakusqaykiman pusay , hinaspa Moria hallp'aman pusay ; Chaymantataq willasqayki orqomanta huknin orqopi ruphachina sacrificiota haywaychis , nispa. 3 Abrahanmi tutamanta hatarispa asnonta sillaykukuspa iskay waynakunata churin Isaactawan pusaspa ruphachina sacrificiopaq yantakunata t’aqarqan, hinaspan sayarispa Diospa willasqan cheqasman rirqan. 4 Kinsa p'unchaypitaq Abrahamqa ñawinta hoqarispa karumanta chay cheqasta rikurqan .
- (2 Cron 3:1) Chaymantataq Salomonqa Jerusalén llaqtapi Moria orqopi Señor Diospa wasinta hatarichiyta qallarirqan , chaypin Señor Diosqa taytan Davidman rikhurirqan, Jebuseo Ornanpa trillananpi Davidpa allichasqan cheqaspi .
Safa urqukuna, Marwa urqukuna, Zamzam pukyupas La Meca llaqtapi Ch'uya kitikuna kanku, maymanchus runakuna peregrinacionninkupi hamunku. Historiankuqa tupanmi Agarwan Ismaelwan Abrahammanta ripusqanku qhepaman chaymanta unuta horqosqankuwan. Aswanpas Génesis qelqata qhawarisun chayqa, kay sucesokuna -Agarwan Ismaelwan unuta maskhasqankuqa- Santo Allpapiraqmi kashan, Beerseba ch’inneqpi, chaytaq Wañusqa Qocha qayllapi kasharqan. Chhaynaqa, Bibliaqa manan tupanchu musulmán runakunaq creesqankuwan.
- (Gen 21:14,19) Abrahamtaq tutamanta hatarispa t'antata, huk p'uyñu unuta hap'ispa, Agarman qorqan, hombronman churaspa, wawatawan, hinaspan ripurqan, hinaspan Beerseba ch'inneqpi purirqan . 19 Diostaq ñawinta kicharirqan, hinaspan rikurqan unu pukyuta ; Hinan rispa chay p'uyñuman unuta hunt'achirqan, hinaspan chay waynaman ukyachirqan.
Paraiso hinaspa Hanaq pacha. Mosoq Testamentopi Paraisomanta yachachikuyninta qhawarispaqa ninmi kay pachapi kaqkuna qonqasqa kasqan cheqas kasqanmanta. Jesuspa nisqan hina manañan onqoykuna, yarqay, ñak’ariy, hucha, casarakuypas kanqañachu. Kunan pacha llapa mana hunt’asqa kayninchiskuna, nanayninchiskunapas chinkapunqan:
- (Mat 22:29-30) Jesustaq paykunata nirqan: –Qankunaqa pantashankichismi, Diospa Simin Qelqakunata mana yachaspa, nitaq Diospa atiynintapas. 30 Kawsarimpuqtinqa manan casarakunqakuchu, nitaq casarakunqakuchu, aswanpas hanaq pachapi Diospa angelninkuna hinan kanqaku.
- (Apo 21:3-8) Hanaq pachamantan huk hatun kunkata uyarirqani: “Diospa karpanqa runakunawanmi kashan, paykunawanmi tiyanqa, paykunan llaqtan kanqaku, kikin Diostaq paykunawan kanqa, Diosninkupas kanqa”, nispa. 4 Diosmi ñawinkumanta llapa weqenkuta pichanqa. manañan wañuypas kanqañachu, nitaq llakikuypas, waqaypas, nitaq nanaypas kanqañachu, ñawpaq kaqkunapas pasarunñam . 5 Chay tronopi tiyaqtaq nirqan: –Qhawariy, tukuy imatan mosoqyachishani, nispa. Paytaq niwarqan : Qelqay , kay simikunaqa cheqaqmi, hunt'aqtaqmi . 6 Hinaqtinmi Jesusqa niwaran: “ Rurasqañan ” , nispa. Ñuqaqa Alfawan Omegawanmi kani, qallariypas tukukuypas. Yakunayasqa runamanmi kawsay yaku pukyuta mana qullqillapaq qusaq . 7 Pipas atipaqmi tukuy imatapas herenciata chaskinqa. Diosninmi kasaq, paytaq churiy kanqa, nispa. 8 Ichaqa manchachiqkuna, mana iñiqkuna, millay millay runakuna, wañuchiqkuna, qhelli huchapi puriqkuna, layqakuna, idolo yupaychaqkuna, llapa llullakuna ima, ninawan azufrewan rawrashaq qochapi yanapakunqaku.
Ichaqa, sichus qhawarisun Muhammadpa Hanaq pachamanta chaskisqan revelacionta chayqa, hukniraypunin chay hawapi rimasqanchis willakuymantaqa. Muhammadpa nisqanman hinaqa, Hanaq pachaqa Pachamamapi hark'asqa kaqkunapas saqisqa kasqanku cheqasmi, aswantaqa warmikunata vinotapas niyta munan (chaykunaqa yaqapaschá askha wañuchikuq runakuna wañusqanku qhepaman rikusqankuta creenku, chaypas, ñawpaqpi rimasqanchis Bibliaq qhepa versiculon, ejemplopaq, rikuchirqan wañuchiqkuna mana Diospa qhapaqsuyunta herenciata hina chaskinankuta - Infiernomanmi rinanku.) . Chaypi runakunapas kay Pachapi hina esposayoqmi kanqaku hinaspan sofánkupi siriykunqaku, qhapaq sedakunawan, sumaq brocadowan p’achasqa:
Chanin runakunamantaqa, huertakunapa chawpinpi, pukyukunapa chawpinpim hawkalla samapakunqaku, sumaq sedakunawan hinaspa sumaq brocadawan pachasqa. Arí, hinaspan paykunata casarakusaqku yana ñawi houris (44:51-54) .
Rakhu brocadowan qatasqa sofákunapin tiyaykunqaku... Chaypin kashanku p’enqakuq doncellakuna, paykunataqa manan runapas ni jinneepas ñawpaqtaqa llamiykunqakuchu... Coralkuna rubí hina sumaqllaña doncellakuna. (55:54-58) nisqa.
Chay p’unchaypin Paraisopi herederokuna kusisqa kanqaku. Qusankuwan kuskam llantuyniyuq sachakunapi llampu sofákunapi tiyaykunqaku. Chaypin rurukunayoq kanqaku, tukuy ima munasqankutapas. (36:55-57) nisqa.
Paykunaqa filapi sayasqa sofákunapim tiyaykunqaku. Yana ñawiyuq houriskunaman Paykunawan casarakusaqku. (52:20) .
Chanin runakunamantaqa atipanqakupunin. Paykunapaqqa kanqa huertakuna, uvas chakrakuna, hatun sipaskuna compañeronkunapaq, cheqaq hunt'a phawaykachaq vaso. (78:31-34) nisqa.
Chanin runaqa kusisqan tiyanqa . Llampu sofákunapi tiyaykuspankum muyuriqninta qawanqaku, uyankupipas kusikuypa kanchariynintam qawachinki. Paykunamanmi qonqaku ch’uya vinota ukyanankupaq, allinta sellasqa, chay vinoq q’opallanmi almizcle hina (chaypaqqa llapa runakunapas kaqllata kallpachakuchunku). (83:22-26) nisqa.
Huk iskay kinsa qelqakunan rimashan Muhammadpa paraisomanta yuyaykusqanmanta. Muhammadpa nisqanman hinaqa, paraisoqa warmi-qhari puñuywan hunt’asqa cheqasmi. Chayqa manan tupanchu Jesuspa nisqanwan, Jesusmi niran: “Qankunaqa pantashankichismi Diospa Simin Qelqakunata mana yachaspa, nitaq Diospa atiynintapas. Kawsarimpuqtinqa manan casarakunqakuchu, manataqmi casarakunqakuchu, aswanpas hanaq pachapi Diospa angelninkuna hinan kanqaku”, nispa. (Mat 22:29,30):
Ali willakurqa Allahpa Apóstol nisqanmanta : “ Paraisopiqa kanmi huk qhatu maypichus mana rantiypas nitaq qhatuypas ruwakunchu , ichaqa kanmi qharikuna warmikuna . _ _ _ Qhari sumaq runata munaptinqa, paywan puñunanpaqmi saqisqa. “Tirmizi kayta takyachirqa. (Al Hadis, 4 kaq libro, 42 kaq capitulo, No. 36).
Abu Sayeed willakurqa Allahpa kachasqan nisqanmanta: “Sapa qari iskay warmiyuqmi paraisopi, sapa warmitaqmi qanchis chunka veloyuq, chaynintam huk runaqa chakinpa ukhunta qawan”, nispa. Chaytaqa Tirmizi takyachirqa. (Al Hadis, 4 kaq libro, 42 capitulo, No. 23, 652).
Anasmi nirqan Profeta nirqan: “Paraisopiqa qharikunamanmi qosqa kanqa chhayna atiyta warmi-qhari puñunankupaq”, nispa. Chayna ruwayta atichwanchu icha manachu nispa tapuptinkutaq, pachak runap atiyninta qunankuta kutichirqa. Tirmidhiqa kaytam nirqa . ( Mishkat al-Masabih 3 kaq parte , 1200 paginapi ).
References:
1. Ismaelin lapset (The Children of Ishmael), p. 92,93 2. J. Slomp: “The Qura’n for Christians and other Beginners”, Trouw, 18/11, 1986 3. Martti Ahvenainen: Islam Raamatun valossa, p. 87-90 4. Ibn Sa’d Kitab Al-Tabaqat Al-Kabir, vol. II,64. 5. Ismaelin lapset, p. 14 6. Robert Spencer: Totuus Muhammadista (The Truth About Muhammad: Founder of the World’s Most Intolerant Religion) p. 92,93 7. Martti Ahvenainen: Islam Raamatun valossa, p. 374
|
Jesus is the way, the truth and the life
Grap to eternal life!
|
Other Google Translate machine translations:
Millonnintin watakuna / dinosaurios /
runap evolucionnin? |
