|
|
|
This is a machine translation made by Google Translate and has not been checked. There may be errors in the text. On the right, there are more links to translations made by Google Translate. In addition, you can read other articles in your own language when you go to my English website (Jari's writings), select an article there and transfer its web address to Google Translate (https://translate.google.com/?sl=en&tl=fi&op=websites).
Buddha ken Budismo wenno ni Jesus?
Dagiti pannursuro ti Budista iti repaso. Pudno kadi dagitoy wenno saan?
Adu ti addaan kadagiti idolo iti lubong ti kultura ken isports. Mabalinda dagiti agar-aramid iti musika, aktor, managay-ayam iti soccer wenno dadduma pay a bituen a nakagun-od iti balligi. Aktibo a masurotda ken ti ar-aramidenda gapu ta makapainteres ti balligi ken biagda. Nupay mabalin a dagiti bituen iti isports ken kultura ti sentro ti atension iti apagbiit, saanda a maidilig kadagiti narelihiosuan ken naespirituan nga impluensia a dagiti pannursuroda ti nakaimpluensia iti pinullo a kaputotan. Iti daytoy nga artikulo, ti suheto a panunoten ket ti Buddha ken ti relihion dagiti Budista, kasta met ni Jesus ken ti pammati a Kristiano. Napateg kadi no mamati ti maysa kadagiti pannursuro ni Buddha wenno ken Jesu-Kristo? Ania ti nagdumaan dagiti pannursuroda, ti nagtaudanda ken sadino ti rumbeng a pangikabilam iti panagtalekmo? Sumaruno nga usigentayo dagitoy nga isyu. Mangrugitayo babaen ti panangusig iti parikut ti panangrugi ti uniberso ken biag iti Budismo.
Ti parikut ti panangrugi ti uniberso ken biag iti Budismo. Umuna iti amin, maikari nga asikasuen ti kinapudno a ti Budismo ket maysa nga ateistiko a relihion. Kayatna a sawen, nupay mabalin nga agkararag pay ketdi dagiti moderno a Budista ken ni Buddha wenno agdayaw kadagiti ladawanna kadagiti bukodda nga aktibidad, saan a bigbigen ti Budismo ti kaadda ti aktual a dios a namarsua. Saan a mamati dagiti Budista nga adda Namarsua. Ditoy ti ayan ti umuna a parikut ti Budismo, a kapada ti ateismo. Ta saan a kanayon nga adda dagiti sumaganad a banag a mabalintayo a paliiwen iti inaldaw babaen kadagiti matatayo wenno babaen ti tulong ti teleskopio. Nayanakda la ketdi iti maysa a punto ti panawen:
• Saan a kanayon nga adda dagiti galaksi ken bituen, ta no saan, naibus koma ti radiasionda • Saan a kanayon nga adda dagiti planeta ken bulan gapu ta adda pay laeng bulkaniko nga aktibidadda a saan a nagsardeng • Saan a kanayon nga adda ti biag iti daytoy a planeta, gapu ta ti biag ditoy Daga ket naisilpo iti Init, a saan a mabalin a nangpabara iti Daga iti agnanayon. Ta no saan, naibus koma ti reserbana nga enerhia.
Ti konklusion ket sigurado nga adda piho a pangrugian ti uniberso ken biag idi nangrugi dagiti relo. Lohikal a konklusion daytoy nga aminen wenno masapul nga aminen uray dagiti ateista a sientista. Mabalin a saanda nga umanamong iti aramid ti Dios a panamarsua, ngem dida mailibak nga adda pangrugian ti biag ken ti uniberso. Ti parikut iti Budismo ken ateismo ket eksakto no kasano a timmaud dagiti dati a banag. Awan serserbina ti panangibaga, kas pagarigan, a timmaud a bukodna ti uniberso manipud iti awan, iti makunkuna a big bang gapu ta maysa dayta nga imposible iti matematika. Kayatna a sawen, no awan idi damo - awan laeng - imposible nga adda tumaud manipud iti dayta. Imposible nga alaen ti aniaman manipud iti awan, isu a ti teoria ti big bang ket maibusor iti matematika ken natural a linteg. Dagiti ateista ken pasurot ni Buddha ket addada ngarud iti dead end no padasenda ti agsapul iti rason iti kaadda dagiti galaksi, bituen, planeta ken bulan. Mabalin nga addaanda kadagiti nadumaduma a teoria maipapan iti nagtaudanda, ngem dagiti teoria ket saan a naibatay kadagiti praktikal a panagpalpaliiw ken siensia, no di ket iti imahinasion. Kasta met ti pannakayanak ti biag. Awan met ti ateista a sientista a makailawlawag iti dayta. Ti pannakayanakna a mismo ket imposible, agsipud ta ti biag laeng ti makayeg iti biag. Awan ti nasarakan a nailaksid iti daytoy a pagannurotan. Iti kaso dagiti immuna a porma ti biag, nalawag a tumukoy daytoy iti dios a namarsua, kas pagarigan nalawag nga isursuro ti Biblia. Isu ket naisina iti pinarsua nga inaramidna:
- (Gen 1:1) Idi punganay pinarsua ti Dios ti langit ken ti daga.
- (Isaias 66:1,2) 1 Kastoy ti kinuna ni Yahweh, Ti langit isu ti tronok, ken ti daga isu ti pagbatayan ti sakak: sadino ti ayan ti balay nga ibangonmo kaniak? ket sadino ti ayan ti lugar a paginanaak? 2 Ta amin dagidiay a banbanag inaramid ti imak, ken amin dagidiay a banbanag , kinuna ni Jehova: ngem iti daytoy a tao kumitaakto, uray daydiay napanglaw ken addaan iti naladingit nga espiritu, ken agpigpigerger iti saok.
- (Apo 14:7) 7 Kinunana iti napigsa a timek, Agbutengkayo iti Dios , ket idaydayawyo isuna; ta dimtengen ti oras ti panangukomna: ket agdayawkayo iti nangaramid iti langit, ken daga, ken baybay, ken dagiti ubbog ti dandanum .
Reinkarnasion iti Budismo. Naibaga iti ngato no kasano a naiduma ti Budismo iti Nakristianuan ken teistiko a pannakaawat. Iti Budismo, awan ti Dios a nangaramid iti amin ken naisina iti parsua a pinarsuana. Iti daytoy a kaipapanan, ti Budismo ket maysa a relihion nga umasping iti Hinduismo, nga awan met ti konsepto ti mannakabalin-amin a dios a namarsua. Ti Budismo, kas iti Hinduismo, addaan met iti doktrina ti reinkarnasion. Nagsaknap ti isu met laeng a doktrina kadagiti pagilian iti Laud, a sadiay maisursuro dayta iti makunkuna a movimiento ti Baro a Panawen. Kadagiti pagilian iti Laud, agarup 25% ti mamati iti reinkarnasion. Idiay India ken dadduma pay a pagilian iti Asia a nagtaudan ti doktrina, dakdakkel nga amang ti bilang. Ti konsepto ti reinkarnasion ket naibatay iti kapanunotan a ti biagtayo ket mapapati nga agtultuloy a siklo. Sigun iti daytoy a doktrina, maulit-ulit a mayanak ti tunggal maysa ditoy daga ken umawat iti baro nga inkarnasion sigun iti panagbiagna iti napalabas a biagna. Amin a dakes a mapaspasamak kadatayo ita ket bunga dagiti napalabas a pasamak ken masapul nga apitentayo itan ti immun-una nga immulatayo. No laeng mapasaran ti Tao ti pannakalawlawag, kas mapapati a napadasan ni Buddha, mawayawayaan iti siklo ti reinkarnasion. Ngem no ania ti panunoten maipapan iti reinkarnasion ken ti Budista a bersionna, dayta ti sumaruno nga utobentayo:
Apay a ditay malagip? Ti umuna a saludsod ket mainaig iti kinaumiso ti reinkarnasion. Pudno kadi dayta gapu ta awan ti malagiptayo maipapan kadagiti napalabas a biag? No talaga nga addaantayo iti kadena dagiti napalabas a biag iti likudantayo, saan kadi a namnamaentayo a malagiptayo ti adu a pasamak manipud kadagitoy - mainaig iti biag ti pamilia, panageskuela, lugar a pagnanaedan, trabaho ken panaglinglingay? Ngem apay a ditay malagip? Saan kadi a nalawag a pammaneknek ti pannakalipattayo a saan a pulos nga adda dagiti napalabas a biag? Uray ni H. B. Blavatsky, ti nangipasdek iti Theosophical Society, ken ti tao a nalabit kaaduan a nangpalatak iti doktrina ti reinkarnasion idiay Laud idi maika-19 a siglo, inaminna ti isu met laeng a banag, nga isu ti pannakalipattayo:
Mabalin a maibagatayo nga iti biag ti mortal a tao, awan ti kasta a panagsagaba ti kararua ken bagi a saan koma a bunga ken pagbanagan ti sumagmamano a basol a naaramid iti napalabas a porma ti kaadda. Ngem iti sabali a bangir, saan a karaman ti agdama a biagna uray maysa laeng a lagip kadagita. (1) .
Pudno a, kas pagarigan, naikuna a nalagip ni Buddha dagiti napalabas a panagbiagna iti kapadasanna iti pannakalawlawag, ket kasta met ti ibagbaga ti dadduma a kameng ti movimiento ti Baro a Panawen. Nupay kasta, ti parikut ket awan ti makalagip kadagitoy a banag iti normal a kasasaad a gagangay nga agtignay ken agpanunottayo. Daytoy ket saan pay a napasamak kenni Buddha, ngem kasapulanna ti maysa a padas ti pannakalawlawag a sadiay ket nalagipna ti nasurok a 100,000 kadagiti napalabas a biagna, segun kadagiti kasuratan ti Pali (C. Scott Littleton: Idän uskonnot, p. 72 / Daya a Kisirib). Nupay kasta, ti parikut kadagiti kapadasan iti pannakailawlawag ken dagiti lagip iti napalabas a biag ket no kasano a mapagtalkan dagitoy. Addaantayo amin iti panunot ken imahinasion ken arapaap a sadiay makitatayo ti adu a kita ti adbentura a kasla pudno iti tagtagainep ngem ditay pulos napadasan. Ipakita daytoy a saan a naan-anay a mapagtalkan dagiti arapaap ken panunot. Adda ti posibilidad a panagkusit. No kasano a mapasamak dagitoy a kapadasan iti silaw ket kadawyan a sumurot iti umasping a padron. Iti pangkaaduan, ti maysa a tao ket nagsanay iti panagmennamenna/panagmennamenna iti adu a tawen ket daytoy ti nangiturong kamaudiananna iti makunkuna iti padas iti silaw. Kastoy ti kaso ni Buddha, a nangbusbos iti adu a tawen iti nauneg a panagmennamenna, ngem makapainteres ta ti Propeta ti Islam, ni Muhammad, ket makiramraman met iti narelihiosuan a panagmennamenna idi nangrugi nga umawat kadagiti sirmata ken paltiing. Kastoy ti nangrugian ti adu a dadduma pay a narelihiosuan a movimiento. Kas pagarigan, sumagmamano a narelihiosuan a grupo nga adda idiay Japan ti naipasngay babaen iti daytoy a proseso, no ti maysa ket immuna a nagmennamenna iti napaut a panawen ket kalpasanna nakaawat iti paltiing, a nakaibatayan ti panagtignay. Mainayon pay, nakadkadlaw a dagiti isu met laeng a kapadasan a mabalin a mapasaran ti dadduma kas resulta ti napaut a panagmennamenna ket naiyeg babaen ti tulong ti droga. Mabalin nga addaan dagiti agus-usar iti droga kadagiti makaallilaw a kapadasan iti lawag nga umasping iti mabalin nga adda ken mabalin a makita dagiti napaut nga agmennamenna dagiti banag nga awan, kas met laeng kadagiti tattao nga addaan iti schizophrenia. Mamatiak a mismo ken maawatanko nga iti kinapudnona ni Satanas ken ti dakes a lubong dagiti espiritu ket al-allilawenda dagiti tattao babaen kadagitoy a sirmata ken padas iti pannakailawlawag. Ti dati a Hindu guru a ni Rabindranath R. Maharaj ti nangibangon iti isu met laeng a punto. Isu a mismo ti nagsanay iti panagmennamenna iti adu a tawen ken nakapadas kadagiti ulbod a sirmata kas resultana. Di nagbayag kalpasan ti panagturongna ken Jesu-Kristo, nasdaaw idi naammuanna nga umasping ti kapadasan kenkuana dagiti agus-usar iti droga. Daytoy a pagarigan ket mangipakita no kasano a mapagduaduaan ti agtalek kas pagarigan dagiti estoria ni Buddha wenno dagiti dadduma a tattao no isalaysayda ti maipapan iti napalabas a panagbiagda wenno dagiti makunkuna a padas ti pannakalawlawag a nagun-od babaen ti napaut a panagmennamenna wenno droga:
Iti kastoy a pamay-an nangrugin a naam-ammok ti ad-adu pay nga agus-usar iti droga ket nakaaramidak iti nakaskasdaaw a natakuatan: Dadduma kadakuada ti addaan iti umasping a kapadasan idi addada iti impluensia ti droga, kas iti kaaldawanko nga agar-aramid iti yoga ken panagmennamenna! Nasdaawak a dimngeg kadakuada a mangiladawan iti “napintas ken natalna a lubong” a nakastrekanda babaen ti tulong ti LSD; a world which' psychedelic visions ken kolor a pamiliar unay kaniak. Siempre, adu met kadakuada ti addaan iti dakes a kapadasan, ngem kasla agkedked ti kaaduan nga agus-usar iti droga a mangikonsiderar kadagitoy a pakdaar a kas kaniak, no agsanayda iti yoga. “Saanko a kasapulan dagiti substansia tapno makitak dagiti sirmata ti dadduma a lubong wenno karkarna a parsua wenno mariknak ti panagkaykaysa iti uniberso wenno mariknak a siak ti “Dios”, imbagak kadakuada. “Naragpatko amin dagita babaen ti transcendental meditation. Ngem maysa dayta a kinaulbod, maysa a trick dagiti dakes nga espiritu tapno magun-odda ti pannakabalinko idi wayawayaak ti panunotko manipud iti bukodko a panangtengngel. Maal-allilawkayo. Ti kakaisuna a dalan nga agturong iti talna ken pannakapnek a sapsapulem ket babaen ken Kristo.” Yantangay ammok ti pagsasaritaanko ken napadasak a mismo dayta nga awan ti droga, adu kadagitoy nga agus-usar iti droga ti nangipateg iti sasaok. ... Naammuak a dagiti droga ti nangpataud kadagiti panagbalbaliw iti panunot nga umasping kadagidiay gapuanan ti panagmennamenna. Pinagbalinda a posible kadagiti demonio a manipularen dagiti neuron iti utek ken mangpataud iti amin a kita ti agparang a pudno a kapadasan, nga aktual a makaallilaw a panangallilaw. Dagiti isu met laeng a dakes nga espiritu a nangiturong kaniak iti ad-adda a naun-uneg a panagmennamenna tapno maabakko, nabatad nga adda met iti likudan ti movimiento ti droga gapu iti isu met laeng a sataniko a rason. (2) .
Panagsusupiat iti panangmatmat dagiti Hindu ken Lumaud. No pudno ti reinkarnasion ken banag para iti amin a tattao, posible nga isuro ti amin maipapan iti dayta iti umasping a pamay-an. Nupay kasta, saan a kasta, ngem isursuro dagiti Budista maipapan iti dayta iti nagduduma a pamay-an ngem, kas pagarigan, dagiti Hindu wenno Lumaud a kameng ti movimiento ti Baro a Panawen. Agparang dagiti nagdumaan uray kadagiti sumaganad a banag:
• Iti konsepto ti Laud, mapapati nga agtalinaed a tao ti maysa a tao iti amin a tiempo. Imbes ketdi, agpadpada iti konsepto dagiti Hindu ken Budista, mabalin a mayanak ti maysa a tao kas animal wenno uray pay mula. Ti sumaganad a naadaw a sasao deskribirenna ti konsepto dagiti Budista:
Iti maudi nga aldaw ti bulan, agsubli dagiti espiritu iti bukodda a pagnanaedan iti lubong dagiti natay, a mapnek ken mapnek. Dagiti kui-espiritu ken espiritu ti kapuonan ket maikandado iti likudan ti ruangan dagiti espiritu iti sabali pay a tawen. Dadduma kadakuada ti agsubli iti sangapulo a hall tapno itultuloyda ti agserbi iti sentensia. Dadduma ti agur-uray a ma-reinkarnasion ditoy daga wenno idiay Makinlaud a langit. Manipud iti maikasangapulo a hall matnagka iti pilid ti reinkarnasion, a babaen iti dayta mayanakka manen ditoy daga. Dadduma ti naipasngay a naimbag a tattao, dadduma ti dakes, dadduma animal, wenno mula pay ketdi. (3) .
• Ti immun-una a naadaw a sasao tinukoyna no kasano a mamati dagiti Budista iti impierno. Iti sabali a bangir, dagiti Hindu ken pasurot ti movimiento ti Baro a Panawen idiay Laud kaaduanna a dida mamati iti impierno. Ilibakda ti kaadda ti impierno. Adtoy ti panagsusupadi ti nagduduma a konsepto maipapan iti reinkarnasion. Iti Budismo, adda met uppat a langit wenno paraiso: ti Amianan, Abagatan, Daya ken Laud a langit. Mapapati nga adda ni Buddha iti maudi kadakuada. Iti sabali a bangir, dagiti Hindu ken pasurot ti movimiento ti Baro a Panawen saanda a mamati iti daytoy a banag iti isu met laeng a wagas a kas kadagiti Budista.
• Naiduma ti wagas a rummuar iti siklo ti reinkarnasion iti Hinduismo ken Budismo. Isursuro dagiti Hindu a no maamiris ti maysa a tao ti kinadiosna ken koneksionna ken ni Brahman, mawayawayaan manipud iti siklo ti reinkarnasion. Imbes ketdi, insuro ni Buddha ti uppat a kinapudno (1. Ti biag ket panagsagaba 2. Ti panagsagaba ket gapuanan ti pagayatan nga agbiag 3. Mawayawayaan laeng ti panagsagaba babaen ti panangiddep iti pagayatan nga agbiag 4. Ti pagayatan nga agbiag ket mabalin a maiddep babaen ti panangsurot iti umno a dana ), ti maudi kadagitoy iramanna ti maminwalo a dana ti pannakaisalakan, kayatna a sawen, pannakawayawaya manipud iti siklo ti reinkarnasion. Karaman ditoy: umiso a pammati, umiso a tarigagay, umiso a panagsao, umiso a kababalin, umiso a wagas ti panagbiag, umiso a panagregget, umiso a memoria, ken umiso a panagmennamenna. Daytoy a sursuro ni Buddha maikontra ngarud iti sursuro dagiti Hindu, . Ti ngay panangmatmat ti Laud iti movimiento ti Baro a Panawen? Mabalin a mamati dagitoy a tattao iti kinadios ti tao, kas patien dagiti Hindu, ngem ti pannakabigbig daytoy a banag ken ti epektona iti reinkarnasion ket saan a gagangay a maisuro iti isu met laeng a wagas a kas iti Hinduismo. Iti kasumbangirna, kadagiti pagilian iti Laud, ti reinkarnasion ket mabalin a maisuro iti positibo a pamay-an. Ti reinkarnasion ket matmatan kas maysa a gundaway ken saan a lunod a kas iti Hinduismo ken Budismo. Dagitoy dagiti panagsusupadi nga adda iti aglawlaw ti doktrina ti reinkarnasion.
Kasano nga agtrabaho ti linteg ti karma? Maysa kadagiti misterio ti doktrina ti reinkarnasion ket ti linteg ti karma, nga agparang iti Budismo, Hinduismo, ken ti movimiento ti Baro a Panawen ditoy Laud. Sigun iti gagangay a pannakaawat, ti linteg ti karma ket rumbeng a gunggonaan ken dusaen ti maysa a tao sigun no kasano ti panagbiagna iti napalabas nga inkarnasionna. No ti maysa a tao ket nakaaramid kadagiti dakes nga aramid wenno nagpanunot iti dakes a pampanunot, adda negatibo a pagbanaganna; dagiti nasayaat a pampanunot ken tignay mangpataud iti positibo a resulta. Nupay kasta, ti burburtia ket kasano a ti impersonal a linteg ket makapagtrabaho a kas iti dayta? Ti impersonal a puersa wenno linteg ket saan a makapanunot, mangilasin ti kalidad dagiti tignay, wenno uray pay malagip ti aniaman nga inaramid ti maysa a tao - no kasano a ti sekular a libro ti linteg ket saan a makatignay a kas iti dayta, ngem ti maysa nga ehekutibo ti linteg, maysa a personal a parsua, ket kanayon a kasapulan; saan nga aramiden dayta ti linteg laeng. Saan met a makaaramid ti impersonal a linteg kadagiti plano para iti masakbayan a biagtayo wenno mangikeddeng no ania a kasasaad ti pannakayanak ken panagbiagtayo. Kanayon a kasapulan dagiti tignay a pagsasaritaan ti personalidad, a saan a kasta ti linteg ti karma. Saan a makapagtrabaho ti linteg laeng iti kastoy a pamay-an. Ti sabali pay a parikut ket no ti linteg ti karma ket gunggonaanna ken dusaennatayo segun no kasano ti panagbiagtayo kadagiti napalabas a biagtayo, ngarud apay a ditay malagip ti aniaman manipud kadagiti napalabas a biag - daytoy ket naibaga idin iti ngato? No madusatayo maibatay iti napalabas a biagtayo, ngarud masapul nga ammo ti tunggal maysa no apay a mapasamak kadatayo ti mapaspasamak kadatayo. Ania pay ketdi ti nakaibatayan, no saan a nalawag a naimbag dagiti pangibatayan iti dusa? Maysa daytoy kadagiti parikut iti doktrina ti reinkarnasion.
Kasano idi damo - sadino ti naggapuan ti dakes a Karma? Sakbayna naibaga no kasano nga adda pangrugian ti uniberso ken biag. Saanda nga agnanayon ken saan a kanayon nga adda, ngem addaanda iti piho a pangrugian. Maibatay iti daytoy, tumaud ti saludsod, sadino ti naggapuan ti dakes a Karma? Kasano koma a dimteng dayta ditoy daga no awan ti biag ditoy daga? Kayatna a sawen, no awan pay ti biag, saan koma a timmaud ti dakes a karma kas resulta dagiti dakes nga aramid, wenno ti nasayaat a karma. Kinapudnona, perpekto koma ti tunggal tao ken parsua ken saan pay ketdi a kasapulan a lumasat iti siklo ti reinkarnasion. Kasano koma a timmaud ti siklo ti reinkarnasion - no pudno dayta, yantangay ti laeng dakes a Karma manipud kadagiti napalabas a biag ti pakaigapuan ken mangsustiner iti dayta? Ania ti nangrugian dayta? Ti sumaganad a panangiladawan ilawlawagna ti napalabas a ruar. Sagidenna ti banag no kasano a mairugi ti siklo manipud iti tengnga, no ar-arigen, ngem dina tamingen ti parikut ti pangrugian a mismo. Iti panangiladawan, makisarita ti autor kadagiti monghe a Budista:
Nagtugawak iti templo dagiti Budista ti Pu-ör-an a kaduak ti maysa a grupo dagiti monghe. Nagturong ti saritaan iti saludsod no sadino ti naggapuan ti espiritu ti tao. (...) Maysa kadagiti monghe ti nangted kaniak iti atiddog ken detalyado a panangilawlawag maipapan iti dakkel a siklo ti biag nga agtultuloy nga agayus iti rinibu ken minilion a tawen, nga agparang kadagiti baro a porma, a dumakkel a nangatngato wenno umay a nababbaba, depende iti kalidad dagiti indibidual nga aramid. Idi saannak a mapnek daytoy a sungbat, insungbat ti maysa kadagiti monghe, “Ti kararua ket naggapu ken Buddha manipud iti makindaya a langit." Kalpasanna dinamagko, "Sadino ti naggapuan ni Buddha ken kasano a naggapu kenkuana ti kararua ti tao?" Sadiay ket maysa manen nga atiddog a lektura maipapan kadagiti immun-una ken masanguanan a Buddha a sumurot iti tunggal maysa kalpasan ti napaut a panawen, kas maysa nga awan patinggana a siklo.Kas daytoy a sungbat ket saan met a nangpennek kaniak, imbagak kadakuada, “Mangrugikayo manipud iti tengnga, . ngem saan a manipud idi damo. Addaanka itan iti Buddha a nayanak iti daytoy a lubong ket kalpasanna addaanka iti sabali pay a maysa a Buddha a nakasagana. Addaanka iti kompleto a tao a lumasat iti siklona iti awan patinggana a panawen.” Kayatko ti makagun-od iti nalawag ken ababa a sungbat iti saludsodko: sadino ti naggapuan ti umuna a tao ken ti umuna a Buddha? Sadino ti nangrugian ti dakkel a siklo ti panagdur-as? (...) Awan kadagiti monghe ti simmungbat, naulimekda amin. Kalpasan ti apagbiit kinunak, "Ibagak kadakayo daytoy, uray no saanyo a salimetmetan ti isu met laeng a relihion a kas kaniak. Ti pangrugian ti biag ket ti Dios. Isu ket saan a kas kadagiti Buddhayo a kas maysa nga awan patinggana a serye a sumurot iti tunggal maysa iti dakkel a siklo." ti panagdur-as ngem Isu ket agnanayon nga isu met laeng ken di agbaliw. Isu ti pangrugian ti amin, ken manipud Kenkuana agtaud ti pangrugian ti espiritu ti maysa a tao." (...) Diak ammo no ti sungbatko ti nangpennek kadakuada. Nupay kasta, nagun-odko ti posibilidad a makisarita kadakuada maipapan iti gubuayan ti biag, ti sibibiag a Dios a ti kaadda laeng ti makabael a mangrisut iti maysa a saludsod maipapan iti gubuayan ti biag ken ti nagtaudan ti uniberso. (4) .
Sangagasut a Ribu a Biag ni Buddha. Sakbayna naibaga no kasano a mapapati a nalagip ni Buddha ti 100,000 kadagiti napalabas a biagna iti kapadasanna iti pannakalawlawag. Nadakamat daytoy kadagiti kasuratan ti Budista iti pagsasao a Pali (C. Scott Littleton: Idän uskonnot, p. 72 / Daya a Kinasirib). Nupay kasta, mabalin nga usigen daytoy a banag. Kas pagarigan, ti pakasaritaan ti sangatauan ket sigurado laeng nga ammo agarup 5000 a tawenen ti napalabas (nga medyo asideg iti agarup 6000 a tawen, a mabalin a maitudo a naibatay kadagiti kapuonan ti Biblia). Dagiti panawen nga at-atiddog ngem dayta ken dagiti pagarup maipapan iti napaut a pakasaritaan ti sangatauan ket ad-adda nga imahinasion ngem ti mapagtalkan nga impormasion. Ti Imbentor ti pamay-an ti radiokarbon, ni Propesor W. F. Libby ket talaga a kinunana iti Science Magazine (3/3/1961, p. 624) a ti napasingkedan a pakasaritaan ket mapan laeng aginggana iti ca. 5000 a tawenen ti napalabas. Isu ket nagsasao maipapan kadagiti agturturay a pamilia ti Egipto, nga iti kinapudnona ket mabalin a nagbiag urayno dagiti siglo kalpasanna (Daytoy ket naibaga idi iti 3-paset a serye a "Faaraot jan kuninkaat" a naipabuya idiay Suomen TV idi Nobiembre-Disiembre 1996) .
Immuna a nakigtotkami ken Arnold (katrabahuak) idi natakuatanmi a ti historia ket 5,000 laeng a tawenen ti napalabas. (...) Masansan a nabasami ti maipapan iti daytoy wenno dayta a kultura wenno arkeolohikal a lugar a 20,000 a tawenen ti kabayagna. Napartak unay a naammuanmi a dagitoy a bilang ken dagiti immuna a petsa ket saan nga umiso a pagaammo ken ti panawen ti Umuna a Dinastia ti Egipto ket kinapudnona ti kadaanan a historikal a punto ti panawen a napasingkedan buyogen ti sumagmamano a kinasigurado. (5) .
Dagiti immuna a nota nga adda kadatayo maipapan iti pakasaritaan ti tao ket napetsaan laeng iti agarup 5,000 a tawen iti napalabas. ( Ti Ensiklopedia ti Sangalubongan a Libro , 1966, tomo 6, p. 12)
Saan met a suportaran ti iyaadu ti populasion ti ideya ti napaut a panawen. Sigun kadagiti kalkulasion, nagdoble ti populasion iti kada 400 a tawen iti promedio (ken naparpartak pay ita). Kayatna a sawen a kas pagarigan 4000 a tawenen ti napalabas ti daga ket rumbeng koma nga addaan iti basbassit ngem 10 a milion nga agtataeng. Kasla nalinteg a pattapatta daytoy, gapu ta dagiti lugar a kas iti Amianan nga America, Abagatan nga America ken Australia ket nagbalin laeng a kangrunaan a mapagnaedan manipud idi maika-18 a siglo. Kas pagarigan, mapattapatta nga adda laeng tallo a milion nga agnanaed idiay Amianan nga America idi rugi ti maika-18 a siglo, idinto ta nasurok itan a maminsangagasut nga ad-adu. Ipakita daytoy no kasano a manmano ti populasion ti Daga sumagmamano laeng a siglo ti napalabas. Sumagmamano a milenio ti napalabas, ad-adda pay a manmano ti populasion ti Daga ngem idi maika-18 a siglo. Iti sabali a bangir, no adda laeng 2 nga umili 100,000 a tawenen ti napalabas, ken ti panagdoble ti populasion ket maminsan iti tunggal sangaribu a tawen (nabannayat nga amang dayta ngem ita), ti agdama a populasion ket rumbeng a 2,535,300,000,000,000,000,000,000,000,000. Daytoy ket naan-anay nga absurdo a bilang no idilig iti agdama a 8 bilion (= 8,000,000,000), ken mangipakita a dagiti tattao ket saan koma nga adda iti dayta a panawen. Ipakitana a masapul nga as-asideg nga amang ti nagtaudan ti sangatauan, sumagmamano laeng a milenio ti napalabas. Kasano a mainaig amin dagitoy ken ni Buddha ken iti maipagarup a napalabas a panagbiagna? Iti ababa a pannao, imposible a mabalinna koma ti agbiag iti 100,000 a napalabas a biag, uray kaskasano kas tao, yantangay sumagmamano laeng a milenio ti kaadda dagiti tattao ditoy daga. Awan serserbina ti agsao maipapan kadagiti napapaut a panawen, agsipud ta dagiti nalawag a pagilasinan ti pakasaritaan ti tao ket saan nga ad-adda pay nga agsaknap. Iti sabali a bangir, no patientayo dagiti ateista a sientista a mamati iti napaut a panawen, maymaysa laeng ti selula a biag ti rumbeng koma nga adda ditoy Daga iti ginasut a milion a tawen, agingga a 500-600 milion a tawenen ti napalabas, nagparang ti ad-adda a komplikado a biag iti tukok ti baybay . Ti saludsod ket, no adda laeng maymaysa ti selulana a biag, ket kalpasanna dagiti animal iti tukok ti baybay, ania ti nasursuro dagitoy nga organismo iti siklo ti reinkarnasion? Kasano a nagun-odda ti nasayaat a karma wenno naliklikanda ti panagurnong ti dakes a karma bayat nga agbibiagda kas agmaymaysa ti selula wenno animal iti tukok ti baybay? Siak a mismo diak mamati iti kuna dagiti ateista a sientista maipapan iti minilion a tawen, ibilangko dagitoy a kinaulbod manipud ken Satanas, ngem no pagtiponem ti teoria ti ebolusion iti minilion a tawen ken ti doktrina ti reinkarnasion, masapul a makasabatka kadagiti kasta a parikut .
Ti prinsipio ti panangsalaknib iti biag. Nasayaat ti pannursuro ti Budismo iti benneg ti moralidad, kas iti saan a panagtakaw, saan a pannakikamalala, saan nga panagulbod wenno panaginum kadagiti makabartek nga inumen. Dagitoy a pannursuro ket saan a naiduma iti, kas pagarigan, iti pannursuro ni Jesus ken dagiti apostol, agsipud ta ti moral a sentido ket gagangay kadagiti amin a tattao. Agpada iti Daya ken iti Laud, natural a maawatantayo no ania ti umiso ken di umiso a kababalin. Maysa met kadagiti pannursuro ti Budismo ket masapul a dikay patayen ti aniaman a sibibiag a parsua. Maitunos daytoy iti pannursuro ti Biblia, no ti maysa kadagiti bilin iti Biblia ket "Saanka a pumatay". Nupay kasta, iti Budismo kayatna met a sawen a masapul a dimo patayen ti aniaman a sibibiag a parsua, kayatna a sawen, malaksid kadagiti tattao, dadduma pay a sibibiag a parsua a kas kadagiti animal. Gapu iti daytoy, dagiti monghe a Budista ket agannayas a mangan laeng iti taraon a vegetarian. Kasano a mainaig daytoy iti reinkarnasion? Iti ababa a pannao, ipagarup dagiti Budista a no ti maysa a tao ket mangpapatay, kas pagarigan, iti baboy wenno kuton iti daytoy a biag, ngarud ti tao a mismo ket mayanak iti porma ti baboy wenno kuton iti sumaruno a biag. Dusa dayta ti maysa a tao a mangpapatay iti sibibiag a parsua. Nupay kasta, mabalin a palawaen daytoy babaen ti sumaganad a saludsod: Kasano ngay no patayen ti maysa a tao ti nabaknang, naballigi ken naragsak a tao, ania ngarud ti gasatna iti sumaruno a biag? Agbalin met ngata daytoy a tao a mismo a nabaknang, naballigi ken naragsak a tao iti sumaruno a biag? Wenno anianto ti agbalin kenkuana? Napanunot kadi dagiti Budista a mismo ti kakasta a banag a mabalin a masabet no kanayon a mayaplikar daytoy a doktrina? Iti sabali a bangir, saan a kanayon a suroten dagiti Budista a monghe ken pasurot ni Buddha ti prinsipio a panangsalaknib iti biag. Mabalinda kas pagarigan ti agburburek iti danum a sadiay rinibu a bakteria ti mabalin a madadael. Dagiti bakteria ket sibibiag met a parsua a kas iti tao, isu nga iti praktis, imposible a kanayon a suroten ti prinsipio a panangsalaknib iti biag.
Ti Buddha ken ti parikut ti panagsagaba. Ti estoria ti biag ni Buddha ket isu ket anak ti maysa a nabaknang nga agturay a nangpanaw iti nabaknang a pagtaenganna, asawa ken bassit nga anakna tapno agsapul iti solusion iti panagleddaang ken panagsagaba ti panagbalin a tao. Ti pannakakitana iti masakit a lakay, napanglaw a monghe ken natay a tao ti nakaimpluensia iti narelihiosuan a panagriing ni Buddha. Kas resultana, rinugianna ti napaut a panagbirok a pakairamanan ti asetiko nga estilo ti panagbiag iti sumagmamano a tawen ken panagmennamenna. Babaen kadakuada, inkagumaanna ti nagsapul iti rason ti panagsagabatayo ken pamay-an tapno makaruartayo iti dayta. Ken ania ti Nakristianuan a pannursuro maipapan iti dayta a suheto? Mangrugi dayta iti nagduduma a pangrugian. Umuna iti amin, ti pakaigapuan dagiti sakit, basol ken panagsagaba ket nadakamaten iti maika-3 a kapitulo ti Biblia. Saritaenna ti pannakatnag a nangapektar iti amin a kaputotan ni Adan. Kastoy ti insurat ni Pablo maipapan iti suheto, kayatna a sawen, no kasano nga immay ti basol ditoy lubong babaen ti pannakatnag ni Adan:
- (Rom 5:12) Apay, kas iti maysa a tao simrek ti basol ditoy lubong, ken ti ipapatay gapu iti basol; ket iti kasta ti ipapatay limmabas kadagiti amin a tattao, ta nagbasolda amin : 15 Ngem saan a kas iti basol, kasta met ti libre a sagut. Ta no gapu iti basol ti maysa, adu ti natay , ad-adda nga immadu ti parabur ti Dios ken ti sagut babaen ti parabur babaen ti maysa a tao, ni Jesu-Cristo. 17 Ta no gapu iti basol ti maysa a tao ti ipapatay nagturay ti maysa ; ad-adda nga agari dagiti umawat iti nawadwad a parabur ken iti sagut ti kinalinteg, agturaydanto iti biag babaen ti maymaysa, ni Jesu-Cristo.) 18 Ngarud a kas iti basol ti maymaysa a panangukom immay iti pannakakondenar dagiti amin a tattao; kasta met babaen ti kinalinteg ti maymaysa ti libre a sagut dimteng kadagiti amin a tattao iti pannakaikalintegan ti biag. 19 Ta no kasano a gapu iti kinasukir ti maysa a tao, adu ti nagbalin a managbasol , kasta met a gapu iti panagtulnog ti maysa, adunto ti agbalin a nalinteg.
Ti kinapudno nga immay ti basol ditoy lubong babaen ti pannakatnag ni Adan ti ultimo a rason no apay nga adda panagsagaba, kinadakes ken ipapatay ditoy lubong. Mapaliiw nga adu a tattao ti addaan iti umasping nga estoria maipapan iti napalabas a nabalitokan a panawen idi nasayaat ti amin. Ipakitana a ti salaysay ti paraiso ket saan laeng a pakabigbigan ti Kristianidad ken Judaismo, no di ket agparang pay kadagiti dadduma a relihion ken kultura. Saludsod dayta ti gagangay a tradision ti sangatauan, gapu ta masarakan dayta iti nadumaduma a paset ti lubong. Saritaen ti tradision dagiti tattao a Karen nga agnanaed idiay Burma ti maipapan iti pannakatnag iti basol. Umasping unay dayta iti salaysay ti Biblia. Ti maysa kadagiti kantada ket mangdakamat no kasano a ni Y'wa, wenno ti pudno a Dios, ket immuna a nangparsua ti lubong (parsua), kalpasanna impakitana ti "panangsubok a bunga", ngem ni Mu-kaw-lee ket liniputanna ti dua a tao. Daytoy ti namagbalin kadagiti tattao a nalaka a maakaran iti sakit, panaglakay ken ipapatay. Saan unay a naiduma ti panangiladawan iti estoria iti Libro ti Genesis:
Idi damo nangted ni Y'wa iti porma iti lubong. Impasimudaagna ti taraon ken inumen. Impakitana ti "ti bunga ti pagsubok". Nangted kadagiti umiso a bilin. Dua a tao ti nangliput ni Mu-kaw-lee. Pinagbalinna ida a mangan iti bunga ti pagsubok. Nagsukirda; saan a namati Y'wa... Idi kinnanda ti test fruit, naipasangoda kadagiti sakit, panaglakay, ken ipapatay. (6) .
Mabalin kadi a mawayawayaan manipud iti panagsagaba? Wen, paset a sigud bayat daytoy a biag. Kaaduan a panagsagaba ket gapu iti kinadakes ti maysa a tao iti sabali a tao wenno saan a panangseknan iti kasasaad dagiti ay-ayatenda. Daytoy a banag ket mataming iti medio simple a pamay-an, kayatna a sawen, buyogen ti ayat ti maysa a kaarruba ken agbabawi dagiti tattao kadagiti basolda. Insuro ni Jesus dagitoy a suheto kas iti sumaganad:
- (Mat 4:17) Manipud iti dayta a tiempo rinugian ni Jesus ti nangasaba, ken kinunana, Agbabawikayo: ta asidegen ti pagarian ti langit .
- (Mat 22:34-40) Ngem idi nangngeg dagiti Fariseo a pinagulimekna dagiti Saduceo, naguummongda. 35 Kalpasanna, sinaludsod ti maysa kadakuada, nga abogado ti linteg, ket sinulisogna ken kinunana. 36 Maestro, ania ti naindaklan a bilin iti Linteg ? 37 Kinuna ni Jesus kenkuana, Ayatem ti Apo a Diosmo iti amin a pusom, ken iti amin a kararuam, ken iti amin a panunotmo. 38 Daytoy ti umuna ken naindaklan a bilin. 39 Ket ti maikadua ket umasping iti dayta, Ayatem ti padam a tao a kas iti bagim . 40 Kadagitoy dua a bilin nakabitin ti amin a Linteg ken dagiti mammadto .
No surotentayo dagiti immun-una a pannursuro ni Jesus, agpatingga iti maysa nga aldaw ti kaaduan a panagsagaba ti lubong. Inkagumaan dagiti monghe a Budista a risuten daytoy a parikut babaen ti panagturongda iti uneg, wenno panagmennamenna, ken mapan kadagiti monasterio, ngem no ay-ayatentayo dagiti tattao, rumbeng a maiturong dayta iti ruar ti bagitayo. Saan a kanayon a nasurot a nasayaat daytoy ken adayotayo unay iti kinaperpekto, ngem isu ti esensia ti pannursuro ni Jesus. Ti maysa a pagarigan ti Nakristianuan nga ayat ket dagiti ospital, a makatulong tapno maksayan ti panagsagaba ditoy lubong. Kas pagarigan, kaaduan kadagiti ospital idiay India ken Africa ket nangrugin babaen kadagiti Nakristianuan a mision. Masansan a nagbuya dagiti ateista ken humanista iti daytoy a lugar, ket saan met unay nga aktibo dagiti Budista. Ti Ingles a periodista a ni Malcolm Muggeridge (1903-1990), a mismo a sekular a humanista, ngem kaskasdi a napudno, nadlawna daytoy. Intedna ti atension no kasano nga apektaran ti panangmatmat ti lubong ti kultura:
Adu a tawen ti binusbosko idiay India ken Africa, ket iti agpada a lugar nasarakak ti nawadwad a nalinteg nga aktibidad a tinaginayon dagiti Kristiano a kameng ti nagduduma a denominasion; Ngem saan a namimpinsan a naipasangoak iti ospital wenno pagulilaan nga ipatpataray ti maysa a sosialista nga organisasion, wenno maysa a sanatorium ti kukutel nga agtartrabaho maibatay iti humanismo. (7) .
Ania ti paggigiddiatan ti Budismo ken Kristianidad? Adu ti paggigiddiatan ti Budismo iti pammati a Kristiano. Karaman kadagita a banag dagiti sumaganad:
• Ti moralidad, wenno ti pannakaawat iti umiso ken di umiso, ket nagkaykaysa a banag. Iti Budismo, kas iti pammati a Kristiano, naisuro a dikay agtakaw, dikay makikamalala, dikay agulbod, ken saankayo a pumatay. Dagitoy a pannursuro ket saan a naiduma iti aniaman a pamay-an manipud, kas pagarigan, kadagiti pannursuro ni Jesus ken dagiti apostol, ken awan ti karkarna maipapan iti dayta. Ti makagapu ket ti tunggal tao ditoy lubong ket natural nga addaan iti rikna ti umiso ken di umiso a kababalin ken konsiensia. Insuro ni Pablo maipapan iti daytoy a suheto kas iti sumaganad. Nagsarita no kasano nga iti pusotayo adda linteg, kayatna a sawen, pannakaawat iti naimbag ken dakes. Sigun ken Pablo, tuktukoyenna no kasano nga ukomen ti Dios dagiti tattao:
- (Rom 2:14-16) Ta no dagiti Gentil, nga awanan iti Linteg, ar-aramidenda babaen iti nakaisigudan dagiti banag a linaon ti Linteg, dagitoy, no awan ti Linteg, ket maysa a linteg para iti bagbagida. 15 A mangipakita iti aramid ti linteg a naisurat iti pusoda, ti konsiensiada met ti mangsaksi, ken ti pampanunotda ti dakes bayat nga agpipinnabasol wenno no saan, agpipinnabasolda ;) 16 Iti aldaw nga ukomen ti Dios dagiti palimed dagiti tattao babaen ken Jesu-Cristo kas maibatay iti ebangheliok.
• Iti Budismo, mapapati a masapul nga apiten ti maysa a tao ti immulana. Eksakto daytoy a pannursuro a kas iti pammati a Kristiano, agsipud ta sigun iti Biblia, masapul a sungbatantayo dagiti aramidtayo. Sigun iti Biblia, mapasamakto daytoy iti maudi a panangukom:
- (Gal 6: 7) Dikay maallilaw; Saan a mauyaw ti Dios: ta aniaman nga imula ti tao, apitennanto met.
- (Rom 14:12) Isu ngarud a tunggal maysa kadatayo agkuenta iti bagina iti Dios.
- (Apo 20:12-15) Ket nakitak dagiti natay, babassit ken dadakkel, a nagtakder iti sangoanan ti Dios; ket naluktan dagiti libro: ket naluktan ti sabali a libro, nga isu ti libro ti biag: ket dagiti natay naukomda manipud kadagidiay banag a naisurat kadagiti libro, sigun kadagiti ar-aramidda . 13 Ket ti baybay inyawatna dagiti natay nga adda iti dayta; ket ni patay ken impierno inyawatda dagiti natay nga adda kadakuada: ket naukomda tunggal maysa sigun kadagiti aramidda . 14 Ket naitapuak ni patay ken impierno iti dan-aw ti apuy. Daytoy ti maikadua nga ipapatay. 15 Siasinoman a saan a nasarakan a naisurat iti libro ti biag, naitapuak iti danaw ti apuy.
• Iti Budismo patien dayta idiay impierno kas iti insuro ni Jesus ken dagiti apostol. Patien dagiti Budista a dagiti mammapatay busbosendanto ti agnanayon idiay impierno. Sigun iti Biblia, adda ti impierno ket mapan sadiay amin dagiti agar-aramid iti kinaawan hustisia ken dagidiay mangilaksid iti parabur ti Dios:
- (Mat 10:28) Ket dikay agbuteng kadagidiay mangpapatay iti bagi, ngem dida kabaelan a patayen ti kararua: ngem ketdi agbutengkayo iti makabael a mangdadael agpadpada iti kararua ken bagi idiay impierno.
- (Apo 22:13-15) Siak ni Alfa ken Omega, ti pangrugian ken ti panungpalan, ti umuna ken ti maudi. 14 Nagasat dagiti agtungpal kadagiti bilinna, tapno adda karbenganda iti kayo ti biag, ken sumrekda kadagiti ruangan iti siudad. 15 Ta iti ruar adda dagiti aso, mangkukulam, mannakikamalala, mammapatay ken managdaydayaw kadagiti didiosen, ken siasinoman nga agayat ken agulbod.
- (Apo 21:6-8) Ket kinunana kaniak, Naaramiden. Siak ni Alpha ken Omega, ti pangrugian ken ti panungpalan. Siwayawaya nga itedko iti mawaw iti ubbog ti danum ti biag. 7 Ti agballigi tawidennanto ti amin a banbanag; ket agbalinakto a Diosna, ket isunto ti anakko. 8 Ngem dagiti managbuteng, ken saan a mamati, ken dagiti makarimon, ken mammapatay, ken mannakikamalala, ken mangkukulam, ken managdaydayaw kadagiti didiosen, ken amin nga ulbod, addaandanto iti pasetda iti danaw a sumsumged iti apuy ken asupre: nga isu ti maikadua nga ipapatay.
Ania ti naiduma iti Budismo ken Kristianidad? Nupay adda sumagmamano a paggigiddiatan ti Budismo ken Kristianidad, adda met nalawag a nagdumaanda. Sumaruno a kitaentayo ida.
• Isursuro ti Budismo ti reinkarnasion, a sadiay ti maysa ket mabalin a maulit-ulit a mayanak ken matay. Imbes ketdi, ti pannursuro ti Biblia ket maymaysa laeng ti biagtayo ditoy daga ket kalpasan dayta addanto ti panangukom. Iti Hebreo naisurat:
- (Hebr 9:27) Ket kas naituding kadagiti tattao iti maminsan a matay, ngem kalpasan daytoy ti panangukom :
Ti ngay pannursuro ni Jesus? Saanna met nga insuro ti reinkarnasion iti maulit-ulit ditoy daga, no di ket nagsao maipapan iti pannakayanak manen, a naan-anay a naiduma a banag. Kaipapananna ti panangawat iti baro a biag manipud iti Dios ken iti dayta agbalin ti tao a baro a parsua iti naespirituan. Mapasamak no agturong ti maysa a tao ken ni Jesucristo ken awatenna Isuna kas mangisalakan kenkuana:
- (Juan 3:1-12) Adda maysa a lalaki kadagiti Fariseo, nga agnagan Nicodemo, maysa nga agturay kadagiti Judio: 2 Immasideg dayta ken Jesus iti rabii ket kinunana kenkuana, Rabbi, ammomi a maysaka a mannursuro a naggapu iti Dios, ta awan ti makaaramid kadagitoy a milagro a kas iti ar-aramidem, no saan a kadua ti Dios. 3 Simmungbat ni Jesus ket kinunana kenkuana, Pudno, pudno, kunak kadakayo, Malaksid ti maysa a tao a mayanak manen, dina makita ti pagarian ti Dios . 4 Kinuna ni Nicodemo kenkuana, Kasano a mayanak ti tao inton lakayen? mabalinna kadi ti sumrek iti maikadua a gundaway iti aanakan ti inana, ket mayanak? 5 Simmungbat ni Jesus, Pudno, pudno, kunak kadakayo, Malaksid ti tao a mayanak iti danum ken iti Espiritu, saanna a mabalin ti sumrek iti pagarian ti Dios . 6 Ti nayanak iti lasag ket lasag; ket ti nayanak iti Espiritu ket espiritu. 7 Dikay masdaaw ta kinunak kadakayo, Masapul a mayanakkayo manen . 8 Agpuyot ti angin iti kayatna, ket mangngegmo ti uni, ngem dimo mailasin no sadino ti naggapuanna ken no sadino ti papananna: kasta met ti tunggal maysa a nayanak iti Espiritu. 9 Simmungbat ni Nicodemo ket kinunana kenkuana, Kasano a mapasamak dagitoy? 10 Simmungbat ni Jesus ket kinunana kenkuana, Apoka kadi iti Israel, ket saanmo kadi nga ammo dagitoy? 11 Pudno, pudno, kunak kadakayo, Agsasaokami nga ammomi, ken paneknekanmi a nakitami; ket saanyo nga awaten ti saksimi. 12 No imbagak kadakayo dagiti naindagaan a bambanag, ngem saankayo a mamati, kasano a mamatikayo, no ibagak kadakayo dagiti nailangitan a bambanag?
- (Juan 1:12,13) Ngem dagiti amin a nangawat kenkuana, intedna kadakuada ti pannakabalin nga agbalin nga annak ti Dios, uray dagiti mamati iti naganna. 13 Nayanakda, saan a gapu iti dara, wenno iti pagayatan ti lasag, wenno iti pagayatan ti tao, no di ket iti Dios.
• Kas naibaga, iti Budismo awan ti Dios a nangparsua iti amin ken naisina kadagiti pinarsuana. Awan iti Budismo daytoy kangrunaan a sursuro ti Biblia. Maysa a banag a saan met a maiparangarang iti Budismo ket ti ayat ti Dios. Kayatna a sawen, no awan ti Dios, saan met a mabalin nga adda daytoy a banag. Imbes ketdi, saritaen ti Biblia ti maipapan iti ayat ti Dios, no kasano nga Isu a Mismo ket immasideg kadatayo iti ayatna ken kayatnatayo nga isalakan. Espesipiko a naiparangarang ti ayatna babaen ti Anakna a ni Jesu-Cristo, idi insubbotna dagiti basoltayo idiay krus 2000 a tawenen ti napalabas. Saanen a lapped dagiti basol tapno makastrek iti pannakilangen ti Dios ket mabalintayo nga awaten ti pammakawanna.
- (1 Juan 4:9,10) Iti daytoy naiparangarang ti ayat ti Dios kadatayo , gapu ta imbaon ti Dios ti bugbugtong nga Anakna ditoy lubong, tapno agbiagtayo babaen kenkuana. 10 Ditoy adda ti ayat, saan a gapu ta inayattayo ti Dios, no di ket gapu ta inayatnatayo , ket imbaonna ti Anakna nga agbalin a pakakabbong dagiti basoltayo .
- (Juan 3:16) Ta kasta unay ti panagayat ti Dios iti lubong , nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno ti siasinoman a mamati kenkuana saan a mapukaw, no di ket maaddaan iti biag nga agnanayon.
- (Rom 5:8,10) Ngem komendaran ti Dios ti ayatna kadatayo, ta, bayat a managbasoltayo pay laeng, natay ni Cristo para kadatayo . 10 Ta no, idi kabusortayo, naikappiatayo iti Dios babaen iti ipapatay ti Anakna, ad-adda pay, no naikappiatayo, maisalakantayo babaen ti biagna.
Ad-adu pay ti ibaga ti sumaganad a naadaw a sasao maipapan iti topiko. Nagbiag a mismo ni Rabindranath R. Maharaj iti Hinduismo, ngem kasta met laeng ti Budismo. Saan a naam-ammo wenno inawat ti mannakabalin-amin a Dios a nangayat kadatayo:
Timmakderak iti tugawko tapno kiddawek a pumanaw. Awan serserbina ti panangituloy iti daytoy a diskusion. Ngem insawangna dagiti sasao, a siuulimek unay, a nangpatugaw manen kaniak. “Isuro ti Biblia a ti Dios ket Dios ti ayat. Kayatko nga iranud kadakayo no kasano a naam-ammok Isuna.” Nasdaawak. Diak pay pulos nangngeg iti amin a tawenko kas Hindu ti Dios ti ayat! Sigagagar a dimngegak kenkuana. “Gapu ta ay-ayatennatayo, kayatnatayo nga iyasideg Kenkuana.” Daytoy ti nangkigtot kaniak, met. Kas maysa a Hindu, kayatko ti umasideg iti Dios, ngem ibagbagana kaniak nga ikagkagumaan ti naayat a Dios nga umasideg kaniak! “Isursuro met ti Biblia a lapdannatayo ti basol nga umasideg iti Dios,” intuloy ni Molli, “ken lapdannatayo met a mangam-ammo Kenkuana. Daytoy ti gapuna nga imbaonna ni Cristo a matay gapu kadagiti basoltayo. Ket no awatentayo ti pammakawanna, mabalintayo nga am-ammuen... ” “Agurayka pay!” insingasingko. Padasennak kadi a komberte ? Nariknak a masapul nga agaramidak iti sumagmamano a panangsuppiat. “Mamatiak iti karma. Aniaman ti imulam apitem, ket awan ti makabalbaliw iti dayta. Diak pulos mamati iti pammakawan. Imposible dayta! Ti naaramid ket naaramid!” “Ngem kabaelan ti Dios ti aniaman,” kinuna ni Molli a sitatalged. “Adda pamay-anna a mangpakawan kadatayo. Kinuna ni Jesus, 'Siak ti dalan, ti kinapudno, ken ti biag: awan ti umay iti Ama no di babaen kaniak.' Ni Jesus ti dalan. Gapu ta natay gapu kadagiti basbasoltayo, mapakawannatayo ti Dios!” (7) .
• Kas naibaga, adda dagiti nasayaat a moral a sursuro iti Budismo a saan a naiduma kadagiti sursuro ni Jesus ken dagiti apostol. Dandani awan ti nagdumaanda. Imbes ketdi, ti nagdumaanda ket iti Budismo agtalek dagiti tattao iti bukodda nga aramid ken biag. "Ti dalan nga agturong iti pannakaisalakan ket adda iti nasantuan a biag ken panangsurot kadagiti naikeddeng a pagannurotan" ken "ti pannakaisalakan ti tao babaen ti bagina" (Dagiti naadaw manipud iti libro a Näin puhui Buddha / Ti Budista a Katekismo ). Ad-adu pay ti ibaga ti sumaganad a naadaw a sasao maipapan iti topiko. Iti dayta, makisarsarita ti maysa a Kristiano a misionero kadagiti monghe a Budista. Kuna ti maysa a lakay a monghe a ti pananggun-od iti biag nga agnanayon kasapulanna ti trabaho ti milenio:
Idi malpasko, kinitanak ti lakay a monghe, nagsennaay ket kinunana, "Wen, dayta a doktrinam ket naindaklan ken makaay-ayo a mangngeg, ngem saan a mabalin a pudno. Nalaka unay a pudno. Ti panangawat iti biag nga agnanayon ket saan." kas iti simple a masapul laeng a mamati ken Jesus, kayatna a sawen a ti biag nga agnanayon ket mabalin a magun-od iti las-ud ti maysa a panagbiag.Kasapulan dayta ti panagtrabaho iti las-ud ti adu a siglo.Masapul a mayanak ken matay ken mayanak manen tapno agaramid kadagiti naimbag nga aramid ket kalpasanna, kalpasan ti adu a siglo, . no nakaaramidka iti umdas a naimbag nga aramid, mabalinmo ti maaddaan iti biag nga agnanayon.Naindaklan ken nakaay-ayat a denggen ti doktrinam, ngem nalaka unay nga agbalin a pudno.” No imbagak koma iti monghe a masapul nga ikararagna daytoy ken kastoy kaadu, agayuno, ken agaramid kadagiti naimbag nga aramid, sigurado a kinunana, “Kasta unay, dayta laeng ti aramidek.” Ngem kas kuna ti ebanghelio, “Mamatika ken ni Apo Jesus, ket maisalakan ken maaddaanka iti biag nga agnanayon”, isu a ti sungbat ket: kasta laeng ti kinalakana. (8) .
Ngem ania ti problema no ikabil ti maysa a tao ti panagtalekna iti bukodna nga aramid ken panagbalbaliw? Ti pagbanaganna ket saanto a pulos a masigurado ti pannakaisalakanna. Maysa pay, no adda sumagmamano a biagtayo nga agbiag, ad-adda laeng a paaduenda ti dadagsen ti basol ti tao. Saanka unay nga adayo iti daytoy a kalsada. Ken ania ti isursuro ti Biblia? Adu ti naisurat maipapan iti daytoy kadagiti panid ti Baro a Tulag. Sigun iti dayta, managbasol ken imperpekto ti tunggal maysa, ken saan a maitunos iti Dios. Awan serserbi ti panangpadas a mangragpat iti imposible babaen ti bagi. Malaksid iti dadduma pay a banag, dagiti sumaganad a bersikulo ibagada ti maipapan iti kinaimperpektotayo:
- (Juan 7:19) ... ket kaskasdi nga awan kadakayo ti mangtungpal iti linteg? ...
- (Rom 3:23) Ta nagbasol amin, ket agkurangda iti dayag ti Dios;
- (Rom 5:12) Apay, kas iti maysa a tao simrek ti basol ditoy lubong, ken ti ipapatay gapu iti basol; ket iti kasta ti ipapatay limmabas kadagiti amin a tattao, ta nagbasolda amin :
Isu nga ania ti solusion iti kinaimperpekto ken kinamanagbasol ti tao? Ti laeng gundaway ket mapakawantayo kadagiti basoltayo. Awan ti pammakawan iti linteg ti karma a patien dagiti Budista ken Hindu, ngem no ti mannakabalin-amin a Dios a mismo ti mangted kadatayo iti parabur ken pammakawan, posible daytoy. Ania ngarud ti nakaibatayanna a pakawanennatayo ti Dios? Masarakan ti sungbat iti daytoy no kasano a ti Dios a mismo ti nangikappia kadatayo iti bagina babaen ti anakna a ni Jesu-Cristo. Napasamak nga immuna a nagbiag ni Jesus iti awan basolna ditoy daga ket kamaudiananna inawitna dagiti basoltayo iti krus. Daytoy ti mamagbalin a posible iti tunggal tao ti pannakapakawan dagiti basol:
- (2 Cor 5:18-20) Ket amin a banbanag ket nagtaud iti Dios, a nangikappia kadatayo iti bagina babaen ken Jesu-Cristo , ken nangted kadatayo iti ministerio ti pannakikappia; 19 Kasla, ti Dios adda ken Cristo, a mangikappia iti lubong iti bagina , a dina imbilang kadakuada dagiti salungasingda; ket inkumitna kadatayo ti sao ti panagkappia. 20 Ita ngarud, embahadorkami ken Cristo, a kasla agpakpakaasi ti Dios kadakayo babaen kadakami: ikararagmi kadakayo a kasukat ni Cristo, makikappiakayo koma iti Dios .
- (Aramid 10:43) Kencuana paneknekam dagiti amin a profeta, a babaen ti naganna ti siasinoman a mamati kenkuana, umawat iti pannakapakawan dagiti basol.
- (Aramid 13:38) Maipakaammo koma kadakayo, lallaki ken kakabsat, a babaen iti daytoy a tao, maikasaba kadakayo ti pannakapakawan dagiti basol.
Babaen ti panamatitayo ken ni Jesucristo, a babaen kenkuana nasubbot dagiti basbasoltayo, maawattayo ngarud ti pammakawan dagiti basol. Saanna a kasapulan dagiti aramid, no di ket ti datayo a mismo ket agsubli iti Dios, nga ipudno dagiti basoltayo ken awaten ni Jesucristo iti biagtayo. Ti pannakaisalakan ket maysa a sagut ken parabur, ket awan ti maaramid nga aramid para iti daytoy. Maawat ti sagut a kas iti kasasaadna, ta no saan, saan a sagut. Siempre makaaramidka kadagiti naimbag nga aramid, ngem saanmo koma nga ikabil ti panagtalekmo kadagita. Malaksid iti dadduma pay a banag, ad-adu pay ti ibaga dagiti sumaganad a bersikulo maipapan iti suheto:
- (Efe 2:8,9) Ta babaen iti parabur naisalakankayo babaen ti pammati; ket saan a gapu iti bagbagiyo: sagut dayta ti Dios: 9 Saan a gapu iti ar-aramid , ta di la ket ta agpasindayag ti asinoman.
- (Apo 21:5,6) Ket ti nagtugaw iti trono kinunana, Adtoy, aramidek a baro amin a banag. Ket kinunana kaniak, Agsuratka: ta pudno ken napudno dagitoy a sasao. 6 Ket kinunana kaniak, Nalpasen. Siak ni Alpha ken Omega, ti pangrugian ken ti panungpalan. Siwayawaya nga itedko iti mawaw iti ubbog ti danum ti biag.
- (Apoc 22:17) Ket kuna ti Espiritu ken ti nobia, Umayka. Ket ti dumdumngeg kunaenna koma, Umayka. Ket umay koma ti mawaw. Ket siasinoman a mayat, alaenna koma ti danum ti biag a siwayawaya .
Maymaysa laeng a wagas. Maysa kadagiti pakabigbigan ti moderno a panawen ket kayat dagiti tattao a tratuen ti amin a pammati kas agpapada. Maibagbaga nga awan ti maymaysa a dalan wenno kinapudno. Daytoy a kangrunaan a Hindu a konsepto ket nagsaknap idiay Laud ken patien babaen dagiti kameng ti movimiento ti Baro a Panawen ken adu a Budista pay. Dagiti pannakabagi daytoy a wagas ti panagpampanunot ibilangda nga agpapada ti amin a relihion, uray no naan-anay a naidumada iti maysa ken maysa. Nupay kasta, awanen ti pinanawantayo ni Jesus a pagpilian. Kinunana nga isu ti dalan, ti kinapudno, ken ti biag, ken babaen laeng Kenkuana a maisalakan ti maysa. Dagitoy a sasaona, a naisawang a sigud agarup dua ribu a tawenen ti napalabas, ilaksidda ti dadduma pay a pagpilian. Mamatitayo kadakuada wenno saantayo. Nupay kasta, no ni Jesus ket talaga a Dios a nangisagana a mismo iti dalan para kadatayo nga agturong iti biag nga agnanayon, apay a laksidentayo Isuna? Apay a rumbeng a laksidentayo isuna, yantangay saantayo a magun-od ti pammatalged ti pannakaisalakan babaen iti bukodtayo? Nasayaat ti panagruar dagiti pannursuro ni Jesus maipapan iti bagina, kas pagarigan kadagiti sumaganad a bersikulo:
- (Juan 14:6) Kinuna ni Jesus kenkuana, Siak ti dalan, ti kinapudno, ken ti biag: awan ti umay iti Ama, no di laeng babaen kaniak.
- (Juan 10:9,10) Siak ti ruangan: babaen kaniak no sumrek ti siasinoman, maisalakan , ket sumrek ken rummuar, ket agbirok iti pagpastoran. 10 Saan nga umay ti mannanakaw, no di ket tapno agtakaw, ken mangpapatay, ken mangdadael: Immayak tapno maaddaanda iti biag, ken tapno ad-adda a maaddaanda iti dayta.
- (Juan 8:23,24) Ket kinunana kadakuada, Naggapukayo iti baba; Naggapuak iti ngato: taga-maysakayo iti daytoy a lubong; Saanak a taga daytoy a lubong. 24 Kinunak ngarud kadakayo a mataykayo kadagiti basbasolyo: ta no dikay mamati a siak isuna, mataykayto kadagiti basbasolyo.
- (Juan 5:39,40) 39 Sukisoken dagiti nasantuan a kasuratan; ta cadacuada ipagarupyo nga addaankayo iti biag nga agnanayon: ket isuda dagiti mangpaneknek kaniak. 40 Ket saankanto nga umay kaniak, tapno maaddaanka iti biag.
Kasano ngay no kayatmo ti maisalakan ken masiguradom iti dayta? Simple laeng ti panangpadas iti daytoy. Masapul nga ikabilmo ti panagtalek ken pammatim ken ni Jesucristo ken ti aramidna a panangabbong ken saan nga iti bagim. Mabalinmo ti agturong kenkuana. No awatem isuna ken abrasaem isuna iti biagmo, maawatmo a dagus ti sagut ti biag nga agnanayon. Sigun iti Biblia, agtaktakder ni Jesus iti ruar ti ruangan ti pusotayo ket ur-urayennatayo a luktantayo ti ruangan para kenkuana ken saantayo a laksiden. No inawatyon isuna, addaankayo iti biag nga agnanayon ken nagbalinkayo nga anak ti Dios.
- (Apoc 3:20) 20 Adtoy, agtaktakderak iti ruangan, ket agtuktok: no ti asinoman a makangngeg iti timekko, ket luktanna ti ridaw, sumrekak kenkuana , ket makipangrabiiak kenkuana, ket isu kaduak.
- (Juan 1:12) Ngem dagiti amin nga immawat kenkuana, intedna kadakuada ti pannakabalin nga agbalin nga annak ti Dios , uray dagidiay mamati iti naganna.
Ti kararag ti pannakaisalakan : Apo, Jesus, agsubliak Kenka. Ipudnok a nagbasolak kenka ket diak nagbiag a maitunos iti pagayatam. Nupay kasta, kayatko a tallikudan dagiti basolko ket sumurot Kenka iti amin a pusok. Mamatiak met a napakawanen dagiti basolko babaen ti panangabbongmo ket naawatko ti biag nga agnanayon babaen Kenka. Agyamanak Kenka gapu iti pannakaisalakan nga intedmo kaniak. Amen.
References:
1. Cit. from "Jälleensyntyminen vai ruumiin ylösnousemus", Mark Albrecht, p. 123 2. Rabindranath R. Maharaj: Gurun kuolema (Death of a Guru), p. 160-162 3. Matleena Pinola: Pai-pai, p. 129 4. Toivo Koskikallio: Kullattu Budha, p. 105-108 5. Science, 3.3.1961, p. 624 6. Don Richardson: Iankaikkisuus heidän sydämissään, p. 96 7. Malcolm Muggeridge: Jesus Rediscovered. Pyramid 1969 8. Rabindranath R. Maharaj: Gurun kuolema (Death of a Guru), p. 113,114 9. Toivo Koskikallio: Kullattu Budha, p. 208,209
|
Jesus is the way, the truth and the life
Grap to eternal life!
|
Other Google Translate machine translations:
Minilion a tawen / dinosaur / ebolusion
ti tao? |
